Determination of the crop losses by sunn pest (Eurygaster maura L. Hemiptera: Scutelleridae) and economic damage threshold in Central Anatolia Region

Yıl 2017, Cilt: 57 Sayı: 2, 137 - 203, 30.06.2017

Mümtaz Özkan Numan Ertuğrul Babaroğlu Atilla Gökdoğan Mustafa Kan Erhan Koçak

https://doi.org/10.16955/bitkorb.298560

Öz

This study was carried out to determine economic
damage threshold of sunn pest (Eurygaster maura L. Hemiptera:
Scutelleridae) in the field conditions in Central Anatolia Region. Revealing the
economic damage threshold was based on the damage rate of kernel (rate of
consume). According to the results, it was determined that there was no damage
of dry-heart leaves caused by overwintered adult. Also, it was revealed that
the white spike damage was too low (0.09) to control this pest. It was
determined that the quality losses were occured in lower populations compared
to quantitative losses caused by new generation adults and nymphs. It was found
out that the rate of kernel damage was changed by depending on the pest, number
of kernel and number of kernel in spikes in per square meter. When average of
407 spikes in m², 26 number of kernel in spikes and 3.5% of
disturbed quality of wheat acceptable upper rate of kernel damage tolerance
limit were taken in the conditions of average climate for many years in Central
Anatolia Region it was determined that the threshold of economic damage was
appropriate as 7 individuals/m². However, it was concluded that it
would be appropriate to revise the threshold of economic damage only that year,
if necessary, by evaluating conditions of climate which effect yield of wheat
until to control sunn pest. 

Anahtar Kelimeler

Wheat, sunn pest, Eurygaster maura, Central Anatolia Region, crop losses, economic damage threshold

Orta Anadolu Bölgesi’nde buğdayda Avrupa Sünesi (Eurygaster maura L. Hemiptera: Scutelleridae)’nin neden olduğu ürün kayıpları ve ekonomik zarar eşiğinin belirlenmesi

Öz

Orta Anadolu
Bölgesi’nde Süne (Eurygaster maura L. Hemiptera:
Scutelleridae)’nin buğdayda meydana getirdiği ürün kayıpları ve mücadelesinde
uygulanacak ekonomik zarar eşiğini belirlemek amacıyla doğa koşullarında yürütülen
çalışmalar sonucunda; kışlamış erginlerin meydana getirdiği kurtboğazı
zararının görülmediği, akbaşak zararının ise mücadeleye gerek duyulmayacak
oranda (0.09) olduğu belirlenmiştir. Nimf ve yeni nesil erginlerin tanede
beslenmesi nedeniyle kalite yönüyle oluşan kayıpların kantite yönüyle oluşan
kayıplara göre çok daha düşük zararlı yoğunluklarında meydana geldiği
saptanmıştır. Ekonomik zarar eşiğini belirlemek için tanenin zarar görme oranı
(emgi oranı) temel alınmış, bu oranın m^2’ deki zararlı ve başak
sayısı ile başaktaki tane adedine bağlı olarak değiştiği ortaya konmuştur. Orta
Anadolu Bölgesi’nde uzun yıllar ortalama iklim koşullarında m^2’ de
ortalama 407 adet başak, başaktaki tane sayısının 26 adet ve buğdayın
kalitesini bozan kabul edilebilir üst emgi oranın da %3.5 olarak alındığında ekonomik
zarar eşiğinin 7 adet m^-2 nimf olarak alınmasına, ancak süne
mücadelesi zamanına kadar buğdayın verimini etkileyen iklim koşulları da
değerlendirilerek, gerekirse ekonomik zarar eşiğinde o yıla özgü revize yapılmasının
uygun olacağı ortaya konulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Buğday, Eurygaster maura, Orta Anadolu Bölgesi, süne, ürün kayıpları, ekonomik zarar eşiği

Kaynakça

• Aden, A.. H., Mazid, A., Gül, A., Majid, H.M., Bouhssini, M. 2004. Analysis of policies on ıntegrated pest management on Sunn pest in İran, Syria and Turkey. Second International Conference of Sunn Pest. ICARDA, Aleppo, Syria, July 19-22, 2004. 74 p.,6.
