Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Ön Yargılarının Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 17, 27.06.2018

Erol Duran Gülten Erkek

https://doi.org/10.31592/aeusbed.368064

Cited By: 4

Öz

Okuma alışkanlığı
bireylerin zihinsel ve toplumsal gelişimlerine çok yönlü katkılarda bulunur.
Ülkemizde okuma kültürünün gelişmiş ülke ortalamalarının oldukça altında olduğu
bilinmektedir. Bu sorunun nedenlerinin araştırılması ve çözüm önerilerinde
bulunulması ihtiyacı doğmuştur. Bir kimse veya bir şeyle ilgili olarak önceden
edinilmiş olumlu veya olumsuz yargı, peşin hüküm olarak tanımlanan ön yargı,
öğrencilerin okuma alışkanlıklarını da etkilemektedir. Öğrencilerin okuma ön
yargılarının giderilmesi, bu alışkanlığın kazandırılmasında büyük önem
taşımaktadır. Bu araştırmada, 8. sınıf öğrencilerinin okuma ön yargılarının
belirlenmesi ve çözüm önerilerinin betimlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç
çerçevesinde 8. sınıf öğrencilerine, ön yargılarını belirleyici açık uçlu
sorular sorulmuştur. Öğrencilerin verdiği cevaplara dayalı olarak veriler
analiz edilmiştir. Öğrencilerin ortaya koyduğu düşüncelere göre ön yargılar
değerlendirilmiş ve kitap okuma alışkanlığının önündeki engeller
belirlenmiştir. Çalışma sonucunda en yüksek ön yargı sıklığı “Kitaplarla İlgili
Ön Yargılar” başlığında tespit edilmiştir. Öğrencilerin anne-baba eğitim
durumlarının okuma ön yargılarında anlamlı bir farklılık oluşturmadığı sonucuna
ulaşılmıştır. Öğrencilerin cinsiyetlerinin ön yargılardaki etkisi ise ayrı
başlıklar şeklinde incelenmiştir. Aile, cinsiyet, öğretmen, teknolojik araçlar,
kitaplar, lise giriş sınavları ve sosyal çevre etmenleri tek tek ele alınmış ve
çözüm yolları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ön yargı, okuryazarlık, okuma ön yargısı

