Türkiye'de Çevreci Örgütlerin Dönüşümü: Merkezi Profesyonel Lobici Örgütler ve Yerelde Gönüllü Protestocular

Yıl 2018, Cilt: 73 Sayı: 1, 49 - 76, 26.03.2018

Çağrı Eryılmaz

https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002489

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye'de 1980'den bugüne çevreci örgütlerin değişimini incelemektir. Çalışmada, Türkiye'deki çevreci örgütlerin çeşitliliğini ve otuz yıllık süre içinde geçirdiği dönüşümü analiz etmek üzere Batı Avrupa ülkeleri örneğinde uygulanmış bir model kullanılmıştır. Kaynak hareketliliği ve politik etkinlik temelinde geliştirilen sınıflandırma dört kategoriden, Kamu Yararına Lobi, Katılımcı Baskı Grubu, Profesyonel Protesto Örgütü ve Katılımcı Protesto Örgütü oluşmaktadır. Dörtlü sınıflandırma ve Eleştirel Sosyal Bilim metodolojisi çerçevesinde Türkiye'deki çevreci örgütlerle ilgili literatür taranmıştır. Çevreci örgütlerde uzun süre profesyonel ve gönüllü olarak çalışmış 10 kişi ile görüşme yapılmıştır. Ayrıca, önde gelen çevre örgütlerinden beşinin internet sitesi içerik analizi ile incelenmiştir.
Araştırma sonucuna göre 1980-2000 döneminde çevreci örgütler merkezde ve yerelde Katılımcı Baskı Grubu niteliğindeyken, 2000 sonrasında merkezde Kamu Yararına Lobi'ye ve yerelde Katılımcı Protesto Örgütü'ne dönüşmeye başlamıştır. Greenpeace Akdeniz ise bir istisna olarak Profesyonel Protesto Örgütü olarak etkinliklerini gerçekleştirmektedir. Bu değişim Türkiye'nin küresel kapitalizme dahil olma sürecinde uygulanan neoliberal kalkınma politikaları ile paralellik göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Çevrecilik, Çevreci Örgütler, Sivil Toplum Kuruluşları, Profesyonelleşme

Tranformation of Environmental Organizations in Turkey: Central Professional Lobby Organizations and Local Voluntary Protesters

Öz

This study aims to analyse the transformation of environmental organizations in Turkey in last 30 years.
This study analyses the diversity and transformation of environmental organizations in last thirty years with the classification tool of Diani and Donati (1999) that is used for Western European countries. The classification is based on political affinity and resource efficacy and has four categories as ideal types; Public Interest Group, Participative Pressure Group, Professional Protest Organization and Participatory Protest Organization. Within the Critical Social Science approach, literature on environmental organizations in Turkey was reviewed. Then, ten interviews were realized with professional or volunteer environmentalists worked for NGOs more than five years. Lastly, content analysis of internet sites of five leading environmental NGOs in Turkey was
realized.
This research shows the strong tendency of the transformation of Participative Pressure Groups of 1980- 2000 period into Public Interest Lobbies in national scale and Participative Protest Groups in local after 2000. Greenpeace Mediterranean presents an exception as the only Professional Protest Organization in Turkey. This transformation is parallel with neoliberal development policies generated in the adaptation process of Turkey to global capitalism.

Anahtar Kelimeler

Environmentalism, Environmental Organizations, NGOs, Professionalization, Protests

Kaynakça

• Referans 1
• Adaman, Fikret, Bengi Akbulut ve Murat Arsel (2016), “Türkiye’de Kalkınmacılığı Yeniden Okumak: HES’ler ve Dönüşen Devlet-Toplum-Doğa İlişkileri”, Aksu, Cemil, Sinan Erensü ve Erdem Evren (Der.), Sudan Sebepler, Türkiye’de Neoliberal Su-Enerji Politikaları ve Direnişler (İstanbul: İletişim): 291-312.