• Adıgüzel, N. 1981. Fluctuations in Sunn-pest populations in South-Eastern Anatolia. EppoBull. 11(2):19-22
• Agrios, N. G. 2005. Plant Pathology (Fifth Edition). Department of Plant Pathology University of Florida
• Akın, K., Tülek, A., Hekimhan, H., Kahraman, T. 2009. Trakya Bölgesinde Süne (Eurygaster spp., Heteroptera: Scutelleridae)’nin neden olduğu ürün kayıpları ve ekonomik zarar eşiği üzerinde araştırmalar. Edirne TTAE. TAGEM. BS-04/01-05-164 (5) ve DPT-2004 K 120160 No’lu proje sonuç raporu. 18 s.
• Altınayar, G. 1981. Orta Anadolu Bölgesi tahıl tarlalarındaki böcek faunasının saptanması üzerinde çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 21(2):53-88.
• Anonymous 2004. International Rules for seed Testing. Editiön 2004.150 pp. Chapter .5
• Anonim 2006. Süne mücadelesi izleme ve yönlendirme komisyonu toplantı kararları. 26.12.2006-Ankara
• Anonim 2011. http//www.resmigazete.gov.tr Tahıl tohumu sertifikasyonu ve pazarlaması yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. 21.02.2011 tarih ve 27853 sayılı Resmi gazete(erişim tarihi 22.07.2016)
• Anonymous 2013. http//www.fao.org/statistics. (erişim tarihi: 25.5.2016)
• Anonim 2016. http//www.tuik.gov.tr. Yıllara göre nüfus istatistikleri. (erişim tarihi: 3.7.2016).
• Areshnikov, B. A. 1979. Strategy and tactics of protection of winter wheat from the pentatomid. Journal Zashchita Rastenii. 2: 29-30
• Areshnikov, B. A.,1984. Problems of controlling the Sunn pest in Ukranie. Zashchita Rastenii. 7:6-9 (Abstr in: Rev.appl.Ent.,72(12):7770)
• Areshnikov, B. A., Starostin, S.P. 1986. Taking account of economic thresholds. Zashchita Rastenii. 2:14-16.
• Areshnikov, B. A., Kostyukiovski, M.G., Feshchin, D.M. 1987. How to optimize control of the Sunn pest. Zashchita Rastenii-Moskva. 5: 22-25.
• Argun, Ş., M., Elgün, A. 2015. Süne-Kımıl zararına uğramış buğday unlarının ekmekçilik kalitesinin tahmininde kullanılan uzatmalı zeleny sedimantasyon testinin optimizasyonu ve diğer kalite parametreleri ile karşılaştırılması üzerine bir araştırma. GIDA, 40(1): 23-30.
• Atlı,A.,1987.Trakya Bölgesi buğdaylarında görülen süne emgi şikayeti üzerine toplanan numunelerde yapılan kalite çalışmaları Raporu-1.Teknik rapor.19 s.
• Atlı, A., Koçak, N., Köksel, H., Ozan, A. N., Aktan, B., Karababa, E., Dağ, A., Tuncer, T., Dimen, B., Özkan, Ş. 1988. Süne (Eurygaster spp.) ve Kımıl (Aelia spp.) zararı görmüş tanelerin ekmeklik buğday kalitesine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü yayınları. Genel yayın No:1988/2. TARM Matbaası Ankara. 23s.
• Atlı A., Aktan, B., Şanal, T., Kaplan Evlice, A., Ünsal, S., Dönmez, E., Köten, M., Pehlivan, A., Özderen, T. 2010. Makarnalık buğdayın kalite özellikleri ve kalite değerlendirme. Makarnalık Buğday ve Mamulleri Konferansı, 7-18 Mayıs 2010, 91-109, Şanlıurfa
• Babaroglu, N.E., Özkan, M., Gökdoğan, A. 2013. Orta Anadolu bölgesi Süne (Eurygaster spp.) mücadele stratejindeki değişikliklerin emgi oranlarına etkisi. I. Bitki Koruma Ürünleri ve Makineleri Kongresi Bildirileri, 2-5 Nisan 2013. Antalya, 3:253-264.
