ÇATIŞMA YÖNETİM STRATEJİSİNİN TAHMİN EDİCİLERİ OLARAK ÖRGÜTSEL KÜLTÜR TİPLERİ

Yıl 2012, Cilt: 26 Sayı: 1, 77 - 91, 08.02.2012

Fatih Karcıoğlu Cem Kahya Kemal Buzkan

Öz

Her örgütü karakterize eden özellikler farklıdır ve bu farklılığın
asıl kaynaklarından birisi de, örgütsel kültürdür. Her örgüt, kendine özgü bir
kültür anlayışına sahiptir. Bu nedenle örgüt içerisinde ortaya çıkan çatışmanın
yönetilmesinde, örgütsel kültürün de dikkate alınması gerekecektir. Buradan
hareketle çalışmamızın temel amacı, örgüt yöneticileri tarafından çoğunlukla
tercih edilen çatışma yönetim stratejisi ile örgüt çalışanları tarafından baskın
olarak algılanan örgütsel kültür tipi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Böylece
çatışma yönetim stratejisinin belirlenmesinde, örgütsel kültür tipinin herhangi
bir etkisinin olup olmadığı test edilmiş olacaktır. Çalışma, ankete dayalı bir alan
araştırmasıdır ve Erzurum ilinde faaliyet gösteren bir firmada çalışan toplam
146 kişi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçları, firma çalışanları
tarafından baskın olarak algılanan örgütsel kültür tipinin pazar kültürü olduğunu
ve firma yöneticileri tarafından çoğunlukla tercih edilen çatışma yönetim
stratejisinin ise problem çözme olduğunu göstermiştir. İleri sürülen hipotez testi
ispatlanmıştır. Buna göre yöneticiler, çatışma yönetim stratejisini belirlerken,
çalışanların algıladıkları örgütsel kültür tipinden etkilenmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Çatışma, Çatışma Yönetimi, Çatışma Yönetim Stratejileri, Örgüt, Örgüt Kültürü, Örgütsel Kültür Tipleri

