THE IMPORTANCE OF HODJA AHMAD YASSAWI AND HIS METHODS FOT IMAGINATING A NEW TURKISH-ISLAMIC CIVILIZATION

Yıl 2016, Cilt: 52 Sayı: 4, 191 - 213, 01.12.2016

MEVLÜT Uyanık

Öz

Humanity is facing a new
crisis in many areas, we need
to refl ect on the conception of
a new civilization that could
bring peace. Western civilization
made people enemy of other
people with materialist-positivist
knowledge, science conceived
understanding and built on them
in understanding the socio-political
space without religious
and secular values. Islam sent
to Hz. Muhammad (pbuh), in
this context, Islam preached
moral and social thought as not
only a religion in the sense of
preaching, at the same time it
(Islam) changed the mentality
of a cut. In a short time it has
created a unique and original
civilization for itself. Therefore
the creation of civilization itself
with reckoning Sassanid, Greek
/ Byzantine and Sino-Indian
civilization and in a short time a
unique knowledge how it created
its own civilization should be
examined.
For centuries Islam provided
peace to people from different
languages, races and religious
thoughts. However, it lost position
nowadays as a religion and
as a civilization, so what can
we do to resurrect Islam again?
To rediscover the institutions of
our lost civilization we should
focus the codes of Turkistan/
mainland and Turkey/motherland
context. Additionally, we
should create proper solutions to
actual questions with philosophy
of knowledge and science, try to
conceive them and need to work
to set them to life. The concept
of delivering public offi cial
Islamic formed by Hanafi jurisprudence
and theological Maturidy
with their internalization
from the ways of Hodja Ahmad
Yassawi should be re-read.

Anahtar Kelimeler

Islam, civilization, Turkistan, Turkey, Abu Hanafi and His School of Fiqh, al-Maturidi and His School of Aqaid, Yassawi and His School of tasawuf

YENİ BİR TÜRK-İSLÂM MEDENİYETİ TASAVVURU İÇİN HOCA AHMED-İ YESEVÎ VE YÖNTEMİNİN ÖNEMİ

Öz

Birçok alanda yeni krizlerle karşı karşıya olan insanlığı huzura
kavuşturabilecek yeni bir medeniyet tasavvuru üzerine dü-
şünmek gerekiyor. Dinî ve metafi zik değerlerden arındırılmış
seküler, maddeci-pozitivist bilgi, bilim tasavvuru ve bunlar
üzerine kurulu Batı medeniyet anlayışının sosyopolitik alanda
küreselleşmesiyle insan insanın kurdu hâline geldi.
Hz. Muhammed (s.a.s.)’e gönderilen İslâm, bu bağlamda,
ahlâkî ve sosyal bir düstur anlamında sadece bir din vazetmekle
kalmadı, aynı zamanda dünyanın bir kesiminin zihniyetlerini
de değiştirdi. Kısa sürede kendisine özgü ve özgün bir medeniyet
oluşturdu. Dolayısıyla Sâsânî, Grek/Bizans ve Çin-Hint
medeniyetleri ile hesaplaşması ve kısa sürede kendine özgü
bir bilgi, bilim ve medeniyet kurgusu oluşturmasının temelleri
incelenmelidir.
Yüzyıllarca farklı dil, ırk ve dinî tasavvurlara sahip insanlara
esenlik ve barışı sağlayan İslâm dini ve medeniyeti şimdilerde
niçin yitik konumda ve yeniden diriltmek için neler yapabiliriz?
Yitik medeniyetimizin kuruluş kodlarını Atayurt ve
Anayurt bağlamında yeniden keşfetmek ve güncel soru/n/lara
çözümler üretebilecek bir bilgi, bilim ve felsefesi tasavvuru
oluşturmak ve bunları hayata geçirmeye çalışmak gerekir.
Hanefî fıkhı ve Mâtürîdî itikadî yapıyla oluşan resmi İslâm
tasavvurunu halka ulaştırarak onun içselleştirilmesini sağlayan
Hoca Ahmed Yesevî’nin yol ve yöntemini yeniden okumayı
öneriyoruz.

Anahtar Kelimeler

İslâm, Medeniyet, Türkistan, Türkiye, Hanefîlik, Mâtürîdîlik, Yesevîlik