TÜRKİYE VE ABD’DE DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURULUŞLAR

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 378 - 395, 27.04.2018

Tarık Iliman Recep Tekeli

https://doi.org/10.30803/adusobed.338526

Öz

Günümüzde piyasa
ekonomisini etkin kılan en önemli özelliklerden biri  “rekabet”
tir. Piyasa mekanizması içinde daha kaliteli ürün sunabilmek ve hizmet sağlayabilmek,
kullanılan araç gereçlerin teknolojik bakımdan ilerleyişini devam ettirebilmek  rekabet ile mümkün olabilmektedir. Piyasa
içinde yer alan bazı ajanlar rekabeti bozucu ve adil olmayan faaliyetlerde
bulunarak başta tüketiciler olmak üzere hizmet sunan girişimcilere de zarar
verebilmektedir. Rekabetin adil olmayan ve aldatıcı etkilerinden zarar gören
aktörler haklarını korumak amacıyla piyasa üstü bir otoriteye ihtiyaç
duymaktadır. Bu sebeple Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD)’de rekabeti
olumsuz yönde etkileyen ve rekabeti bozucu her türlü iş ve eylemler Federal
Ticaret Komisyonu (FTC) tarafından incelenmektedir. Türkiye’de ise bu görevi
Rekabet Kurumu (RK) üstlenmektedir. Rekabet Kurumu piyasa içinde özellikle
rekabeti bozucu, aldatıcı, adil olmayan işlemler gerçekleştirenlere kusurlarına
göre milyonlarca liralık idari para cezası uygulamakta ve böylece tür iş ve
eylemleri yapanları caydırma yoluna gitmektedir. 

Bu çalışmada;
FTC ve RK görevleri, yetkileri ve ellerinde bulundurdukları yetkilerin hukuksal
zeminleri açısından teorik olarak karşılaştırılmakta olup FTC’nin RK’ya göre
Anayasal bakımdan daha güçlü bir hukuki zemine ve etkiye sahip olduğu ortaya
çıkarılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Federal Ticaret Komisyonu Görev ve Yetkileri, Rekabet Kurumu Görev ve Yetkileri

Kaynakça

• Bahran, G. (2002). Özerk Kurumlar Hakkında Rapor. Sayıştay Dergisi, 46-47, 113-141.
• Hovenkamp, J. (2010). The Federal Trade Commission and The Sherman Act. Florida Law Review, 62, 1-23.
• Joskow, P. (2005). Regulation of Natural Monopolies. Center for Energy Environmental Policy Research, https://dspace.mit.edu/bitstream/handle/1721.1/45038/ 2005-008.pdf?sequence=1 adresinden erişildi (ET:20.05.2017).
• Karakaş, M. (2008). Devletin Düzenleyici Rolü ve Türkiye’de Bağımsız İdari Otoriteler. Maliye Dergisi, 154, 99-120.
• Kestane, D. (2002). Kamu Kesiminde İdari Kuruluşların Genel Görünümü ve İdari Yapıda Yeni Organizasyonlar Olarak Bağımsız İdari Otoriteler (Üst Kurullar). Maliye Dergisi, 139, 1-23.
• Montoya, A. ve Trillas, F. (2013). Independent Regulators: Theory, Evidence and Reform Proposals. http://www.emeraldinsight.com/doi/pdfplus/10.1108/146366913 1132 7115 adresinden erişildi. (ET:20.04.2017).
• Öztürk, E. (2003). Türk İdare Sisteminde Rekabet Kurumunun Yeri ve Diğer Görev ve İşlevleri. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya. Pişkin, R. (2010). Türkiye’de Düzenleyici Kurumlar ve Üst Kurulların Bağımsız İdari Otoritelerle Karşılaştırılması. Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara,2003.
• Sobacı, Z. (2006). Türk İdari Teşkilatındaki “Adalar”: Bağımsız İdari Otoriteler”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 55, 157-180.
• Tutal, E. (2014). Bağımsız İdari Otoriteler Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ve 6112 Sayılı Kanun. Adalet Dergisi, 48, 26-47.
• TÜSİAD. (2002). Bağımsız Düzenleyici Kurumlar ve Türkiye Uygulaması. http://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/1883-bagimsiz-duzenleyici-kurumlar-ve-turki ye- uygulamasi adresinden erişildi. (ET:30.05.2017).