İŞ YAŞAMININ KALİTESİNİN SOSYAL KAYTARMA VE İŞİ ERTELEME DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE ETİK İKLİM ALGISININ ROLÜ

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 32, 559 - 576, 29.11.2018

Selahattin Kanten

Öz

Bu
çalışmada iş yaşamının kalitesinin işi erteleme ve sosyal kaytarma davranışları
üzerindeki etkisinde etik iklim algısının aracılık rolünün incelenmesi
amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemini kolayda örnekleme yöntemi ile
belirlenen Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin idari personeli (n=248)
oluşturmaktadır.   Anket tekniği
vasıtasıyla elde edilen veriler, belirli istatistiksel yöntemlerle
değerlendirilmiştir. Öncelikle, araştırma modelinde yer alan tüm değişkenlere
keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmış, değişkenler arası
birlikteliği belirlemek için korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma
hipotezlerin test edilmesinde ise hiyerarşik regresyon analizinden
yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre idari personelin “yeterli ve adil
ücret” kapsamında sahip oldukları algı düzeyleri, işi erteleme ve sosyal
kaytarma davranışlarını sergileme eğilimlerini arttırıcı yönde bir etkiye
sahiptir. Bununla beraber, idari personelin “işin yaşamda kapsadığı alan”
konusundaki mevcut algı düzeylerinin işi erteleme ve sosyal kaytarma
davranışlarını negatif yönde etkilediği görülmüştür. Ayrıca, Baron ve Kenny
tarafından önerilen şartların sağlanmaması nedeniyle iş yaşamının kalitesinin
işi erteleme ve sosyal kaytarma davranışları üzerindeki etkisinde etik iklim
algısının aracılık rolü incelenememiştir.

Anahtar Kelimeler

iş yaşamının kalitesi, işi erteleme, sosyal kaytarma, etik iklim

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Alicia S. M. Leung, “Matching Ethical Work Climate to In-role and Extra-role Behaviors in a Collectivist Work Setting”, Journal of Business Ethics, 79, 2008, s.43-55.
• Baron, R. M., Kenny, D.A., “The Moderator Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations”, Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1986, s.1173-1182.
• Mustafa Büte, “Etik İklim, Örgütsel Güven ve Bireysel Performans Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 2011, s.171-192.
• Gary R. Rothwell ve J. Norman Baldwin, “Ethical Climates and Contextual Predictors of Whistle-Blowing”, Review of Public Personnel Administration, 26(3), 2006, s.216-244.
• George, J.M., “Extrinsic and Intrinsic Origins of Perceived Social Loafing in Organizations”, Academy of Management Journal, 35(1), 1992, s.191-202.
• Marc H. Specter ve Joseph R. Ferrari, “Time Orientations of Procrastinators: Focusing on the Past, Present, or Future?”, Journal of Social Behavior and Personality, 2000, 15(5), s.197-202.
• Mark Skowronski ve Agata Mirowska, “A Manager's Guide to Workplace Procrastination”, SAM Advanced Management Journal – Summer 2013, s.4-9,27.
• Oğuz Türkay, “Çalışma Yaşamı Kalitesinin İş Memnuniyeti ve Bağlılık Üzerine Etkileri: Seyahat Acentaları Üzerine Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 22(1), 2015, s.239-256.
• Pelin Kanten, “Effect of Quality of Work Life (QWL) on Proactive and Prosocial Organizaional Behaviors: A Research on Health Sector Employees”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), 2014, s.251-274.
• Pelin Kanten, “İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü”, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 2014, s.11-26.
• Pelin Kanten, “Örgütlerde Davranışın Aydınlık ve Karanlık Yüzü” içinde, Pelin Kanten ve Selahattin Kanten (Editörler), “Sosyal Kaytarma Davranışı”, (Nobel Akademik Yayıncılık, 2016), s.577-598.
• Pelin Kanten, Murat Yeşiltaş ve Selahattin Kanten, “Kişilik Özelliklerinin ve Etik İklim Algısının Politik Davranışlar Üzerindeki Etkisinde Kontrol Odağının Rolü”, 14. Ulusal İşletmecilik Kongresi Bildiriler Kitabı, 2015, s.423-427.
• Pelin Kanten ve Selahattin Kanten, “The Antecedents of Procrastination Behavior: Personality Characteristics, Self-esteem and Self-effıcacy”, Global Business Research Congress (GBRC), Mayıs 26-27, 2015, İstanbul, Türkiye, s.331-341.
• Robert C. Liden vd., “Social Loafing: A Field Investigation”, Journal of Management, 30(2), 2004, s.285-304.
• Selahattin Kanten ve Ömer Sadullah, “An Empirical Research on Relationship Quality of Work Life and Work Engagement”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62(2012), 2012, s.360-366.
• Susan M. Murphy vd., “Understanding Social Loafing: The Role of Justice Perceptions and ExchangeRelationships”, Human Relations 56(1), 2003, s.61-84.
• Timossi, L.S., Pedroso, B., Francisco, A.C., & Pilatti, L.A., “Evaluation Of Quality Of Work Life: An Adaptation From The s QWL Model”, XIV. International Conference On Industrial Engineering and Operations Management, Rio de Janeiro, Brazil, 2008, s.1-17.
• Tuckman, B. W., “The development and concurrent validity of the Procrastination Scale”. Educational and Psychological Measurement, 51, 1991, s.473-480.