Türkiye’de FeTeMM (STEM) Eğitimi Eğilim Araştırması

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 1, 1161 - 1183, 29.11.2018

İkramettin Daşdemir Ekrem Cengiz Gökhan Aksoy

Öz

fazla
bilgi- beceri–başarı testleri ile görüşmenin kullanıldığı, verilerin
çözümlenmesinde daha çok betimsel içerik analizi ve parametrik testlerin
kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda mevcut analizlerden yola
çıkılarak ortaya çıkarılan FeTeMM eğitimi yöneliminin araştırmacılara katkı
sağlayacağı düşünülmektedir. en Araştırmada
nitel araştırma yaklaşımlarından döküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır.
Araştırma kapsamında incelenen çalışmalara STEM ve FeTeMM anahtar kelimeleri
kullanılarak ULAKBİM, Google Akademik, Ebscohost ve YÖK Ulusal Tez merkezinden
ulaşılmıştır. Bu kapsamda amaçlı örnekleme yöntemi ile FeTeMM alanında yapılmış 19 lisansüstü tez ve 32 makaleye
ulaşılmıştır. Bu şekilde tespit edilen lisansüstü tez ve makaleler betimsel içerik
analizi yapılarak çalışma türü, yayın yılı, yayın yeri, yazar sayısı, araştırma
yöntemi, araştırma örneklemi, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri
açısından incelenmiştir. Çalışmanın verileri frekanslara dayalı bir şekilde
yorumlanarak, tablolar halinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda, en fazla
çalışmanın 2017 yılında yapıldığı, makale sayısının lisansüstü tez çalışmalarının
sayısından fazla olduğu, sadece 16 üniversitede lisansüstü tez çalışmasının
yapıldığı, en fazla makalenin Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri dergisinde
yayınlandığı, makalelerin çoğunlukla iki veya üç yazarlı olduğu, çalışmalarda
çoğunlukla nitel veya nicel araştırma yöntemlerinin tercih edildiği ortaya
çıkmıştır. Ayrıca çalışma sonucunda, incelenen akademik çalışmalarda örneklem
gruplarının amaçlı örnekleme ile seçildiği, örneklem gruplarını en fazla
ortaokul öğrencilerinin oluşturduğu, veri toplama aracı olarak Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de FeTeMM eğitimi ile ilgili olarak yapılan
lisansüstü tezlerin ve makalelerin incelenerek, FeTeMM eğitimi alanı hakkında genel yönelimleri
belirlemektir.