Kaynakça

• Anderson, E. (1996). The Influence of Embedded Word-Study Instruction, Social Context, and Motivation of Children's Independent Reading and Writing: A Case Study of 3 First-Graders. Reading Research Report No. 65.
• Aksaçlıoğlu, A. G. ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.
• Aral, N. ve Aktaş, Y. (1997). Çocukların Televizyon ve Diğer Etkinliklere Harcadıkları Sürenin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 99-105.
• Arı, G. ve Okur, A. (2013). Öğrencilerin İlköğretim 100 Temel Eseri Okuma Du¬rumu, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 173: 307-328.
• Arıcı, A.F. (2008). Okumayı Niye Sevmiyoruz: Üniversite Öğrencileriyle Mülakatlar, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: 5(10): 91-100.
• Arıcı, A. F. (2015). Türkçe Öğretmenleri / Öğretmen Adayları Ne Okumalı? -Bir “Okuma Listesi” Önerisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 30(3), 1-15.
• Arslan, Y., Çelik ve Z. Ç. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 113-124.
• Aslantürk, E. ve Saracaloğlu, A. S.(2010). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 155-176.
• Aşılıoğlu, B. (2008). Bilişsel öğrenmeler için eleştirel okumanın önemi ve onu geliştirme yolları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 1-11.
• Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 265-300. Balcı, A., Uyar, Y., Büyükikiz, K.K. (2012). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları, Kütüphane Kullanma Sıklıkları ve Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Turkish Studies , 7(4), s. 965-985,
• Batur, Z., Bek, H. G. H. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3/1, s.32-49.
• Batur. Z., Erkek, G., Kaplan, K., Ercan, E., (2017). Türkçe Eğitimi ve Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretiminde Dört Temel Dil Becerisinin Edinimine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 42-75.
• Bircan, İ., Tekin, M. (1989). Türkiye’de okuma alışkanlığının azalması sorunu ve çözüm yolları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 393-410.
• Bostanoğlu, O. (2015). 9.Sınıf Öğrencilerin Yazılı Anlatımlarındaki Önyargıların incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale
• Can, R.; Türkyılmaz, M. ve Karadeniz, A. (2010). Ergenlik Dönemi Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1-21.
• Chua, S. P. (2008). The effects of the sustained silent reading program on cultivating students habitsand attitudes in reading boks for leisure. Heldref Publication, 81 (4), 180-184. Coşkun, E. (2003). Çesitli Değiskenlere Göre Lise Öğrencilerinin Etkili Okuma Becerileri ve Bazı Öneriler. Türklük Bilimi Arastırmaları, S:13, 101-130
• Duran, E., Sezgin, B. (2012). İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları ve İlgilerinin Belirlenmesi. Turkish Studies - 7/4. s. 1649-1662, ANKARA Durualp, E., Çiçekoğlu, P. ve Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(1). 115-132.
• Gündoğmuş, H. D. ve Çayır, A. (2016). Öğretmen Adaylarını Kitap Okumak İçin En Çok Ne Güdülemektedir?, Turkish Studies, 11/3, s. 2613-2622
• Gürses, İ. (2005). Önyargının Nedenleri. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,14(1), 143-160.
• İşcan, A., Arıkan, İ. B., Küçükaydın, M. A. (2013). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerin Kitap Okuma Alışkanlıkları ve Okumaya İlişkin Tutumları, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, C.4, S.11, s: (1-16)
• Jones, M. (2002). Social Psychology of Prejudice. New Jersey: Prentice Hall.
• Kaplan, K . (2017). Kitapların Kapak Tasarımlarındaki Mesajlarda Kullanılan Propaganda Teknikleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6 (3), 1574-1589.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 32-80.
• Kurulgan, M., Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.8 ,S. 2, 237-258.
• Mete, G. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma (Malatya ili örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 43-66.
• Odabaş, H. Odabaş, Z. Y. Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı:Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası. 9 (2). s.431-465.
• Özbay, M., Bağcı, H., Uyar, Y. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C: 9 S: 15, s.117–136.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Plous, S. (2003). “The Psychology of Prejudice, Stereotyping and Discrimination: An Overview”, Understanding of Prejudice and Discrimination. (Ed.: Scott Plous). New York: McGraw Hill.
• Sadioğlu, Ö. ve Bilgin, A. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Eleştirel Okuma Becerileri ile Cinsiyet ve Anne-Baba Eğitim Durumu Arasındaki İlişki. İlköğretim Online, 7(3), 814-822.
• Sağıroğlu, A.Z.(2014). Türkiye’de Etnisite, Din ve Önyargı: Üniversite Öğrencileri Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya
• Sanacore, J. (2000). “Promoting The Lifetime Reading Habit in Middle School Students”, The Clearing House, 73 (3), 157-161
• Saracaloğlu, A. S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen Adaylarının İletişim ve Problem Çözme Becerileri ile Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. C:VI, S:II, 187-206
• Saracaloğlu, A. S., Karasakaloğlu, N., Aslantürk, U. E. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının Karşılaştırılması Adnan Menderes Ve Uludağ Üniversiteleri Örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3). 457-480.
• Schunk, D. H., Zimmerman, B. J. (2007). Influencing children's self-efficacy and self-regulation of reading and writing through modeling. Reading &Writing Quarterly, 23, 7-25.
• Smith, C., Tracy, E., & Weber, L. (1998). Motivating Independent Reading: The Route to a Lifetime of Education.
• Şahin, A. (2009). İlköğretim 6. 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlıklarının Sosyoekonomik Düzeylerine Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 215‐232.
• Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda Kitap Okuma Alışkanlığına Genel Bir Bakış. Aile ve Toplum. 6(21), 30-39.
• Ungan, S.(2008). Okuma Alışkanlığımızın Kültürel Altyapısı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1). 218-228.
• Ülper, H. (2011). Öğrenci Açısından Okumaya Güdüleyici Etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 941-960.
• Ülper, H., Çeliktürk, Z. (2013). Öğretmen Adaylarının Okuma Motivasyonlarının Değerlendirilmesi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11). s. 1033-1057.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.
• Yıldız, M., Akyol, H. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3). 793-815.
• Yıldız, N., Keskin, H. (2016). Ergenlik Dönemindeki Öğrencilerin Dijital ve Matbu Okumaya Karşı Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1): 344-361