İnci Kefali’nin (Alburnus tarichi, Güldenstädt, 1814) Dünü, Bugünü ve Geleceği Üzerine Projeksiyonlar

Yıl 2015, Cilt: 25 Sayı: 3, 347 - 356, 03.12.2015

Fazıl Şen Şükrü Paruğ Mahmut Elp

https://doi.org/10.29133/yyutbd.236420

Cited By: 4

Öz

İnci kefali, yüzyıllardan beri Van kültürü ile bütünleşmiş endemik bir balık türüdür. Toplam içsu avcılığımızın %25’i bu balıktan sağlanmaktadır. Ekonomik ve ekolojik öneminin yanı sıra; her yıl Mayıs ve Haziran aylarında yoğun olarak gerçekleşen üreme göçü ile de, Van ve civar ilçelere turistik değer katmaktadır. Bu makalede; Van için bir hazine niteliğindeki bu önemli balık türünün genel özelliklerinin yanında; dünü, bugünü ve ayrıca bir yarınının olabilmesi için, yapılması gereken çalışmalar ve alınması gereken önlemler ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Alburnus tarichi, İnci kefali, Van balığı, Üreme, Koruma

Projections on Past, Present and Future of Tarek (Alburnus tarichi, Güldenstädt,1814)

Öz

Tarek is an endemic species peculiar to Lake Van basin. Twenty five percent of our total inland water fisheries is derived from this fish. Besides its economical and ecological importance; it also brings touristic value to Van and neighborhood districts with its reproduction migration which occurs every year intensively during May and June. In this study; past, present and also operations to be done and precautions to be taken for future of this important fish species are discussed besides its general features.

Anahtar Kelimeler

Alburnus tarichi, Tarek, Van fish, Reproduction, Conservation

Kaynakça

• Akşiray F (1982). Die Umweltfaktoren, Die Verbreitung und Endwicklung Von Chalcalburnus tarichi (Pallas, 1811) (Pisces: Cyprinidae) in Burdur-See Begrenzen. Water Res. 16, 1107–1112.
• Akyurt İ, Türkmen M (1996). İnci Üretimi ve İnci Endüstrisi. Doğu Anadolu Bölgesi I. ve II. Su Ürünleri Sempozyumu, Atatürk Üni. Basımevi, Erzurum, s: 250–252.
• Allahverdi S (1995). Van Vilayet Salnamesi: Van İl Yıllığı 1315 (1899). Van Belediye Belediyesi Yayınları, 126 s.
• Çetinkaya O, Elp M (1996). İnci Kefali’nin (Chalcalburnus tarichi Palas, 1811) Morfolojik Anatomisi ve Sistematik Özellikleri. Doğu Anadolu Bölgesi I. ve II. Su Ürünleri Sempozyumu, Atatürk Üni. Basımevi, Erzurum, s: 713–722.
• Çetinkaya O (1999). Suyla Gelen Kültür: Ahlat’ın Su Kaynakları ve Balıkçılığı. IX. Ahlat Kültür Haftası, Müze Kent Ahlat’ın Türk Kültür Tarihinde Dünü ve Bugünü Sempozyumu, 22-24 Ekim, Ahlat-Bitlis, s: 9–21.
• Çetinkaya O (2000). Doğu Anadolu Su Kaynaklarının Doğal ve Balıkçılık Tarihi Üzerinde İncelemeler. Doğu Anadolu Bölgesi IV. Su ürünleri Sempozyumu, 28-30 Haziran, Erzurum, s: 403–422.
• Danulat E, Selçuk B (1992). Life History and Environmental Conditions of The Anadromous Chalcalburnus tarichi (Cyprinidae) In The Highly Alkaline Lake Van, Eastern Anatolien, Turkey. Archiv. Hydrobiology 126: 105–126.
• Elp M (1996). İnci Kefali (Chalcalburnus tarichi Palas, 1811)’nin Üreme Biyolojisi Üzerine Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). YYÜ. FBE. Su Ürünleri ABD, Van, 71 s.
• Elp M (2002). Koçköprü Baraj Gölü’nde (Van) Yaşayan Siraz (Capoeta capoeta Guldenstaedt, 1772) ve İnci Kefali (Chalcalburnus tarichi Palas, 1811) Populasyonları Üzerine Bir Araştırma (Doktora Tezi). İ.Ü. FBE Su Ürünleri ABD, İçsular Biyolojisi Programı, İstanbul, 129 s.
• Elp M, Şen F (2006). Balık Aşılama Çalışmaları ve Van Gölü havzası Örneği. I. Balıklandırma ve Rezervuar Yönetimi Sempozyumu, Antalya, s: 337–342.
• Elp M, Şen F, Çetinkaya O (2006). Van Gölü Havzası Su Kaynaklarında Yaşayan Balık Populasyonlarının Karşılaştığı Problemler ve Çözüm Yolları. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 23 (1/3): 407–412.
• Geldiay R, Balık S (1996). Türkiye Tatlısu Balıkları (Ders Kitabı). Ege Üniv. Su Ürünleri Fak. Yay. No: 46, E.Ü. Basımevi, Bornova-İzmir, 532 s.
• Oğuz A R (2013). Environmental Regulation of Mitochondria-Rich Cells in Chalcalburnus tarichi (Pallas, 1811) During Reproductive Migration. The Journal of Membrane Biology, 246: 183-188.
• Oğuz A R (2015). A Histological Study of the Kidney Structure of Van fish (Alburnus tarichi) Acclimated to Highly Alkaline Water and Freshwater. Marine and Freshwater Behaviour and Physiology, 2015.
• Sarı M (1997). Van Gölü İnci Kefalinin (Chalcalburnus tarichi Palas, 1811) Stok Miktarının Tahmini ve Balıkçılık Yönetim Esaslarının Belirlenmesi (Doktora Tezi). EÜ. FBE. Su Ürünleri Avlama ve İşl. Tekn. ABD., İzmir, 150 s.
• Şen F, Çetinkaya O, Elp M (1999). Nazik Gölü (Ahlat-Bitlis) Siraz (Capoeta capoeta Guldenstaedt, 1772) Populasyonu Üzerinde Bir Araştırma. X. Ulusal Su Ürünleri Semp., Bildiri ve Posterler, Cilt: II, 22-24 Eylül, Adana, s: 465–475.
• TÜİK (2015). Seçilmiş göstergelerle Avlanan Tatlısu Ürünleri Miktarları, 2015.
• IUCN (2015) Alburnus tarichi (Van Shah Kuli) http://www.iucnredlist.org/details/4375/0. Son Güncelleme: 23 Haziran 2015.
• Yabalak H (2012). Van Gravürleri (Yüksek Lisans Tezi). YYÜ. SBE. Güzel Sanatlar Eğitimi ABD., Van, 252 s.