SELANİK ŞERİYYE SİCİLLERİ KATALOĞU-2

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 175 - 239, 12.10.2018

Levent Kayapınar Arslan Kılıç

https://doi.org/10.32953/abad.458132

Öz

Türkiye dışında Osmanlı dönemine ait malzemenin bulunduğu ülkelerden birisi de Yunanistan'dır. Yunanistan'ın Selanik şehrinde bulunan Makedonya Tarih Arşivinde Osmanlı döneminden kalan çok değişik türde arşiv koleksiyonu ve katalogları bulunmaktadır. Bu kataloglardan birisi "Selanik Şeriyye Sicili Kataloğu" başlığı altında oluşturulmuştur. Bu Arşivin bir dönem müdürlüğünü de yapmış olan Vasilis DİMİTRİADİS tarafından hazırlanan Selanik Şeriyye Sicili Kataloğu 116 sayfadan oluşmaktadır. Katalogda ilki 1694 tarihli ve sonuncusu ise 1912 yılına tarihlendirilen 337 defter yer almaktadır. Bu katalogda yer alan defterlerin neredeyse tamamı Selanik ve civarındaki illerle ilgili tutulmuş Osmanlı Şeriyye Sicillerine aittir. Bu katalogda bulunan 337 defterin her biri fiziki olarak tanımlanmış, boyut ve sayfa adetleri belirtilmiştir. Bunun haricinde defterlerin sağlamlığı, kapaklarının durumu, sayfalarında varsa nasıl yıpranmalar olduğu, defterlerin kapağında hangi malzemenin kullanıldığı ve varsa ne tür süslemelere sahip olduğu açıklanmıştır. Defterlerdeki sayfaların ebatlarına ve muhtevasına bakılarak defterlerin başka defterlerle birleştirilip birleştirilmediği de incelenmiştir. İçerik olarak ise genelde defterdeki ilk kayıt ile sonuncu kayıt arasındaki tarih dilimi gösterilmiştir. Bunun haricinde defterdeki belgelerin hangi tür olduğu ve neler içerdiğine de değinilmiştir. Buna göre hüccet, ferman, vakıfname gibi içerik bilgilendirmesi de yapılarak çalışma yapacak kişilerin işlerini hızlandırmaya yönelik de katkı sağlanmıştır. Bu çalışmada orijinali Yunanca olan Selanik Şeriyye Sicili Kataloğu Türkçeye kazandırılarak Türk okuyucusunun hizmetine sunulması amaçlanmıştır. Yunanca katalogda 1 ila 177 numara arasında kalan defterlerin Türkçeye çevirisi ve orijinal hali Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi’nin ilk sayısında yayımlandı. Katalogda yer alan 178 ila 337 numara arasında kalan ikinci ve son bölümün çevirisini ve orijinal metnini de bu sayıda yayımlıyoruz.

Türkiye dışında Osmanlı dönemine ait
malzemenin bulunduğu ülkelerden birisi de Yunanistan'dır. Yunanistan'ın Selanik
şehrinde bulunan Makedonya Tarih Arşivinde Osmanlı döneminden kalan çok değişik
türde arşiv koleksiyonu ve katalogları bulunmaktadır. Bu kataloglardan birisi
"Selanik Şeriyye Sicili Kataloğu" başlığı altında oluşturulmuştur. Bu
Arşivin bir dönem müdürlüğünü de yapmış olan Vasilis DİMİTRİADİS tarafından
hazırlanan Selanik Şeriyye Sicili Kataloğu 116 sayfadan oluşmaktadır. Katalogda
ilki 1694 tarihli ve sonuncusu ise 1912 yılına tarihlendirilen 337 defter yer
almaktadır. Bu katalogda yer alan defterlerin neredeyse tamamı Selanik ve
civarındaki illerle ilgili tutulmuş Osmanlı Şeriyye Sicillerine aittir. Bu
katalogda bulunan 337 defterin her biri fiziki olarak tanımlanmış, boyut ve
sayfa adetleri belirtilmiştir. Bunun haricinde defterlerin sağlamlığı,
kapaklarının durumu, sayfalarında varsa nasıl yıpranmalar olduğu, defterlerin
kapağında hangi malzemenin kullanıldığı ve varsa ne tür süslemelere sahip
olduğu açıklanmıştır. Defterlerdeki sayfaların ebatlarına ve muhtevasına
bakılarak defterlerin başka defterlerle birleştirilip birleştirilmediği de
incelenmiştir. İçerik olarak ise genelde defterdeki ilk kayıt ile sonuncu kayıt
arasındaki tarih dilimi gösterilmiştir. Bunun haricinde defterdeki belgelerin
hangi tür olduğu ve neler içerdiğine de değinilmiştir. Buna göre hüccet,
ferman, vakıfname gibi içerik bilgilendirmesi de yapılarak çalışma yapacak
kişilerin işlerini hızlandırmaya yönelik de katkı sağlanmıştır. Bu çalışmada
orijinali Yunanca olan Selanik Şeriyye Sicili Kataloğu Türkçeye kazandırılarak
Türk okuyucusunun hizmetine sunulması amaçlanmıştır. Yunanca
katalogda 1 ila 177 numara arasında kalan defterlerin Türkçeye çevirisi ve
orijinal hali Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi’nin ilk sayısında
yayımlandı. Katalogda yer alan 178 ila 337 numara arasında kalan ikinci ve son
bölümün çevirisini ve orijinal metnini de bu sayıda yayımlıyoruz.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Balkanlar, Selanik, Şeriyye Sicili, Katalog

Kaynakça

• KAYAPINAR Levent, KILIÇ Arslan, Selanik Şeriyye Sicilleri Kataloğu, ABAD, C. 1, S. 1, Tekirdağ 2018, s. 135-191.KAYAPINAR Levent, KILIÇ Arslan, Selanik Şeriyye Sicilleri Kataloğu, ABAD, C. 1, S. 1, Tekirdağ 2018, s. 135-191.KAYAPINAR Levent, KILIÇ Arslan, Selanik Şeriyye Sicilleri Kataloğu, ABAD, C. 1, S. 1, Tekirdağ 2018, s. 135-191.KAYAPINAR Levent, KILIÇ Arslan, Selanik Şeriyye Sicilleri Kataloğu, ABAD, C. 1, S. 1, Tekirdağ 2018, s. 135-191.