• Bahramı, N.,Radjabi, G.H.,Rezabeygi, M., Kamalı, K. 2003. Study on economıc ınjury level of Sunn Pest (Eurygaster integriceps Put.) on wheat in rainfed regions of Kermanshah province. Applied Entomology and Phytopathology. 70(2):29-45.
• Barbulescu, A .L. 1973. Observations on the attack induced in wheat by the overwintering adults of Eurygaster sp. Analele Instıtutuluı de cercetarı Fundulea. Vol XXXIX. Seri AC. 43-50 p.
• Bhatt, G.M. 1972. Significance of path coefficient analysis in determining the nature of character association. Euphytica, 22:338-343.
• Bilgic, H., Hakki EE., Pandey, A., Khan MK., Akkaya, MS. 2016. Ancient DNA from 8400 year-old Çatalhöyük wheat: implications for the origin of Neolithic Agriculture. PLOS ONE 11(3):
• Briggle, L.W., 1980. Origin and botany of wheat. In E. Häfliger, ed. Wheat documenta cibageigy, p. 6-13. Basle, Switzerland.
• Blandino, M., Marinaccio, F., Ingegno, B.L., Pansa, M.G., Vaccino, P., Tavelle, L., Reyneri, A., 2015. Evaluation of common and durum wheat rheological quality through mixolab analysis after field damage by cereal bugs. Field Crops Research. 179: 95-102.
• Brown, E. S., Eralp, M., 1962. The distribution of the species of Eurygaster Lap. (Hemiptera, Scutelleridae) in Middle East countries. Ann. Mag. Nat. Hist., 13(5):65-81.
• Budak, T., 1976. Diyarbakır ve çevresinde süne türlerinin tespiti, sünenin (Eurygaster sp.) yerli ve yabancı orijinli bazı buğdayların değişik fenolojik devrelerindeki zarar durumu üzerinde araştırmalar. Diyarbakır Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 4(4):639-656.
• Canhilal, R., Kütük, H., Kanat, A. D., İslamoğlu, M., Haramein, J.F., Bouhssini. M. 2005. Economic threshold for the Sunnpest (Eurygaster integriceps Put) (Hem: Scutelleridae) on wheat in Southeastern Turkey. J. Agric. Urban Entomol. 22(3-4):191-204
• Canhilal R., Kutuk H., Islamoglu M., Kanat A., Gul, A. 2007. Damage loss assessment of Sunn pest on wheat ın Turkey., Arab Society for Plant Protection.1:187-190.
• Cordain L. Cereal grains: humanity’s double-edged sword. In: Simopoulos AP, Editor. Evolutionary aspects of nutrition and health. Diet, exercise, genetics and chronic disease. World Rev Nutr Diet, vol. 84. Basel: Karger; 1999. p. 19–73.
• Demir, İ., Tosun, M. 1991. Ekmeklik ve makarnalık buğdaylarda verim ve bazı verim komponentlerinin korelaslyonu ve path analizi. Ege Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi. 28(1):41-47.
• Dziki, D., Laskowski, J. 2005. Wheat kernel physical properties and milling process. Acta Agro physica, 6:59-71.
• Dizlek, H., İslamoğlu, M. 2010. Buğday kitlesindeki süne emgi oranının belirlenmesinde ülkemizde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24(1):81-90.
• Dizlek, H., Özer, M.S. 2016. Effects of Sunn pest (Eurygaster integriceps) damage ratio on physical, chemical, and technological characteristics of wheat. Quality Assurance and Safety of Crops and Foods. 8(1):145-156.
• Dörtbudak, Y., Koyuncu, N. 1979. Orta Anadolu’da Süne (Eurygaster spp.) türleri ve yoğunlukları üzerinde ön çalışmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, 2-3.
• Dörtbudak Y, Memişoğlu H, Özkan M, Melan K & Kılıç A U(1991). Orta Anadolu Bölgesinde (Aelia rostrata Boh.)’ın popülasyon yoğunluğunu etkileyen faktörle, neden olduğu ürün kayıpları ve kimyasal mücadelesi üzerinde araştırmalar. Proje KKGA-B-U3,U/A Nihai Raporu 93s.
• El-Haramain, F.J., Williams, P., Rashawani, A. 1984. A simple test for the degree of damaged caused in wheat by Suni bug (Eurygasterspp.) infestation. Rachis 3:11–17.
