THE IMPACT OF THE EXPORTER FIRMS TO THE DEVELOPMENT AND THE FACTORS AFFECTING EXPORT PERFORMANCE OF THE FIRMS: AN APPLICATION ON THE SOUTHEASTERN ANATOLIA REGION

Yıl 2013, Sayı: 15, 151 - 184, 31.12.2013

İbrahim Çütçü

https://doi.org/10.14520/adyusbd.528

Cited By: 4

Öz

Regional development is the industrialization of the underdeveloped regions and thus creating a fair distribution of wealth inside the country, in order to eliminate the inequality resulting from the concentration of the industrialization in particular areas. The regional development policies, applied to achieve this main objective, vary according to the degree of inequality between regions. Foreign trade and especially the export sector are affecting many dynamics of the economy, and also act as important policy tools for achieving regional development. Literature review show that the developed regions are getting a greater share of the export, and therefore the export appears to be an important sector contributing to regional development. In this study, the relationship between regional development and export, and the factors that affect the export sector are examined in the case of the South-eastern Anatolia Region. A survey on 254 companies was conducted in order to find out the performance, potential and problems of the exporting companies in South-eastern Anatolia Region. Vast majority of the survey was conducted face to face, but a portion of it was done through the e-mails on Internet platform. The analysis of the data obtained from the survey is interpreted by using “SPSS 15.0 for Windows” statistical software using frequencies and averages.

Anahtar Kelimeler

Export, development, South-Eastern Anatolia Region.

İHRACATÇI FİRMALARIN KALKINMAYA ETKİSİ VE FİRMALARIN İHRACAT PERFORMANSINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER: GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Öz

Dış ticaret küresel rekabette önemli bir olgudur ve bu sektördeki firmalara önemli destekler verilmektedir. Böylece, firmaların, özellikle de ihracat piyasasında, rakipleri karşısında rekabet üstünlüğünü ele geçirmesi sağlanmaktadır. İhracat sektörü ise ekonominin birçok dinamiklerini etkilediği gibi ekonomik kalkınmanın başarılmasında da önemli bir politika aracıdır. Literatürde ki çalışmalar incelendiğinde, kalkınmış bölgelerin ihracattan daha fazla pay aldığı ve dolayısıyla ihracatın kalkınmaya katkı sağlayan önemli bir sektör olduğu görülmektedir. Çalışmada bölgesel kalkınma ile ihracat arasındaki ilişki ve ihracat sektörünü etkileyen faktörler Güneydoğu Anadolu Bölgesi özelinde incelenmekte olup Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ihracat yapan firmaların performansını, sorunlarını ve potansiyelini tespit etmeye yönelik 254 firma üzerinde anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Anketin büyük çoğunluğu yüz yüze gerçekleştirilmiş olup bir kısmı ise internet ortamında mail aracılığıyla doldurulmuştur. Anket sonucunda elde edilen verilerin analizi SPSS 15.0 for Windows istatistik programı çerçevesinde frekans ve ortalamalar kullanılarak yorumlanmıştır. Çalışma sonunda ihracatçı firmaların özelikle GAP’ın yarattığı maliyet avantajı ile kalkınmaya önemli etkisi olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, kalkınma, Güneydoğu Anadolu Bölgesi.