Kaynakça

• Akın, M. (2008). Örgütlerde Çatışma, Örgütsel Davranışta Seçme Konular. (Editörler: Mahmut Özdevecioğlu, Himmet Karadal). Ankara: İlke Yayınevi.
• Akkirman, A. D. (1998). “Etkin Çatışma Yönetimi ve Müdahale Stratejileri”. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2): 1-11.
• Aksoy, A. (2005). Örgütsel Çatışma. (Editör: Mehmet Tikici). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Alexander, D. C. (1995). Conflict Management Styles of Administrators in Schools for the Deaf: Teacher Perceptions of Job Satisfaction”. (Unpublished Document). Washington: Gallaudet University.
• Asunakutlu, T. ve Safran, B. (2004). “Kültürel Farklılıklardan Kaynaklanan Çatışmalara Yönelik Bir Araştırma (Marmaris Turizm Sektörü Örnegi)”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1): 26-49.
• Aydın, M. (2000). Eğitim Yönetimi. (6. Baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Cameron, K. S. and Quinn, R. D. (1999). Diagnosing and Changing Organizational Culture, Massachusetts: Addison-Wesley Publishing Company Inc.
• Can, H. (2005). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Erdem, R. (2007). “Örgüt Kültürü Tipleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Elazığ İl Merkezindeki Hastaneler Üzerinde Bir Çalışma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 63-79
• Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. (7. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Ergün, E. (2007). “Kurum Kültürünü Analiz Etmede Quinn ve Cameron’un Rekabetçi Değerler Analizi”. XV. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Bildiriler Kitabı, Sakarya Üniversitesi, 266-271.
• Ertürk, M. (1994). “Organizasyonlarda Çatışma, Çatışma Nedenleri, Çatışmanın Yönetimi ve Erciyes Üniversitesinde Bir Anket Uygulaması”. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 11: 121-147.
• Gedikli, N. ve Velittin B. (2005). “Doğa Sporları Kulüplerinde Örgütsel Çatışmanın Nedenleri Ve Kullanılan Çatışma Yönetimi Stratejileri”. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1): 35-45
• Holt, J.L. ve DeVore, C.J. (2005). “Culture, gender, organizational role, and styles of conflict resolution: A Meta-Analysis”, International Journal of Intercultural Relations, 29: 165-196.
• İşcan, Ö. F. ve Timuroğlu, K. (2007). “Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1): 119-135.
• Jones, R. A., Jimmieson, N. L. ve Griffiths, A. (2005). “The Impact of Organizational Culture and Reshaping Capabilities on Change Implementation Success: The Mediating Role of Readiness for Change”. Journal of Management Studies, 42(2): 361-386.
• Karip, E. (2003). Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kaushal, R. ve Kwantes, C. T. (2006) “The Role of Culture And Personality in Choice of Conflict Management Strategy”. International Journal of Intercultural Relations, 30: 579-603.
• Kaya, H. (2008). “Kamu ve Özel Sektör Kuruluşlarının Örgütsel Kültürünün Analizi ve Kurum Kültürünün Çalışanların Örgütsel Bağlılığına Etkisi: Görgül Bir Araştırma”. Maliye Dergisi, 155: 119-143.
• Koçel, T. (2010). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Ouchi, W. G. (1987). Teori Z: Japonların Yönetim Tarzı Nasıl İşliyor? Çeviri: Yakut Güneri. İstanbul:İlgi Yayıncılık.
• Özdemir, A. Y. ve Özdemir, A. (2007). “Duygusal Zeka ve Çatışma Yönetimi Stratejileri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Üniversitede Çalışan Akademik ve İdari Personel Üzerine Uygulama”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18: 393-410.
• Özdevecioğlu, M. ve Çelik, C. (2009). “Örgüt Kültürü Tipleri İtibariyle Bireylerin Algıladıkları Mağduriyet Farklılıklarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1):95-112.
• Özmen, F. (1997). “Fırat ve İnönü Üniversitelerinde Örgütsel Çatışmalar ve Çatışma Yönetimi Yaklaşımı”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
• Özmen, F. ve Aküzüm, C. (2010). “Okulların Kültürel Yapısı İçinde Çatışmalara Bakış Açısı ve Çatışma Çözümünde Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranışları”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2): 65-75.
• Peker, Ö.ve Aytürk, N. (2002). Yönetim Becerileri. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Rahim, M. A., Nace, R. M. ve Shapiro, D. L. (2000). “ Do Justice Perceptions Influence Styles of Handling Conflict With Supervisors ? : What Justice Perceptions, Precisely?”. The International Journal of Conflict Management, 11(1): 9-31
• Rahim, M.A. (2001). Managing Conflict in Organizations. 3rd Edition. Westport: Quorum Books Greenwood Publishing Group.
• Rahim, M.A., (2002). “Toward a Theory of Managing Organizational Conflict”. The International Journal of Conflict Management, 13(3): 206-235.
• Robbins, S.P., (2005) Organizational Behavior. Great Britain: Pearson Prentice Hall.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2003). Örgütsel Psikoloji, Bursa: Furkan Ofset.
• Türkel, A. U. (2000). Toplam Kalite Bağlamında Grup Dinamiği ve Çatışma Yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Übius, Ü. ve Alas, R. (2009). “Organizational Culture Types as Predictors of Corporate Social Responsibility”. Engineering Economics, 1(61): 90-99.
• Üngören, E. (2008). “Örgütsel Çatışma Yönetimi Üzerine Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 1(5): 880-909.
• Yahyagül, M.Y. (2004). “Denison Örgüt Kültürü Ölçme Aracının Geçerlilik ve Güvenirlik Çalısması: Ampirik Bir Uygulama”. İstanbul Üniversitesi İşletme İktisat Enstitüsü Dergisi, Sayı: 47, ss. 53-76.