Bitlis – Ahlat Ekolojik Koşullarında Bazı Patates (Solanum tuberosum L.) Çeşitlerinin Adaptasyon Özelliklerinin Saptanması

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 1, 1 - 9, 27.04.2018

Ümit Yalçın Murat Tunçtürk

Öz

Bu
araştırma, 2014 yılında Bitlis Ahlat Ekolojik koşullarında bazı patates çeşitlerinin verim ve verim öğelerini belirlenmek amacıyla yürütülmüştür. Çalışma
Bitlis ili Ahlat ilçesi Taşharman köyünde Tesadüf Bloklarında Deneme Desenine göre üç tekrarlamalı
olarak
yürütülmüştür. Araştırmada on
farklı patates çeşidi (Agria,  Felsina, Granola, Latona, Marabel,  Marfona, Sante, Safrane, Jelly ve Vangogh) materyal olarak kullanılmıştır.

Araştırmada
bitki boyu (cm), bitkide sap ve yumru sayısı (adet/bitki), ortalama yumru
ağırlığı (g/sayı), ocak başına yumru verimi (g), büyük yumru oranı (%), büyük
yumru ağırlığı (g/ocak), orta yumru oranı (%), orta yumru ağırlığı (g/ocak),
küçük yumru oranı (%), küçük yumru ağırlığı (g/ocak), dekara yumru verimi
(kg/da), yumruda kuru madde miktarı (%), yumruda nişasta oranı (%) ve yumrunun
özgül ağırlığı özelikleri incelenmiştir.

Araştırma
sonucunda bitki boyu, bitki başına yumru sayısı ve orta yumru ağırlığı
değerleri bakımından Sante çeşidi, ocak başına yumru verimi, dekara yumru
verimi ve büyük yumru ağırlığı değerleri bakımından Marfona çeşidinden en
yüksek değerler alınmıştır. Ortalama yumru ağırlığı, küçük yumru oranı ve büyük
yumru oranı değerleri bakımından Safrane çeşidi, kuru madde miktarı değeri
bakımından Latona çeşidi, nişasta ve özgül ağırlık değeri bakımından Jelly
çeşidinin diğer çeşitlerden daha üstün olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Patates, Çeşit, Verim ve verim unsurları

Kaynakça

• Anonim, 2015. Bitlis ili meteoroloji verileri http://www.mgm.gov.tr. Erişim Tarihi: 11.11.2015Arıoğlu, H.H., 1991. Turfanda Patates Yetiştiriciliğinde Farklı Bitki Sıklığına Uygun Yumru İriliğinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 6(4):7-22Arıoğlu, H.H., 2002. Nişasta Şeker Bitkileri. Ders Kitabı. Genel Yayın No: 188. Ders Kitapları Yayın No: A-57,s:234, Adana.Arıoğlu, H., Kurt, C., Onat, B., Bakal, H., Onaran, H., Güloğlu L., 2011. Kışlık Turfanda Patates Üretiminde Bazı Yemeklik ve Sanayi Tipi Patates Çeşitlerinin Verim Potansiyellerinin ve Önemli Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye X. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013 Konya S: 423-428.Arslanoğlu, F., 2008, Three Agronomical Traits of the Local Potato (Solanum tuberosum L.) Ecotypes Grown in the Farmer Fields in Highlands of The Eastern Black Sea Region. Turkish Journal of Field Crops, 13:70-76.Boskovic, L., Rakocevic, R., 2009. Effect of Nitrogen on the Yield and Nitrat Contant of Early Potato Grown Under Green House Conditions, Acta Agriculturae Serbica. 14(27): 93 – 99.Burton, W.G., 1974. Requirement of the users of some potatoes. Potato Res, 17: 374 – 409Çalışkan, M.E. ve Arıoğlu, H.H., 1997. Çukurova Bölgesi Turfanda Patates Yetiştiriciliğinde Farklı Dikim Zamanlarının Bazı Patates Çeşitlerinin Erkencilik Özellikleri ile Yumru Verimine Etkisi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi,22-25 Eylül 1997, Samsun, 652-654.Ekin, Z., 2009. Bazı Patates (Solanum tuberosum L.) Çeşitlerinin Ahlat Ekolojik Koşullarındaki Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(3): 1- 10.FAO, 2013 Dünyada patates üretimini en fazla yapan ülkeler http://www.fao.org. Erişim Tarihi: 25.03.2014Günel, E., Çalışkan, M.E., ve Yiğitbaş, S., 2002. Hatay Yöresinde Turfanda Patates Yetiştiriciliğinde Farklı Hasat Tarihlerinin Yumru Verimi ve Ürünün Ekonomik Değeri Üzerine Etkileri. III. Ulusal Patates Kongresi, 23-27 Eylül, Bornova İzmir, 193-208.Gronowicz, Z., Kondratowicz, J., Zielinska, A., 1988. The Effect of Planting Time and Nitrogen Fertilization on Yield of Three Potato Cultivars. Acta Acad. Agricult. Techn. Olst. Agricultura, No 45:167-176.Karaca, E. 2004, Ordu yöresinden toplanan değişik menşeili patateslerin (Solanum tuberosum L.) bazı morfolojik, agronomik ve teknolojik özellikleri üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Ens. 54 sayfa. Samsun-Türkiye.Karacapınar, T., Kara, K., Polat, T., Öztürk, E., Kavurmacı, Z., 2006. Yetiştirme Metotları ve Dikim Sıklığının Iskarta Patates Yumrularının Verim ve Kalitesi Üzerine Etkisi. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim 2009, Hatay S: 128-132.Karaca, E. ve Aytaç, S., 2006, Ordu Yöresinden Toplanan Değişik Menşeili Patateslerin Bazı Fenolojik, Morfolojik, Agronomik ve Teknolojik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma, IV. Ulusal Patates Kongresi, 06-08 Eylül 2006, Bildiriler Kitabı, s. 78-81.Şenol, S. ve Arıoğlu, H.H., 1991 Farklı Kökenli Patates Çeşitlerinin Çukurova Koşullarında Yetiştirilebilme Olanakları. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 6(2): 97-110.Taşkıran, A., Esendal, E., 1988. Farklı Dikim Zamanı ve Değişik Azot Dozlarının, Samsun'da Çiftçi Şartlarında, Patatesin (Solanum tuberosum L.) Yumru Verimi ve Bazı Özelliklerine Etkileri Üzerinde Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniv. Ziraat Fak. Derg. 3(2):25-45.Yıldırım, B., Tunctürk, M.,Çiftçi, C., 2004. Değişik dikim zamanlarının farklı patates (Solanum tuberosum L.)’ çeşitlerinde verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Y.Y.Ü Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 15(1): 1-9Tunçtürk, M., M, Erman., R, Tunçtürk., 2004. Patates (Solanum tuberosum L.)’ Çeşitlerinde Fosforlu Gübre Uygulamalarının Verim ve Bazı Verim Öğelerine Etkisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 10(4): 466-473. Tunçtürk, M., M, Erman., R, Tunçtürk., T, Eryiğit. 2005. Değişik Patates Çeşitlerinin Van Koşullarında Verim ve Bazı Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 20 (1): 121-130Yılmaz,G., ve Yılmaz, K., 2003. Karadeniz Bölgesinde Yetiştirilen Bazı Yerel Patates Genotiplerinin Çeşitli Özellikler Bakımından Tanıtımı. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı ss.266-270 Sunulu 13-17 Ekim 2003, D.Ü. Ziraat Fakültesi, Diyarbakır.