Anahtar Kelimeler

FeTeMM eğitimi, nitel araştırma, içerik analizi

Kaynakça

• Akaygün, S. & Aslan-Tutak, F. (2016). STEM images revealing stem conceptions of pre-service chemistry and mathematics teachers. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 4(1), 56-71.
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M., Öner, T ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: Günümüz modası mı yoksa gereksinim mi? İstanbul Aydın Üniversitesi STEM Merkezi, İstanbul.
• Akgündüz, D. (2016). A research about the placement of the top thousand students in STEM fields in Turkey between 2000 and 2014. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(5), 1365-1377.
• Alper, A. & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A Review of recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET, 8 (2), 124-135.
• Altan, E. B., Yamak, H. ve Kırıkkaya, E. B. (2016). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde FeTeMM eğitimi uygulamaları: Tasarım temelli fen eğitimi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 212-232.
• Aslan-Tutak, F., Akaygün, S. ve Tezsezen, S. (2017). İşbirlikli FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) eğitimi uygulaması: Kimya ve matematik öğretmen adaylarının FeTeMM farkındalıklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 794-816.
• Ataseven. N. ve Oğuz, A. (2015). Türkiye’de öğrenme stilleri konusunda yapılan tezlerin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (3), 192-205.
• Aydın, G., Saka, M. ve Guzey, S. (2017). 4 - 8. sınıf öğrencilerinin fen, teknoloji, mühendislik, matematik (STEM=FeTeMM) tutumlarının incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 787-802.
• Aydın-Günbatar, S.A., Tarkın-Çelikkıran, A., Kutucu, E. S. & Ekiz-Kıran, B. (2018). The influence of a design-based elective stem course on pre-service chemistry teachers’ content knowledge, STEM conceptions, and engineering views. Chemistry Education Research and Practice, 19(3), 954-972. doi: 10.1039/C8RP00128.
• Bacanak, A., Değirmenci, S., Karamustafaoğlu, S. ve Karamustafaoğlu, O. (2011). E-dergilerde yayınlanan fen eğitimi makaleleri: Yöntem analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8 (1), 119-132.
• Bakırcı, H. & Karışan, D. (2018). Investigating the preservice primary school, mathematics and science teachers’ STEM awareness. Journal of Education and Training Studies, 6 (1), 32- 42.
• Bakırcı, H. ve Kutlu, E. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin FeTeMM yaklaşımı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitim Dergisi, 9 (2), 1-20.
• Baran, E., Canbazoğlu-Bilici, S. ve Mesutoğlu, C. (2015). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) spotu geliştirme etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 5(2), 60-69.
• Baş, T. (2005). Anket nasıl hazırlanır, uygulanır, değerlendirilir. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bybee, R. W. (2013). The case for STEM education: Challenges and opportunities. Arlington, Virginia: NSTA Press.
• Bybee, R.W.(2010). Advancing STEM education: A 2020 vision. Technology and Engineering Teacher, 70(1), 30-35.
• Buyruk, B. ve Korkmaz, Ö. (2016). FeTeMM farkındalık ölçeği (FFÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Part B: Türk Fen Eğitimi Dergisi, 13(2), 61-76.
• Chang, Y. H., Chang, C. Y. & Tseng, Y. H. (2010). Trends of science education research: An automatic content analysis. Journal of Science Education and Technology, 19(4), 315–331.
• Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B. & Karataş, F. Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, Special Edition, 23-45. Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Çorlu, M.S., Capraro, R.M. & Çorlu, M.A. (2015). Investigating the mental readiness of pre-service teachers for ıntegrated teaching. International Online Journal of Educational Sciences, 7(1), 17-28.
• Çorlu, M.S., Capraro, R.M. & Capraro, M.M. (2014). Introducing STEM education: Implications for educating our teachers in the age of innovation. Education and Science, 39 (171), 74-85.
• Daşdemir, İ. (2018). Research and trends in the field of environment education from 2012 to 2016: A content analysis of MA theses and Ph.D. dissertations in Turkey. International Electronic Journal of Environmental Education, 8(1), 1-14.
• Dugger, W. E. (2010). Evolution of STEM in the United States. Presented at the 6th Biennial International Conference on Technology Education Research, Gold Coast, Queensland, Australia. http://www.iteaconnect.org/Resources/PressRoom/AustraliaPaper.
• Elmalı, Ş. ve Balkan-Kıyıcı, F. (2017). Türkiye’de yayınlanmış FeTeMM eğitimi ile ilgili çalışmaların incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 684-696.
• Guzey, S.S., Harwell, M. & Moore, T. (2014). Development an instrument to assess attitudes toward science, technology, engineering, and mathematics (STEM). School Science and Mathematics, 114 (6), 271-279.
• Gülhan, F. ve Şahin, F. (2016). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin bu alanlarla ilgili algı ve tutumlarına etkisi. Journal of Human Sciences, 13(1), 602-620.
• Hacıömeroğlu, G. ve Bulut, A.S. (2016). Entegre FeTeMM öğretimi yönelim ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(3), 654-669.
• Han, T. (2015). Foreign language learning: strategies in the context of STEM education. GIST Education and Learning Research Journal, 11,79-102.