• Ellıs S.A., Oakley J.N., Parker W.A., Raw K. (1999): The development of an action threshold for cabbage aphid (Brevicoryne brassicae) in oil seed rape in UK. Ann. Appl. Biol., 134: 153–162.
• Emel'yanov, N. A. 1982. Effect of differences in amount of grain damage by Eurygaster integriceps on the baking quality of winter wheats. Doklady Vsesoyuznoĭ Ordena Leninai Ordena Trudovogo Krasnogo Znameni Akademii Sel'skokhozyaĭstvennykh NaukImeni V. I. Lenina.11:9-11.
• Fonseca, S., Patterson, F.L. 1968. Yield component heritabilities and interrelationships of grain winter wheat (Triticumaustivum L.). CropScience, 8:614-617.
• Gebeyehou, G., Knott, D.R., Baker, R.J. 1982. Relationships among durations of vegetative and grain filling phases, yield components, and grain yield in durum wheat cultivars. CropScience, 22:287-290.
• Gospodinov, G.T., Atanasova. I.1975. Investigations on the technological qualities of wheat damaged bySunnpests. Rasteniv’dni-Nauki.1975,12:5,109-117.
• Gotsova, V.; Kontev, Kh. 1981. Effect of damage by Eurygaster integricepson the baking quality of flour of recommended wheat varieties. Rasteniev"dniNauki. 18(4)33-43.
• Güllü, M., Kanat, A. D. 2010. Güney Anadolu Bölgesinde Süne (Eurygaster spp., Heteroptera: Scutelleridae)’nin neden olduğu ürün kayıpları ve ekonomik zarar eşiği üzerinde araştırmalar. Adana ZMAE TAGEM. BS-04/01-05-164(2) ve DPT-2004 K 120160 No’lu proje sonuç raporu, 35s.
• Haramein, J.F., Bouhssini, M., Mafi, M. A., Canhilal, R., Kütük, H. 2004. The ımpact of Sunn pest density in wheat fields on grain and flour quality. Second International Conference of Sunn pest. ICARDA, Aleppo, Syria, July 19-22 2004. 74 p.
• Heun, M., Schafer-Pregl, R., Klawan, D., Castagna, R., Accerbi, M., Borghi, B., Salamini, F., 1997. Site of einkorn wheat domestication identified by DNA fingerprinting. Science 278: 1312–14
• Josephides, C. M., 1994. Infestation of Cyprus durum wheat by Suni bug and its effect physical dough properties. Technical-Bulletin Agricultural Research Institute, No:156:8p.
• Karababa, E., Ozan, A.N., 1998. Effect of wheat bug (Eurygaster integriceps) damage on quality of a wheat variety grown in Turkey.Journal of theScience of FoodandAgriculture77:399–403.
• Karkodi, F. 2004. Investigation on damage of overwintered Sunn pest (Eurygaster integriceps Put.) and their nymphs in rainfed wheat fields of Kermanshah province, Iran. Second International Conference of Sunnpest. ICARDA, Aleppo, Syria, July 19-22, 2004. 74p.
• Kaya, E., Yılmaz, E., Caner, Ö. K. 2009. Ege Bölgesinde Süne (Eurygaster spp. ,Heteroptera: Scutelleridae)’nin neden olduğu ürün kayıpları ve ekonomik zarar eşiği üzerinde araştırmalar. Bornova ZMAE. TAGEM BS-04/01-05-164(3) ve DPT-2004 K 120160 No’lu proje sonuç raporu, 37 s.
• Kılıç, A. U., Çatalpınar, A., Adıgüzel, N., Dörtbudak, Y., Çavdaroğlu. S. 1973. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps Put.)' nin yayılışı, biyolojisi, ekolojisi, epidemiolojisi ile daha uygun kimyevi mücadele yöntemlerinin araştırılması. A- 106.602 no’lu proje nihai rapor. 121 s.
• Kılıç, A. U. 1976. The Biology and Control of Eurygaster integriceps Put. Meeting on cereal crops held in Ankara, June 1-4th.
• Kılıç, A.U. 1988. Türkiye’de Süne (Eurygaster integriceps Put ) mücadelesinin esasları. 1. Uluslararası Süne Simpozyumu.13-17 Haziran, Tekirdağ.
