GÜRBULAK SINIR KAPISINDAN GEÇİŞ YAPAN KİŞİLERİN BU KAPIDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN SINIR TİCARETİNİN BOYUTLARI İLE İLGİLİ BİLGİ, DÜŞÜNCE VE TUTUMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2006, Cilt: 20 Sayı: 2, 387 - 404, 27.11.2010

Uğur Güllülü Burcu Candan Şükrü Yapraklı Kerem Karabulut

Öz

Sınır ticareti kara ve deniz sınırı olan ülkelerin sınır bölgelerinin
kalkınmasını sağlamak amacıyla gerçekleştirdikleri özel bir ticaret türüdür.
Bizim ülkemizde ilk defa 1979 yılında İran’la yapılmıştır. Bu tür ticaret
özellikle S.S.C.B’nin dağılmasından sonra daha önemli hale gelmiştir .
Ülkemizin nispeten geri kalmış bir bölgesi olan Doğu Anadolu Bölgesi bu
durumdan önemli bir avantaj yakalamıştır. Yakalanan bu avantajlar etkin ve
rasyonel kullanılabilirse hem bölge hem de ülke kalkınmasına yararlı olacaktır.
Türkiye’nin en büyük doğu komşusu olup, ancak ekonomik ilişkileri
özlenen boyutlara ulaşamamış İran’la ekonomik ve diplomatik ilişkilerin ve bu
kapsamda sınır ticareti ve dış ticaretin canlandırılması giderek önem
kazanmaktadır. Bu önemi nedeniyle, İran’la Türkiye arasındaki en işlek sınır
kapısı olan Gürbulak sınır kapısından gerçekleştirilen ekonomik faaliyetler
incelemeye değer bulunmuş ve bu gümrük kapısından 1-31 Mart 2005 tarihleri
arasında yetkili makamların izniyle giriş ve çıkış yapan kişilerden kabul
edenlere bir anket uygulanmıştır. Elde edilen verilerden hareketle anılan sınır
kapısından sınır ticareti kapsamında gerçekleştirilen alım-satım faaliyetlerinin
pazarlama açısından değerlendirilmesi yapılmış, sorunlar belirlenmiş ve çözüm
önerilerinde bulunulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, geçiş yapanların en
fazla tekstil-konfeksiyon ürünleri ticareti yaptıkları, Türkiye’yi bölgede lider
ülke olarak kabul ettikleri ve Türk ekonomisinin iyi olduğu kanısında oldukları,
diğer taraftan kapılardaki bürokratik engellerin, vergi resim ve harçların
kaldırılmasını istedikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sınır Ticareti, Gürbulak Sınır Kapısı

Kaynakça

• Badley, Frank, 2002. Uluslar arası Pazarlama Stratejisi, Türkçeye Çeviren: İçlem Er, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul
• Doğu Anadolu Projesi (DAP) Ana Planı İnşaat ve Ticaret Sektörü Mevcut Durum Analizi Taslağı, Haziran 1999.
• Karabulut, Kerem, 2005. Doğu’da Yakalanan Kalkınma Fırsatı:Ticaret –Bir Alt Bölge Uygulaması-, Atlas Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Rossıter, John.R., Alvin M. CHAN, 1998. “Ethnicity in Business and Consumer Behavior”, Journal of Business Research, Vol:42, s.127-134.
• Resmi Gazete, 10 Nisan 2003 ve Sayı: 25075.
• Resmi Gazete, 1 Eylül 1993 ve Sayı: 21685.
• Seyidoğlu, Halil, 1992. Ekonomik Terimler Ansiklopedik Sözlük, Güzem Yayınları.No:4, Ankara.
• Seyidoğlu, Halil, 2003. Uluslar arası İktisat; Teori, Politika ve Uygulama, 15. Baskı, Güzem Yayınları, İstanbul
• Sönmez, Muammer, 1995. “Sınır ve Kıyı Ticareti”, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tan, Thomas Tsu Wee, Tan Jee LUI, 2002. “Globalization and Trends in International Marketing Research in Asia”, Journal of Business Research, Vol:55, s.799-804.