• Kaltakçı Gürel, D., Ölmeztürk, A., Durmaz, B., Abul, H., Özün, H., Irak, M., Subaşı, Ö., Zuhal ve Baydar, Z. (2017). 1990-2016 yılları arasında Türkiye’de fizik eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin içerik analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 1141–1172.
• Kan, M.O. (2017). Türkiye’de akademik yazma alanında yapılan lisansüstü tezler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1037-1048.
• Korkmaz, F. (2018). STEM Education and its reflection on the secondary school science lesson draft curriculum. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 8(3), 439-468, http://dx.doi.org/10.14527.
• Leiserowitz, A. A., Kates, R. W. & Parris, T. M. (2004). Sustainability values, attitudes, and behaviors: A review of multi-national and global trends. Center for International Development at Harvard University, Working Papers, 113.
• Mc Millan, J.H. (2000). Educational Research: Fundamentals for the Consumer. Longman, USA. Miles, B. M. & Huberman, A. M .(1994). Qualitative Data Analysis (2nd Ed.), Sage Publications, London.
• MEB. (2016). STEM Eğitimi Raporu. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. Ankara.
• MEB. (2017). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi taslak öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara.
• MEB. (2018). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara.
• Morrison, J. (2006). Attributes of STEM education: The student, the school, the classroom. TIES (Teaching Institute for Excellence in STEM).
• Ozan, C. ve Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.
• Polat, M. (2013). A research into completed post-graduate theses in the field of physical science: Celal Bayar University sample. The Journal of Buca Faculty of Education, 35, 46-58.
• Riechert, S. E. & Post, B. K. (2010). From skeletons to bridges & other STEM enrichment exercises for high school biology. The American Biology Teacher, 72(1), 20-22.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39 (173), 430-453.
• Smith, J. & Karr-Kidwell, P. (2000). The interdisciplinary curriculum: a literary review and a manual for administrators and teachers. Retrieved from ERIC database. (ED443172).
• Şahin, A., Ayar, M. C. ve Adıgüzel, T. (2014). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik içerikli okul sonrası etkinlikler ve öğrenciler üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 14 (1) 297-322.
• Şimsek, A., Özdamar, N., Becit, G., Kılıçer, K., Akbulut, Y. ve Yıldırım. Y. (2008). Türkiye’deki eğitim teknolojisi araştırmalarında güncel eğilimler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 439- 458.
• Tatlı, S. ve Adıgüzel, O.C. (2012). Türkiye’deki lisansüstü karşılaştırmalı eğitim tezlerinin çok boyutlu bir incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 143-150.
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Gözen Çıtak, G., Kezer, F., Yalçın Yıldırım, Ö., Bilican, S., Büyükturan, E. B., Şekercioğlu, G., Yalçın, N., Erdem, D. ve Özmen, D. T. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmiş lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000-2008). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, Ankara.
• Temel, S., Şen, Ş. ve Yılmaz, A. (2015). A content analysis related to the problem-based learning studies: The case of Turkey. Kastamonu Education Journal, 23(2), 565-580.
• Tezel, Ö. ve Yaman, H. (2017). FeTeMM eğitimine yönelik Türkiye’de yapılan çalışmalardan bir derleme. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 135-145.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006) Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi; SPSS 10.0-12.0 for Windows. Detay Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara. URL 1: http://scientix.meb.gov.tr/. 15.03.2018 tarihinde ulaşıldı. URL 2: : http://oygm.meb.gov.tr 15.03.2018 tarihinde ulaşıldı.
• Uğur- Erdoğmuş, F. (2009). Research trends in CEIT ms and phd. Thesis in Turkey: A content analysis. Yüksek Lisans Tezi, Middle East Technical University, Ankara.
• Varışoğlu, B., Şahin, A. ve Göktaş, Y. (2013). Türkçe eğitimi araştırmalarında eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13 (3), 1767-1781.
• Wang, H. (2012). A New era of science education: science teachers‘ perceptions and classroom practices of science, technology, engineering, and mathematics. A dissertation submıtted to the Faculty of the Graduate School of the University of Mınnesota. Yamak, H., Bulut, N. ve Dündar, S. (2014). 5. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FETEMM etkinliklerinin etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 249-265.
• Yavuz, S. (2016). Content analysis related to theses in environmental education: The Case of Turkey. Journal of Education and Training Studies, 4 (10), 118-125.
• Yavuz, G. ve Yavuz, S. (2017). Fen eğitiminde proje tabanlı öğretimle ilgili tezlerin içerik analizi: Türkiye örneği (2002-2014). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 255-282.
• Yıldırım, B. ve Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuvar dersindeki etkilerinin incelenmesi. El-Cezeri Fen ve Mühendislik Dergisi, 2 (2), 28-40.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Yılmaz, H., Yiğit-Koyunkaya, M., Güler, F. ve Guzey, S. (2017). Fen, teknoloji, mühendislik, matematik (STEM) eğitimi tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1787-1800.
• Yılmaz, Ş., Aydın, F. ve Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 383-413.
• Yılmaz, Ş. (2012). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.