Sociological Review of Literatüre of Opportunity For Analysıs of The Ballad of Ali of Keshan

Yıl 2012, Sayı: 8, 89 - 99, 15.01.2012

Mustafa Karabulut

https://doi.org/10.14520/adyusbd.186

Öz

Theatre, as a kind of Western modern sense began to appear in Turkish literature from the Tanzimat period on. Muhsin Ertuğrul, several authors have also grown at the initiative of the Republican era. Haldun Taner, who is an important process in the world of literature as the author replaces. He works in the works of modern and traditional elements together successfully. The author has greatly contributed to the modern Turkish theater in the formation and progression. Although many games to write Taner, Epic is known for not Pay. This works in our country, now a pioneer of epic theater, the first native, gave an instance of musical play. Haldun Taner, a critical perspective, the community The Ballad of Ali of Keshan. In this game, the conflict between urbanization and urban life, social distortions, administrators negligence, economic problems and so on. issues be heard. The author, using the power of literature, social, community life in the 1960s, offers cross-sections.

Anahtar Kelimeler

Turkish theater, Haldun Taner, The Ballad of Ali of Keshan, literature and sociology

EDEBİYATIN SOSYOLOJİK İMKANI AÇISINDAN KEŞANLI ALİ DESTANI’NIN İNCELENMESİ

Öz

Tiyatro, Batılı bir tür olarak modern anlamda Türk edebiyatında Tanzimat döneminden itibaren görülmeye başlar. Cumhuriyet döneminde Muhsin Ertuğrul’un da teşvikleriyle birçok yazar yetişir. Haldun Taner de bu sürecin önemli bir yazarı olarak edebiyat dünyasındaki yerini alır. O, eserlerinde modern ile geleneksel unsurları bir arada başarıyla işler. Yazar, çağdaş Türk tiyatrosunun oluşmasında ve ilerlemesinde büyük katkılarda bulunur. Birçok oyun yazmasına rağmen Taner, Keşanlı Ali Destanı ile tanınır. Bu eserle ülkemizde epik tiyatronun öncüsü olan yazar, ilk yerli, müzikli oyun örneğini vermiştir. Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı’nda topluma eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşır. Bu oyunda gecekondulaşma ile kent hayatı arasındaki çatışmalar, toplumsal çarpıklıklar, yöneticilerin ihmalkarlığı, ekonomik sıkıntılar vb. hususlar dile getirilir. Yazar, edebiyatın toplumsal gücünü kullanarak, 1960’ların toplum hayatından kesitler sunar.

Anahtar Kelimeler

Türk tiyatrosu, Haldun Taner, Keşanlı Ali Destanı, edebiyat ve sosyoloji

Kaynakça

• Alver, K. (2006). Edebiyatın Sosyolojik İmkanı, Edebiyat Sosyolojisi. (Editör: Köksal Alver), Ankara: Hece Yayınları.
• And, M. (2010). Başlangıcından 1983’e Türk Tiyatro Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bayrak, Ö. (2002). Haldun Taner’in Hikayeleri ve Hikayeciliği Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Bayrak, Ö. (2009). Haldun Taner’in Hikayelerinde Ruhsal Değişim Süreci. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish orTurkic Volume 4/8, 684-697.
• Bayrak, Ö. (2008). Yaşam Sürecinde Var Olan Yozlaşma Teminin Haldun Taner’in Hikayelerine Yansıması. NWSA- E-Journal of New World Sciences Academy, Volume:3, Number: 4, 742-751.
• Buttanrı, M. (2006). “Türk Edebiyatında Tiyatro: Cumhuriyet Devri”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, c.4, no. 8.
• Çamurdan, E. (2010). “Haldun Taner Oyunlarında Ol(ma)mak Sorunsalı”. Uluslar Arası Haldun Taner’de Yerellik ve Evrensellik Sempozyumu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Dicle, E. (2004). Haldun Taner’in Benzetmeci Oyunları Üzerine Göstergebilimsel Bir Çözümleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Enginün, İ. (2001). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı.İstanbul: Dergah Yayınları.
• Firidinoğlu, N. (2010). Keşanlı Ali Destanı.Uluslar Arası Haldun Taner’de Yerellik ve Evrensellik Sempozyumu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kavaz, İ. (1991). Yazar- Eser İlişkisi Açısından Edebi Metnin Değeri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ: Cilt:5, Sayı:1, 217-231.
• Kongar, E. (1981). Türkiye’nin Toplumsal Yapısı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Külahlıoğlu İslam, A. (2009). Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, Editör: Ramazan Korkmaz. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Lukacs, G. (2007). Roman Kuramı.Çev.,Cem Soydemir, İstanbul: Metis Yayınları.
• Miyasoğlu, M. (1988). Haldun Taner. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Moran, B. (1999).Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nutku, Ö. (2008). Dünya Tiyatrosu Tarihi-2. İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
• Özcan, T. (2000). Romanda Sosyal Ortam. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ: 10, Sayı: 2, 99-110.
• Öztürk, Y. (2011). Haldun Taner Tiyatrosu.Türk Edebiyatı Aylık Fikir ve Sanat Dergisi, 451, 18-20.
• Şener, S. (2010a). Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Şener, S. (2010b). Tiyatroda Yaşam-Oyun İlişkisi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Taner, H. (2010). Keşanlı Ali Destanı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Yalçın, S., D. (1995). Haldun Taner’in Hikayeleri ve Hikayeciliği, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Yeşil, K. (2011). Haldun Taner: Modern İle Gelenek Arasında Bir Hikayeci. Türk Edebiyatı Aylık Fikir ve Sanat Dergisi, 451, 14-17.
• Yüksel, A. (2010). Haldun Taner Oyunları: Batı Tiyatro Geleneğinde Zincirin Bir Halkası. Uluslar Arası Haldun Taner’de Yerellik ve Evrensellik Sempozyumu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Yüksel, A. (1986). Haldun Taner Tiyatrosu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Wellek, R. – Warren, A. (1983). Edebiyat Biliminin Temelleri. Çev., Ahmet Edip Uysal.Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.