• Kırtok, Y., Çölkesen, M. 1985. Çukurova koşullarında denemeye alınan arpa çeşitlerinde önemli bazı verim unsurları üzerinde path katsayısı analizi. Doğa Bilim Dergisi, 9(1):40-49.
• Kıvan, M. 1999. Buğdayda Eurygaste rintegriceps Put. ve Eurygaster austriaca Schrk. (Heteroptera: Scutelleridae) türlerinin popülasyon yoğunluğu ile meydana getirdiği zarar oranı arasındaki ilişkiler. Türk. Entomol. Derg. 23(4):269-275.
• Koçak, E., Babaroğlu, N. 2005. Orta Anadolu Bölgesi kışlaklarındaki Eurygaster (Heteroptera: Scutelleridae) türleri. Türk. Entomol. Derg. 29(4):301-307.
• Koçak, E., Çetin, G., Hantaş, C. 2007. Güney Marmara illeri hububat alanlarındaki Süne (Eurygaster spp., Heteroptera, Scutelleridae) Türleri ve Mücadele Durumu. Uludağ Üniversitesi Ziraat fakültesi Dergisi. 21(1):43-50.
• Kostyukovsky, M., Trostanetsky, A., Menasherov, A., Yasinov, M., Naftaliyahy, G., Zohar, U., Kitain, D., Melamed, S. 2014. Management of Sunn Pest for Better Wheat Quality and Stable Profitability. Israel Agriculture International Portal (erişim tarihi 14.04.2016).
• Lazarov, A., Grigorov, S., Popov, V., Bogdanov, V., Abaciev, D., Kontev, H., Kayzatov, H., Gospodinov, H., Fitanov, H., Duçevski. D. 1969. Bulgaristan'da buğdaygillerde zarar yapan Scutelleridae ve Pentatomidae (Hem) familyalarına bağlı türlerin biyo-ekolojisi ve mücadelesi üzerine çalışmalar (Çeviri: Musa ALTAY). 144 s.
• Lodos, N. 1961. Türkiye, Irak, İran ve Suriye’de Süne (Eurygaster integriceps Put.) problemi üzerinde incelemeler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:51, 115s.
• Lodos, N., Önder, F., Pehlivan, E ., Atalay, R., Erkin, E., Karsavuran, Y ., Tezcan, S., Aksoy, S. 1998. Faunistic studies on Pentatomoidea (Plataspidae, Acanthosomatidae, Cydnidae, Scutelleridae, Pentatomidae) of Western Black Sea, Central Anatolia and Mediterranean regions of Turkey. Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir, 75 s
• Luo, M-C., Yang, Z.-l., You, F.-M., Kawahara, T., Waines, J.-G., Dvorak, J. 2007. The structure of wild and domesticated emmer wheat populations, gene flow between them, and the site of emmer domestication. Theoretical and Applied Genetics, 114 (6):947-959
• Madenoğlu, R. Z. 1929. Süne böceği hakkında rapor. İktisat Vekaleti Mecmuası. Numara 2, Hüsnitabiat Matbaası. 3-36
• Mangelsdorf, PC., 1966. Genetic potentials for increasing yields of food crops and animals. Proc Natl Acad Sci, 56:370–375.
• Memişoğlu, H. 1985. Ankara ilinde süne türlerinin (Eurygaster spp.) (Hemiptera: Pentatomidae) yayılışları ve E .maura L.’nin biyo-ekolojisi ile savaş yöntemleri üzerinde araştırmalar. 194s. (Yayınlanmamış doktora tezi)
• Mikhilova, N. A.,Shurovenkov, YU.B. 1977. İnsects and the quality of hard wheat grain. Zashchita Rastenii.1977. No:7:46
• Mustatea, D. 1976. The cereal bugs (Eurygaster spp. and Aelia spp.) in Romania. The papers of the 5th Interbalcanic Plant Protection Conference probleme de Protectia Plantelor. 4:175-184.
• Nutter F.W., Teng P.S., Matthew H.R. (1993): Terms and concepts for yield, crop loss, and disease threshold. Plant. Dis., 77: 211–215.
