Apa Baraj Gölü’nde (Konya) Yaşayan Cyprinus carpio L.’nun Kas Dokusu Yağ Asidi Kompozisyonu

Yıl 2006, Cilt: 6 Sayı: 2, 51 - 57, 01.12.2006

Sait Bulut Ramazan Mert Kemal Solak Cemal Çevik

Öz

Anahtar Kelimeler

-

APA BARAJ GÖLÜ’NDE (KONYA) YAŞAYAN Cyprinus carpio L.’NUN KAS DOKUSU YAĞ ASİDİ KOMPOZİSYONU

Öz

Bu çalışmada, Apa Baraj Gölü (Konya)’nde yaşayan ve ekonomik öneme sahip Cyprinus
carpio (L., 1758)’nun kas dokusu yağ asidi kompozisyonu araştırılmıştır. Sazan örnekleri Apa
Baraj Gölü’nden 3 erkek ve 3 dişi olarak Temmuz 2001’de alınmıştır. Numuneler kapiler
kolon (SP-2330), FID dedektör ve mix standart kullanılarak gaz kromatografisinde analiz
edilmiştir.
Yapılan çalışmada, sazanların kas dokusundaki toplam doymuş yağ asidi (SFA) erkeklerde
%30,69 ve dişilerde %35,67 bulunmuştur. En yüksek SFA palmitik asit (%20,25 erkek;
%23,70 dişi) ve stearik asittir (%4,88 erkek; %5,46 dişi). Toplam tekli doymamış yağ asidi
(MUFA) erkeklerde %44,42 ve dişilerde %39,96 tespit edilmiştir. En yüksek MUFA oleik
asit (%23,68 erkek; %20,82 dişi) ve palmitoleik asittir (%17,68 erkek; %15,36 dişi). Toplam
çoklu doymamış yağ asidi (PUFA) erkeklerde %8,48 ve dişilerde %7,24 bulunmuştur. En
yüksek PUFA linoleik asit (%3,76 erkek; %4,23 dişi), linolenik asit (%2,06 erkek; %1,32
dişi) ve eikozapentaenoik asittir (%1,34 erkek; %0,58). Erkek ve dişi sazanların kas
dokularındaki yağ asidi kompozisyonları farklılık göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Apa Baraj Gölü, Cyprinus carpio, yağ asidi kompozisyonu

