FİNANSAL TÜREV ÜRÜNLERDEN FORWARD SÖZLEŞMELERİ VE MUHASEBE İŞLEMLERİ

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 2, 137 - 149, 08.07.2011

Mehmet Kaygusuzoğlu

Öz

Son zamanlarda türev ürünlerin kullanımı Türkiye’de de giderek
artmaktadır. Bunda yaşanan ekonomik krizin de büyük etkisi vardır. Kriz
nedeniyle finansal piyasalarda artan riskler, bu ürünlerin sunduğu olanaklar
kullanılarak telafi edilmek istenmektedir.
Türev ürünlerin kullanımı hızlı bir şekilde yayılmakla birlikte,
kamuoyunun bu ürünler hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı sürekli
söylenegelmektedir. Türev ürünlerin başta vergilendirilmesi ve
muhasebeleştirilmesi konusundaki bilgi birikimi henüz yeterli seviyede değildir.
Bu konudaki bilgi eksikliğinin giderilmesi halinde, bu ürünlerin kullanımı
konusunda özgüven artacaktır. Bu sayede işletmeler finansal risklere daha kolay
karşı koyabilirler. Dünyadaki rakiplerinin kullandıkları gelişmiş finansman
araçlarını kullanarak rekabet güçlerini arttırabilir ve geleceği daha iyi
yönetebilirler.
Bu çalışmanın konusunu türev ürünlerden, Forward Sözleşmeleri
oluşturmaktadır. Önce genel olarak Forward Sözleşmeleri tanıtılmıştır. Mevcut
yasal düzenlemeler çerçevesinde Forward Sözleşmeleriyle ilgili
muhasebeleştirme ilkeleri açıklanarak, muhasebeleştirmede karşılaşılabilecek
birtakım konulara dikkat çekilmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türev Ürünler, Forward Sözleşmeleri ve Muhasebe İşlemleri

Kaynakça

• Akkaş, Jale, (2010). Finansal Riskten Korunma Aracı Olan Hedge İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi, http://www.dunya.com/finansal-riskten- korunma-araci-olan-hedge-islemlerinin muhasebeleştirilmesi_107734_haber.html (Erişim: 11.12.2010).
• Arditti, Fred D., (1996). Derivatives: A Comprehensive Resource for Options, Futures, Interest Rate, Swaps, and Mortgage Securities, Boston: Harvard Business School Press, 1996.
• Bilgili, Erhan, Nermin Akyel ve Nevran Karaca, (2005), Futures Sözleşmeler ve Muhasebeleştirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 26, ss.109-119.
• Bloom, Robert and William J. Cenker, (2008), Derivatives and Hedging: Accounting vs. Taxation, Journal of Accountancy, October, 2008, ss.54-58.
• Ceylan, Ali, (2002). Finansal Teknikler, Bursa: Ekin Kitapevi.
• Chambers, Nurgül.(2009). Türev Piyasalar, Beta Yayınları, İstanbul.
• Dönmez, Çetin A., Mustafa K. Yılmaz, (1999). Türev Piyasalar Finans Sektöründeki Dengenin Korunması Açısından bir Tehdit Oluşturabilir mi? İMKB Dergisi Cilt: 3 Sayı:11, ss.49-81
• Ebiçlioğlu, Fatih Kemal ve Abdulkadir Kahraman, (1999). Swap İşlemleri İşleyişi ve Vergisel Boyutu, Ankara: Türmob Yayınları-82.
• Eugene F. Brigham, Joel F. Houston, (2009). Fundementals of Financial Management 12 Th. Edition South-Western Cengage Learning.
• Hillier, David , Mark Grinblatt, Sheridan Titmanve, (2008). Financial Markets and Corporate Strategy, McGraw-Hill Higher Education.
• Hwang, Angela L.J. (2002) “Comperative analysis of Accounting treatments for Derivatives”, Journal of Accounting Education XX, 3 (2002) : ss.205- 233.
• Karadağ, İbrahim, (2008). Vadeli İşlem Piyasalarında, Türev Ürünlerinden Biri; Forward İşlemlerinin Hukuki Yapısı, Vergisel Boyutu ve Muhasebe İşleyişi, Yaklaşım Dergisi, Sayı 60, Temmuz 2008.http:// www.yaklasim.com/ mevzuat/dergi/makaleler/20080712469.htm (Erişim: 25.12.2010)
• Korkmaz, Turhan, (2001). Yeni Gelişmekte Olan Sermaye Piyasalarına Yatırım ve Türev Ürünlerin Rolü, İMKB Dergisi, Sayı: 17, ss..69-100.
• Miltz D. ve P. Sercu, (1993). Accounting For New Financial Instruments, Journal of Business Finance & Accounting, Vol. 20, No:2, January, ss.275-290.
• Parlakkaya, Raif, (2005). Finansal Türev ürünler ile Mali Risk Yönetimi ve Muhasebe Uygulamaları, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ross, Stephen A., Randolph W. Westerfield, Jeffrey Jaffe, (2003). Corporate Finance, McGraw-Hill Companies; 8th Edition.
• Selvi, Yakup, (2000). Türev Ürünlerin Muhasebeleştirilmesi, İstanbul: ARE Yayınları.
• Örten, Remzi, (2000). Finansal Türev Ürünler ve Muhasebe İlkeleri, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 2, Sayı 2, ss.1-14.
• Şensoy, Necdet, (2002). Muhasebe Teorileri Ders Notları, İstanbul
• Tenker, Nejat, (2003) IAS 39 Uygulamalarının Düşündürlükleri, Review of Social, Economic & Business Studies, Vol.3/4, ss.286-295
• Turhan, M. İbrahim, (1998), “Türev Finansal Ürünlerle İlgili On Temel Yargı”, AD Business-Note Book, Haziran, s. 33.
• Bank for International Settlement, Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity, Basle, May, 1996.
• http://www.iasb.org/NR/rdonlyres/1D9CBD62-F0A8-4401-A90D- 483C63800CAA/0/IAS39.pdf IAS 39 Financial Instruments: Recognition and Measurement (Erişim: 27.12.2010)