• Nuttonson, M.Y., 1955. Wheat-climatic relationships and the use of phenology in ascertaining the thermal and photothermal requirements of wheat. Washington, DC, American Institute of Crop Ecology.
• Mutlu, Ç., Karaca, M., Duman, M., Gözüaçık, C., Şanal, T., Kan, M. 2010. Güneydoğu Anadolu bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps Put)'nin neden olduğu ürün kayıpları ve ekonomik zarar eşiği üzerinde araştırmalar. Tagem/BS-04/01-05-164 (4) nolu proje sonuç raporu.
• Mutlu, Ç., Canhilal, R., Karaca, V., Duman, M., Gözüaçık, C., Kan, M. 2014. Economic threshold revision of the Sun Pest (Eurygaster integriceps Put.) (Hemiptera :Scutelleridae) on wheat in Southeastern Anatolia Region. Türk. Entomol. bült. 4(3):157-169.
• Najafi-Mireak, T. 2012. Evaluation of resistance to Sunn pest (Eurygaster integriceps Put.) in wheat and triticale genotypes. Crop Breeding Journal 2(1): 43-48
• Nouri, H. 2007. Loss assessment and aconomic levels for sunn pest in Qazvin province, İran. A Decade of Progress 1994-2004. 349-354 p.
• Nouri, H., Shahrokhi, S. 2012. Economic levels for sunn pest Eurygaster integriceps Put. (Het.: Scutelleridae) on wheat in İran. İnternational Journal of Agronomy and Plant Production. 3(11):483-488.
• Ozderen, T., Olanca, B., Sanal, T., Ozay, D.S., Koksel, H. 2008. Effects of suni-bug (Eurygaster spp.) damage on semolina properties and spaghetti quality characteristics of durum wheats (Triticum durum L.). Journal of Cereal Science. 48:464–470.
• Özkan, M., Babaroğlu, N. E., Gökdoğan A. 2014. Avrupa Sünesi (Eurygaster maura L.)’nin emgi zararının buğdayda çimlenme ve sürmeye etkisi. Bitki Koruma Bülteni , 54(2):191-200.
• Özkan, M., Babaroğlu, N. E. 2015. Süne. Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Yayınları. Ses reklam iletişim ve baskım hizmetleri. Ankara, 208 s.
• Pavlo V.I.F. 1975. Agrotechinical Plant Protection methods. VIII. International Plant Protection Congrees Moscow,1975.Vol III.121-125.
• Pedigo, L. P. 1996. Entomology and Pest Management. Second Edition. 1996. Prentice-Hall Pub., Englewood Cliffs, NJ. 679 pp.
• Petrova, I. 2002. Effect of bug damage on cooking potential of Bulgarian durum wheat cultivars depending on their gluten strength. Bulg. J. Agric. Sci. 8:245–250.
• Pierce, W.D. 1934. At what point does insect attack become damage? Entomologi, calnews 45:1-4.
• Popov, C.1998. Romanya’da sünenin yönetimi. Entegre Süne Mücadelesi. I. Workshop Raporu. 6-9 Ocak Ankara, 165s, (35-45s.)
• Popov, C., Barbulescu, A.L., Muresonu, F., Vasilescu, S., Gogu, F., Dobrin, F. 2007. Sunnpest in Romania. SunnPest Management. A decade of progress 1994-2004.
• Puri, Y.P., Qualset, C.O., Williams, W.A. 1982. Evaluation of yield components as selection criteria in barley breeding. Crop Science, 22:927-931.
• Salis, L., Goula, M., Izquierdo, J., Gordun E. 2013. Population density and distribution of wheat bugs ınfesting durum wheat in Sardinia, Italy. Journal of Insect Science, 13(50):1-15
• Sanaey, N., Najafi-Mirak, T. 2012. Wheat resistance to the adult insect of Sunn pest, Eurygasterintegriceps Put. American Journal of Agricultural and Biological Sciences. 7(1):56-60.
• Saric, M., Psodorov, D., Zivancev, D., Kosutic, M. 2003. Deviation of processing quality of wheat caused by wheat bug (Eurygaster) infestation. Flour-Bread '03: Proceedings of International Congress, 4th Croatian Congress of Cereal Technologists, Opatija, Croatia, 19-22 November 2003
• Sheikh, K., Rahbi, M. A. 1996. The Syrian Arab Republic. Sunn pest and their control in the Near East. FAO Plan Productionand Protection paper.165 p.
