MASAL TERAPİNİN ANAOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SOSYAL İLETİŞİM BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 517 - 533, 25.03.2019

Nezire Gamze Ilıcak Fatih Bal

Öz

İnsanoğlu
doğumundan itibaren sosyal bir ortam içine girmektedir. Bütün kültürlerde,
sosyal gelişim için kişiler arası etkileşim gereklidir. Bunu sağlayan en önemli
unsur ise dildir. Sosyal bilgiler dille öğrenilmekte ve aktarılmakta sosyal
iletişim dille sağlanmaktadır. Dil aracılığıyla üretilen edebî ürünler de sosyal
iletişim becerilerinin gelişimine katkı sağlamaktadır.   Yüzyıllardan
beri farklı şekillerde yaratımı devam eden masallar aracılığıyla insanlar arası
ve toplumsal duygu ile davranış alışverişi yapılmakta ve de sosyal etkileşim
gerçekleşmektedir. Ebeveynler sosyal beceriler konusunda nasıl çocuklarına rol
model oluyorlarsa kollektif şuuraltının yansıması olan masallar da topluma bu
noktada yol gösterici özellik göstermektedir. Masallar, çocukların sosyal
iletişim becerilerini geliştirmede olumlu rol de oynamaktadır. Bu çalışma, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon
Merkezi bünyesinde bulunan Anaokulu'na devam eden 01-15 Şubat 2019 tarihlerinde
Masal Terapi'nin katılımcıların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi
amacıyla yarı deneysel bir çalışma olarak yürütülmüştür. Araştırmanın örnekleri
seçkisiz olarak atanan Anaokulu'nda eğitim alan 4-6 yaşları arası 32 çocuk
oluşmaktadır. Araştırmaya Masal Terapi uygulanan
deney ve Masal Terapi uygulanmayan kontrol grubu olarak düzenlenmiştir.
Araştırmanın bağımsız değişkeni Masal Terapi ve bağımlı değişkeni
katılımcıların sosyal iletişim beceri düzeyleridir.  Katılımcılara uygulanan Masal Terapi'nin
öntest ve sontest sonuçları bilgisayar ortamında değerlendirilerek analiz
edilmiştir. Araştırmada deney ve kontrol grubunun öntest ve sontest sonuçları
arasındaki fark Bağımsız Örneklem Mann-Wihtnet U ve ilişkili örneklem Wilcoxon
Sıralı İşaretler Testi ile ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre, Masal
Terapi'nin katılımcıların sosyal iletişim becerileri üzerinde önemli bir etkisi
olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Masal Terapi, Sosyal İletişim, Sosyal Beceri, Sosyal İletişim Becerileri

Kaynakça

• Akal, A. (2012). Masal Masal. İzmir: Uçan Balık.Akkök, F. (1996). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi. Ankara: M.E.B. Yay.Arıcı, A. F. (2009). Masalların çocuk edebiyatında kullanımı. Çoluk-Çocuk Dergisi, Sayı:87, 36-79. Bal, F. (2018). Bibliyoterapi uygulamasının depresyon üzerindeki etkinliğinin değerlendirilmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(24), 1630-1640.Boratav, P. N. (1958). Zaman zaman içinde: Tekerlemeler, masallar. İstanbul: Remzi Kitabevi.Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem YayınlarıÇetin, F., Bilbay, A.A. ve Kaymak, D.A. (2003). Çocuklarda sosyal beceri. İstanbul: Epsilon Yay.Dökmen, Ü. (1999). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.Gresham, F.M., & Elliot, S.N. (1987). The relatioship between adaptive behavior and social skills : Issues in definition and assesment. The Journal of Special Education, 21(1), 167-181. Hetherington, E.M.,& Parke, R.D. (1999). Child psychology. Boston: McGraw­HillCollegeKapıkıran, N.A., İvrendi, A.B., ve Adak, A. (2006). Okul öncesi çocuklarında sosyal beceri: durum saptaması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 19-27. Kaplan, O. (2012). Eflatun Cem Güney’in derleyip yazdığı masalların çocuklarda karakter eğitimi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Üniversitesi, İstanbul. Karaca, S. (2011). Masal, hikaye ve fıkralarla terapi. Eskişehir: Damla Derneği YayınlarıKarasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.Karatay, H. (2007). Dil edinimi ve değer öğretimi süresince masalın önemi ve işlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 463-475. Milfort, R. ve Greenfield, D.B. (2002). Teacher and observer ratings of head start children’s social skills. Early Childhood Research Quarterly, 17, 581-595.Moody, A. K. 2007. Engagement and communication during shared storybook reading: A comparison of electronic and traditional books for preschoolers who are atrisk. Doctorate Thesis. University of Virginia, The Faculty of the Curry School of Education, United States.Milli Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretimde sosyal beceri eğitimi. Ankara: Ankara Valiliği Milli Eğitim Müdürülüğü.Neydim, N. (2000). Çocuğun hayata dokunmasında edebiyatın işlevi. 1. İstanbul Çocukları Kurultayı, (Hazırlayanlar: Mustafa Ruhi Şirin ve Sevgi Usta Sayıta), İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları. Oğuz, Ö. vd. (2008). Türk halk edebiyatı el kitabı. Ankara: Grafiker Yayıncılık.Oğuzkan, A. F. (1979). Yerli ve yabancı kaynaklarla çocuk edebiyatı. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.Özaydın, L. (2006). Arkadaşlık becerilerini geliştirme programının özel gereksinimi olan ve olmayan okul öncesi çocuklarının sosyal etkileşimlerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.Phillipsen, L.C., Bridges, K.S., McLemore, G. ve Saponaro, L.A. (1999). Perceptions of social behavior and peer acceptance in kindergarten. Journal of Research in Childhood Education. 14(1), 68-77.Sakaoğlu, S. (1999). Masal araştırmaları. Akçağ Yayınları: Ankara.Sami, Ş. (1989). Kâmus-ı Türkî. Enderun Kitabevi: İstanbul. Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.Stevens, J. (1996). Applied multivariance statistics for the social science. New Jersey: Lawrence Erlbaun Associates.Sucuoğlu, B., Çiftçi, İ ( 2001) Yapamıyor mu? Yapmıyor mu?. Zihinsel engelli çocuklar için sosyal beceri öğretimi. Ankara: A.Ü. Basımevi.Tatlıdil, E. (1992). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel analiz. Ankara: Engin Yay.Topbaş, S. ( 2005). Dil ve kavram gelişimi. Ankara: Kök Yayıncılık.Türk Dili, Aylık Dil ve Edebiyat Dergisi (1 Aralık1968). Cilt XIX., 207.Türkeli, Y. (1994). Çocuk ve edebiyatı. Çağdaş Eğitim Aylık Eğitim Dergisi, 203. Yavuz, M. H. (2002).Masallar ve eğitimsel işlevleri. Kültür Bak. Yay.: Ankara. Uzamaz, F. (2000). Sosyal beceri eğitiminin ergenlerin kişiler arası ilişki düzeylerine etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.