Kaynakça

• Hessel, E., Agren, J.J., Paulitschke, M., Hanninen, O., Hanninen, A. And Lerche, D., 1990, Freshwater fish diet affects lipid composition, deformability and aggregation properties of erythrocytes, Atherosclerosis, 82: 37-42.
• Stone, J., 1996, Fish consumption, fish oil, lipids and coronery hearty disease, America Heart Association, 94: 2337-2340.
• Simopoulos, A.P. 1999, Essential fatty acids in health and chronic disease, American Journal of Clinical Nutrition, 70 (3): 560S- 569S.
• Higgins PhD, S., McCarthy,S.N., et all, 2000, Measurement of free cholesterol, cholesteryl esters and cholesteryl linoleate hydroperoxide in copper-oxidised low density lipoprotein in healthy volunteers supplemented with a low dose of n-3 polyunsatured fatty acids, Nutrition Research, 20 (8): 1091-1102.
• Ackman, R.G., 1967, Characteristics of the fatty acid composition and biochemistry of some fresh-water fish oils and lipids in comparison with marine oils and lipids. Comp. Biochem. Physiol., 22: 907-922.
• Agren, J., Muje, P., Hanninen, O., Herranen, J., Penttıla, I., 1987, Seasonal Variation of Lipit Fatty Acids of Boreal Freshwater Fish Species, Biochem. Physiol., 88: 905-909.
• Henderson, R. J., and Tocher, D. R., 1987, The lipid composition and biochemistry of freshwater fish. Progress in Lipid Research, 26 (4): 281–347.
• Akpınar, M.A.ve Aksoylar, M.Y., 1988, Garra rufa Heckel, 1843’nın yağ asidi bileşimine sıcaklığın, besinsel yağ asitlerinin ve açlığın etkileri, Doğa Türk Biyoloji Derg., 12, 1, 1-8.
• Bandarra, N. M., Batista, I., Nunes, M. L., and Empis, J. M., 2001, Seasonal variation in the chemical composition of horse- mackerel (Tachurus tachurus), European Food Research and Technology, 212: 535– 539.
• Gökçe, A., M., Taşbozan, O., Çelik, M., Tabakoğlu, S.,Ş., 2004, Seasonal variations in proximate and fatty acid compositions of female common sole (Solea solea), Food Chemistry, 88: 419-423.
• Farkas, T. 1984. Adaptation of fatty acid composition to temperature- a study on carp (Cyprinus carpio L.) liver slices. Comp. Biochem. Physiol. 79B, 4: 531-535.
• Ahlgren, G., Blomqvist, P. and Gustafsson, I.B. 1994, Fatty acid content of the dorsal muscle-an indicator of fat quality in freshwater fish, J. of Fish Biology, 4: 131- 157.
• Deng, J.C., Orthoefer, F.T., Dennison, R.A. and Watson, M., 1976, Lipids and fatty acids in Mullet (Mugil cephalus): seasonal and locational variations, J. of Food Science, 41: 1479-1483.
• Akpınar, M. A., 1986a, Cyprinus carpio L. (Osteichthyes: Cyrinidae)’nın karaciğer ve kasında total lipid ve total yağ asidinin mevsimsel değişimi, C. Ü. Fen-Ed. Fak. Fen Bil. Derg., 4: 33-41.
• Muje, P., Agren, J.J., Lindqvist, O.V. and Hanninen, O., 1989, Fatty acid composition of vendace (Coregonus albula L.) muscle and its plankton feed, Comp. Biochem. And Physiol., 92B: 75-79.
• Luzzana, U., Serrini, G., Moretti, V. M., Grimaldi, P., Paleari, M.A. and Valfr, F. 1996, Seasonal variations in fat content and fatty acid composition of male and female coregonid `bondella' from Lake Maggiore and landlocked shad from Lake Como (Northern Italy), Journal of Fish Biology, 48: 352-366.
• Geldiay, R., Balık, S., 1996, Türkiye Tatlı Su Balıkları, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fak., Yayınları, Ders Kitabı, Dizi No: 16.
• IUPAC, 1979, Standart metods for the analysis of oils, fats and derivatives. 6. Edition (Fift edition method II. D. 19), Pergamon Press, Oxford, 96-102.
• Andrade, A. D., Rubira, A. F., Matsushita, M., & Souza, N. E. 1995, Omega-3 fatty acids in freshwater fish from South Brazil. Journal of the American Oil Chemists Society, 72 (10): 1207–1210.
• Akpınar, M. A., 1986b, Cyprinus carpio L. (Osteichthyes: Cyrinidae)’nın karaciğer yağ asitlerinin mevsimsel değişimi, Doğa Tu. Bio. Derg., 10 (3): 232-239.
• Kozlova, T. and Khotimchenko, S. 1993. Fatty acid composition of endemic Baikal Fish and Crustacea, Comp. Biochem. Physiol. 105B, 1: 97-103.
• Konar, V., Canpolat, A., Yılmaz, O. and Gürsu, F. 1999. Capoeta trutta ve Barbus rajanorum mystaceus'ın kas dokularındaki total lipit ve yağ asidi miktar ve bileşimlerinin üreme periyodu süresince değişimi, Tr. J. of Biology, 23: 319-330.
• Dutta, H., Das, A., Das, A.B., and Farkas, T., 1985, Role of environmental temperature in seasonal changes of fatty acid composition of hepatic lipid in an air- breathing Indian teleost, Channa punctatus (Blonch), Comp. Biochem. Physiol. 81B, 2: 341-347.
• Akpınar, M. A. 1987, Cyprinus carpio L. (Osteichthyes: Cyrinidae)’nın kas dokusu yağ asidlerinin mevsimsel değişimi, Tr. J. of Biology, 11 (1): 1-9.
• Metin, K., ve Akpınar, M. A., 2000, Cyprinion macrostomus Heckel, 1843’un gonatlarında total lipid ve yağ asidi miktarının mevsimsel değişimi, Tr. J. of Biology, 24: 627-634.
• Vang, Y.J., Miller, L.A., Perren, M. And Addis, P.B., 1990, Omega-3 fatty acids in Lake Superior Fish, Journal of Food Science, 55 (1), 71-73.
• Navarro, J.C., Batty, R.S., Bell, M.V., Sargent, J.R., 1993, Effects of Artemia diets with different contents of polyunsatured fatty acids on the lipid composition of larva of Atlantic herring (Clupea harengus), J. of Fish Biology, 43 (4): 503-515.
• Tocher, D.R. and Dick, J.R., 2000, Essential fatty acid deficiency in a freshwater fish: the effects of linoleic, ∝ linolenic and stearidonic acids on the metabolism of [1- 14C] 18:3 n-3 in a carp cell culture model, Fish Physiology and Biochemistry, 22: 67- 75.