Kaynakça

• Aktaş, M.T. ve Çatalbaş, N. (2011). “Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Kalkınma ve İhracat
• İlişkisi Üzerine Bir İnceleme.” Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 31(2): 65-67.
• Aysan, A.F. ve Hacıhasanoğlu, Y.S. (2007). “Investtigation into Determinants of Turkish Export Boom In The 2000s.” The Journal of International Trade and Diplomacy, 1 (2): 183.
• Awokuse, T. O. (2007). “Casuality between Exports, Imports, and Economic Growth: Evidence From Transition Economies.” Economics Letters: 94.
• Balassa, B. (1978). “Export Incentives and Export Performance in Developing Countries: A Comparative Analysis.”Review of World Economics, 114(1).
• Çıkmaz, A. (2013). Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Basın Duyurusu.
• http://www.gaib.org.tr/web/ adresinden 01.02.2013 tarihinde alınmıştır.
• Dodaro, S. (1993). “Exports and Growth: A Reconsideration of Causality.” The Journal of Devoloping Areas, 27: 227-244.
• DPT. (2000). Uzun Vadeli Strateji Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005. Ankara.
• DPT. (2010). Kamu Yatırımları. http://www.dpt.gov.tr/kamuyat/program.html. adresinden 17.08.2010 tarihinde alınmıştır.
• DTM. (2011). İllere Göre İhracat. http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action= detayrk&yayinID=1116&icerikID=1225&dil=TR adresinden 21.06.2011 tarihinde alınmıştır.
• Edward, S. (1998). “Opennes, Productivity And Growth: What Do We Really Know?”The Economic Journal, 108: 383-398.
• Ersungur, Ş.M. ve Yalman, İ.N. (2009). “Bölgesel Kalkınmada İhracat Teşviklerinin Etkinliği: Sivas İlinde Bir Uygulama.” Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1): 82-83.
• GAİB. (2010). Sektörel Bazda Rapor. http://www.gaib.org.tr adresinden 20.08.2010 tarihinde alınmıştır.
• Gürsoy, Y. (2006). Dış Ticaret İşlemleri Yönetimi. Bursa: Ekin Kitapevi.
• Ibeh, K.I.N. (2003). “On The Internal Drivers of Export Performance Among Nigerian Firms: Empirical Findings and Implications.”Management Decision, 41(3).
• İmamoğlu, M.Ş. (2011). Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Yakın Yöresinin Maden Yatakları Yönünden Değerlendirilmesi.http://www.maden.org.tr/resimler/ ekler/acadc62d67d78_ekpdf adresinden 12.06.2011 tarihinde alınmıştır.
• Julian, C.C. (2003). “Examining The Antecedents of Export Marketing Performance of Thai Export Ventures.”.Journal of Asia-Pasific Business, 5(1).
• Karlı, B. (2005). “Güneydoğu Anadolu Projesi” Türkiye’de Tarım, Ed. Fahri Yavuz, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara: 229
• Karluk, R. (2005). Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşüm. İstanbul: Beta Yayınları.
• Katsikeas, C.S., Piercy, N.F., Loannidis, C. (1996). “Determinants of Export Performance In A European Context.”European Journal Of Marketing, 30(6): 6.
• Kurt, S. ve Berber, M. (2008). “Türkiye’de Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme.”Atatürk
• Üniversitesi İ.İ:B.F Dergisi, 22(2): 69-70.
• Michaely, M. (1997). “Export and Growth: An Empirical Investigation.” Journal of
• Development Economics, 4: 49-53.
• Nazar, M.S. ve Saleem, H.M.N. (2009). “Firm-Level Determinants of Export Performance.” International Business of Economic Research Journal. 8(2).
• Niroomand, F. and Nissan, E. (1997). “An Inquiry Into Openness in International Trade.”
• Journal Economics Studies, 24(3).
• Oskooee, M. B. and Niroomand, F. (1999).“Openness and Economic Growth An Empricial Investigation.”Applied Economies Letters, 6: 557-561.
• Pınar, A. ve Arıkan, S. (2003). “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Bağlamında Devlet Yardımlar.” Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 3(1): 94-96.
• TIM. (2013). İl Bazında İhracat Rakamları. http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-ihracat- rakamlari tablolar.html adresinden 26.01.2013 tarihinde alınmıştır.
• TUIK. (2012).Ulusal Hesaplar.http://www.tuik.gov.tr//ulusalhesapapp/bolgeselgskd.zul adresinden 29.12.2012 tarihinde alınmıştır.
• Tyler, W.G. (1981). “Growth and Export Expansion in Developing Countries: Some Empirical Evidence.” Journal of Development Economics, 9 (1): 127. Uğuş, B. (2010). AB Ve Türkiye''de Bölgesel Kalkınma Politikaları. http://www.odevsor.com/AB-ve-TUrkiye-de-Bolgesel-Kalkinma-Politikalari- indir58928.htm adresinden 25.04.2011 tarihinde alınmıştır.
• Uzay, N. (2000). “Gelişmekte Olan Ülkelerde İhracat Artışı-İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği.”Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9: 37-55.
• Uzel, U. ve Köprülü, Ö. (2004). Bölgesel Kalkınmada KOBİ’lerin Rolü ve Denizli İli Örneği. http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/umutozelozlemkoprulu.pdf adresinden 14.03.2012 tarihinde alınmıştır.