• Shurovenkov, Y. B., Ermakov, A. V.; Boiko, N. I.; Mikhailova, N. A.; Volodichev, M. A. 1984. Grain condition and the Sunn pest. Zashchita Rastenii No. 8 pp. 8-9
• Sidwell, R.J., Smith, E.L., McNew, R.W. 1976. Inheritance and interrelationships of grain yield and selected yield-related traits in a hard red winter wheat cross. Crop Science, 16(5):650-654
• Starostin, S.P., Galkina, R. G. 1976. Effects of dates control of nymphs of the noxius pentatomid on its dynamics of numbers and injuriousness the wheat grains.Zashchity Rastenii.V 45:30-34.
• Stavraki, H. G., 1982. Study on the biology and ecology of wheat pests of the family Pentatomidae in the central Greece. Annales-de-I’Institut-Phytopathologique-Benaki. 13(2):213-232.
• Stejskal, V., 2001. A newconcept of Economic Injury Level that include spenalization of damage to quality and safety of agricultural products. Plant Protect. Sci., 37: 151–156.
• Stern,V.M., Smitth, R.R., Van den Bosch, R., Hagen, K.S., 1959. The integrated control consept. Hilgardia 29:81-101.
• Stoskopf, NC., 1985. Cereal Grain Crops. Reston, Reston Publishing Company, 1985.
• Şanal, T. 2009. Gıda Teknolojileri Araştırmaları. Ülkesel Süne Projesi Sonuç Raporu, 2004-2009. 217 s.
• Şimşek, Z.1998. Türkiye’de süne (Eurygaster spp.) mücadelesinin genel durumu, dünü, bugünü. Entegre Süne Mücadelesi. I. Workshop Raporu. 6-9 Ocak 1998. Ankara, 165s
• Tanskıı, V.I. 1973. Studies on insect damage and economic thresholds in the Soviet Union. OEPP/EPPO Bull. 3(3):101-104.
• Tayakısı, İ., Teoman, A., Kavgacı, A. 1973. Adana ilinde süne (Eurygaster integriceps Put.) biyolojisi ile buğday fenolojisi arasında ilgi ve danede zarar derecesinin tesbiti üzerinde ön çalışmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü Araştırma Serisi. Sayı 7. Ankara, 2-3 s.
• Tilmenbeav, A.T., Beksultanov, S.T., Sarboev, A.T. 1981. The main elements of integrated control of the Sunn pest in Kazakhstan. Noveishie-dostizhenya-sel’skokhozyaistvennoi-entomologii-po-materialam-Ush-s’’ezda-VEO,Vil’nyus-9-13-oktyabrya-1979. recd. 1983, 184-186.
• Vojdani, S., 1961. Bıo-ecology of some Eurygaster species in Central California (Pentatomidae-Scutellerinae). Annals Entomological Society of America. 54(4):567-578.
• Wagner, E. 1959. Beitragzur Heteropteren fauna Anatoliens. Z. Ang. Ent., 44(1):102-113.
• Yüksel, M. 1968. Güney ve Güneydoğu Anadolu'da Süne (Eurygaster integriceps Put.)'nin yayılışı, biyolojisi, ekolojisi, epidemiolojisi ve zararı üzerinde araştırmalar. T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Müc. ve Kar. Gn. Md. Yayınları No:46 Teknik Bülten, Yenidesen Matbaası, Ankara, 255 s.
• Yüksel, M.1969. Süne (Eurygaster integriceps Put.) zararı ve Kımıl (Aelia rostrata Boh.) zararıyla mukayesesi üzerinde araştırmalar. Diyarbakır Bölge Zirai Mücadele Araş.Ens. Yenidesen Matbaası.1969. 70 s.
• Zwölfer, W. 1942. Anadolu böcek direyi üzerine etüt II. Süne’nin (Eurygaster integriceps Put.) kendisinin muhit hayatı faktörler karşı münasebetleri. (Çeviren Prof. Dr. Mithat Ali Tolunay). T.C. Ziraat Vekaleti Neşriyatı. Sayı: 543.Nebat Hastalıkları serisi:10,35-66 s.