A Different View of Arslan Arghûn Rebellion

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 16, 317 - 328, 30.08.2018

Arslan Durdu

Öz

The Seljuks chieftains were not left to establish a new state in Khorasan,
they wanted to make this state a world-wide Turkish state. By the expression of
Bundari; During the reign of Melikshah, “The cities of Khorasan were in peace
and quiet and their roads were safe. Khorasan was surrounded by military
governors. Good people who settled in the vicinity had taken their place as a
homeland. But Khorasan came to a position where there was a certain period of
weakness in administration due to the throne struggles that started after the
death of Sultan Melikshah. The appointing a crown prince one of the prince
before Ruler died does not prevent other princes from taking action for the
throne. Because, apart from the crown prince, almost every prince take action
the feeling that his right was forcibly taken. In such a case, the calm down of
both the throne claimants and the masses supporting them, it is possible that a
astute and talented dynasty member has ascend the throne. The idea of Arslan
Arghûn, one of the strategic regions for Seljukian domination since its
foundation, was claimed by Khorasan, who constituted the conquest areas of the
east of the country at the time, will be revealed in this study.

Anahtar Kelimeler

Arslan Arghûn, Khorasan, Barkyâruq, Great Seljuk Empire

Arslan Argun İsyanına Farklı Bir Bakış

Öz

Selçuklu beyleri, Horâsân’da yeni bir devlet kurmakla kalmamışlar,
bu devleti cihanşümul bir Türk devleti haline getirmek istemişlerdir. Bundâri’nin
ifadesiyle; Melikşah’ın saltanatı döneminde “Horasan memleketinin şehirleri asayiş ve sükûnet içinde olup yolları
emniyetli idi. Horasan’ın etrafı şahnelerle dolu idi. Civarına yerleşen iyi
insanlar orasını yurt (vatan) edinmişlerdi.” Fakat Horasan, Sultan Melikşah’ın
vefatından sonra başlayan taht mücadelelerinden dolayı belirli bir dönem yönetim
zafiyetinin olduğu bir konumuna geldi. Hükümdarın ölmeden önce şehzadelerden
birini kendisine veliaht tayin etmesi, diğer şehzadelerin taht için harekete
geçmesinin önüne geçememektedir. Çünkü veliaht’ın dışında hemen hemen her
şehzade hakkının zorla alındığı duygusuna kapılarak, harekete geçmekteydi.
Böyle bir durumda, hem tahtta hak iddia edenlerin hem de onlara destek veren
kitlelerin yatışması dirayetli ve yetenekli bir hanedan üyesinin tahta
geçmesiyle mümkün olabilmekteydi. Arslan Argun’un, isyan edip kuruluşundan beri
Selçuklu hâkimiyeti için stratejik bölgelerden biri ayı zamanda ülkenin
doğudaki fetih alanlarını oluşturan Horasan’da hak talep etmesinin fikri yapısı
bu çalışmada ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Arslan Argun, Horasan, Büyük Selçuklu Devleti, Berkyâruk

Новый взгляд на восстание Арслан Аргуна

Öz

Сельджукские беки не только создали новое государство в Хорасане,
но также стремились
превратить его в мировую Тюркскую
державу. По словам аль-Бундари, во времена правления Мелик-шаха «города
Хорасана жили в мире и согласии, и дороги здесь были безопасны. Хорасан охраняло большое число стражей. А
прибывшие сюда хорошие люди признали его своей родиной». Тем не менее, после смерти Мелик-шаха из-за
борьбы за трон на протяжении определенного времени Хорасан оставался без
должного управления. Несмотря на то, что перед смертью правитель назначил
своего преемника, других несогласных принцев крови это не остановило, и они, почувствовав
себя обделенными, вступили в борьбу за правление. В таких условиях, успокоить
недовольных и поддерживающую их толпу мог лишь сильный и талантливый правитель.
В данной статье представлена идея требования Арслан Аргуном своих прав на
престол путем организации восстания в стратегически важных для Сельджуков
восточных областях Хорасана.       

Anahtar Kelimeler

Арслан Аргун, Хорасан, Великое Сельджукское государство, Баркиярук, восстание

Kaynakça

• KÖYMEN, M. A., (1964). Selçuklu devri Türk Tarihi Araştırmaları, II, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, II, S.2-3, ss. 348-349. LAMBTON, A.K.S., (1973). “Atebetü’l-Ketebey’e Göre Sancar İmparatorluğunun Yönetimi”, Belleten, XXXVII/147, Temmuz, (Ayrı Basım). LOMBART, M., (2002). İslam’ın Altın Çağı, çev. Nezih Uzel, Pınar Yayınları, İstanbul. LOWICK, N. M., (1970). “Seljuq Coıns” The Numismatic Chronicle, Seventh Series, Vol. 10, pp. 241-251. MERÇİL, E., (2007). Selçuklularda Hâkimiyet Alametleri, TTK, Ankara. ……………………., (2016). Büyük Selçuklu Devleti, Bilge Kültür Sanat Yayınevi, İstanbul. MÎRHÂND, (Muhammed bin Hâvendşâh bin Mahmûd)., (2015). Ravzatu’s-Safâ fi Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ (Tabaka-i Selçûkiyye), Terc. ve Notlar: Erkan Göksu, TTK, Ankara. MÜNECCİMBAŞI, (Ahmed b. Lütfullah)., (2017). Câmiü’d-Düvel, Haz. Ali Öngül, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul. NİŞÂBURİ, Z., (1332). Zeyl-i Selçuk-nâme, Ebû Hâmid Muhammed b. İbrâhim, Çâphâne-i Hâver Tahran, Haziran. ÖZAYDIN, A., (1992). “Berkyaruk”, DİA, V, ss. 514-516. ÖZGÜDENLİ, O.G., (2001). “Yeni Paraların Işığında Kuruluş Devri Selçuklularında Hâkimiyet Münasebetleri Hakkında Bazı Düşünceler”, Belleten, LXV/243, ss. 547-570. ......................., (2004). “Merv”, DİA, XIX, ss. 221-223. ……………..., (2004). “Yeni Paraların Işığında Çağrı Bey’in Ölüm Tarihi Meselesi”, TAD, XXII, S.35, ss. 157-163. ………………, (2013). Selçuklular, I, Büyük Selçuklu Devleti Tarihi (1040-1157), İsam Yayınları, İstanbul.