7.PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ

Yıl 2015, Sayı: 44, 0 - 0, 20.06.2015

Sumru Bakan Taner Akçacı

Öz

Monetary transmission mechanism explains the influence of monetary policy on the real economy via what channels, how long and to what extent this implies that. Main channels of monetary transmission mechanism are grouped of interest channels, consumer channels, the real wealth effect channel, exchange rate channel, the credit channel and the expectations channel. Which of said channels operate more efficiently vary from country to country in relation to the structure of the national economy, the size of it and the openness degree of country.In this study, it is tested that the expectations channel of monetary transmission channels for Turkey's economy is valid or not.In the study, a monthly basis data sets for the period 2007:01-2014:01 which are obtained from reserve currency, the real sector confidence index and the industrial production index on the ADF and DF-GLS are subjected to unit root test. Causality between variables was tested with analysis of causality developed by Toda and Yamamoto (1995). According to the results, it has been found that casuality relationship istwo-ways between real sector confidence index and industrial production index while there is one-way of that from reserve money into the real sector confidence index. In other words, the liquidity provided by the increase in the amount of money and consequently the positively affected real sector confidence index have a possitive impact on industrial production and investment levels.The final findings demostrate that the expectations channel is valid in Turkish economy

Anahtar Kelimeler

-

7.PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN BEKLENTİ KANALININ GEÇERLİLİĞİ

Öz

Parasal aktarım mekanizması, uygulanan para politikasının reel ekonomiyi hangi kanallar üzerinden, ne kadar sürede ve ne ölçüde etkilediğini ifade etmektedir. Başlıca parasal aktarım mekanizması kanalları; faiz kanalı, tüketim kanalı, reel servet etkisi kanalı, döviz kuru kanalı, kredi kanalı ve beklentiler kanalı şeklinde gruplandırılmaktadır. Söz konusu kanalların hangisinin daha etkin çalıştığı ülke ekonomilerinin yapısı, büyüklüğü ve dışa açıklık derecesine bağlıdır ve ülkeden ülkeye değişiklik gösterir. Bu çalışmada, parasal aktarım kanallarından beklenti kanalının Türkiye ekonomisi için geçerli olup olmadığı test edilmiştir. Çalışmada, 2007:01-2014:01 dönemi için aylık olarak elde edilen rezerv para, reel kesim güven endeksi ve sanayi üretim endeksine ilişkin seriler ADF ve DF-GLS birim kök testine tabi tutulmuştur. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi, Toda ve Yamamoto (1995) tarafından geliştirilen nedensellik analizi ile test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, reel kesim güven endeksi ve sanayi üretim endeksi arasında çift yönlü, rezerv para değişkeninden reel kesim güven endeksine doğru ise tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Diğer bir ifade ile para miktarının artmasıyla sağlanan likidite ve buna bağlı olarak olumlu yönde etkilenen reel kesim güven endeksi sanayinin yatırım ve üretim seviyesini pozitif yönde etkilemektedir. Elde edilen bulgular, Türkiye ekonomisinde beklenti kanalının geçerli olduğu yönündedir

Anahtar Kelimeler

Parasal Aktarım Mekanizması, Beklenti Kanalı, Nedensellik

Kaynakça

• ARTAR, K.O. (2011), “Türkiye’de Para Politikası Kararlarının Makroekonomik Değişkenler Üzerindeki Etkisi: Vektör Otoregresyon (Var) http://www.marmarasosyaldergi.org/makale/2.pdf, 14.04.2014. Analizi,
• BALDEMİR, E. ve SÜSLÜ, B. (2008), “Firmaların Kısa Vadeli Borçlanmalarının Hisse Senedi Fiyatlarının Değişimine Etkisi,
• Modıglıanı-Mıller Teoremi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:23 Sayı:2, s:259-268. BANK http://www.bot.or.th/English/MonetaryPolicy/Understanding/Transmission/Pages/ExpectationChannel.aspx, 25.03.2014. 1-17, OF THAİLAND (2014), “Expectations Channel”,
• BANK OF ENGLAND (2014), “The Transmission Mechanism of Monetary Policy”, The Monetary Policy Committee Bank of
• England, s:3-12, http://www.bankofengland.co.uk/publications/Documents/other/monetary/montrans.pdf, 29.12.2014
• BOİVİN, J., KİLEY, T. M. ve MİSHKİN, S. F. (2010), “How Has the Monetary Transmission Mechanism Evolved Over
• Time?”, Finance and Economics Discussion Series Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs Federal Reserve Board, Washington, D.C., http://www.federalreserve.gov/pubs/feds/2010/201026/201026pap.pdf, 29.12.2014 http://kosbed.kocaeli.edu.tr/sayi13/buyukakin.pdf, 14.04.2014.
• BÜYÜKAKIN, F., CENGİZ, V. ve TÜRK, A. (2009), “Parasal Aktarım Mekanizması: Türkiye’de Döviz Kuru Kanalının Var
• Analizi” Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:24, Sayı: 1: 171-198. BÜYÜKAKIN, F., BOZKURT, H. ve CENGİZ, V. (2009), “Türkiye’de Parasal Aktarımın Faiz Kanalının Granger Nedensellik
• Ve Toda-Yamamota Yöntemleri İle Analizi” Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 33, Temmuz- Aralık,: 101-118
• CAMBAZOĞLU, B. ve KARAALP: H. (2012), “Parasal Aktarım Mekanizması Döviz Kuru Kanalı: Türkiye Örneği”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:19, Sayı:2: 53-66.
• CENGİZ, Vedat (2009), “Parasal Aktarım Mekanizması İşleyişi ve Ampirik Bulgular”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari
• Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:33, Temmuz-Aralık: 225-247. DICKEY, D. A. ve FULLER, W. A. (1979), “Distribution of the Estimator for Autoregressive Time Series with a Unit Root”,
• Journal of the American Statistical Association, 74,427-43. DOĞAN, B. (2011), “Parasal Aktarım Mekanizması ve Döviz Kuru Kanalı: Türkiye Örneği”, Econ Anadolu 2011: Anadolu
• International Conference in Economics II, June 15-17, 2011, Eskişehir, Turkey.
• DOĞAN, B. (2012), “Geleneksel Aktarım Mekanizması: Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:33, Ağustos: 211-220.
• DÜZGÜN, R. (2010), “Türkiye Ekonomisi’nde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar
• Dergisi, Cilt.3 / 11 , İlkbahar: 230-237, http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt3/sayi11pdf/duzgun_recep.pdf, 29.12.2014
• ELLİOT, G., ROTHENBERG, T.J. ve STOCK, J.H. (1996). “Efficient Tests for an Autoregressive Unit Root”, Econometrica, (64):813-836.
• ERDOĞAN ve YILDIRIM, Ç. D. (2009), “Türkiye’de Faiz Kanalı İle Parasal Aktarım Mekanizması”, Eskişehir Osmangazi
• Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim 2009, 4(2),s. 57‐72.
• ERDOĞAN: ve BEŞBALLI, G. S. (2009), “Türkiye’de Banka Kredileri Kanalının İşleyişi Üzerine Ampirik Bir Analiz”, Doğuş
• Üniversitesi Dergisi, 11 (1) 2009, 28-41.
• GANİYEV, C. ATABAEV, N. ve SULAYMANOVA, B. (2014), “Kırgızistan’da Parasal Aktarım Mekanizmalarının Var
• Analizi”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 3 Sayı: 9: 19-42. GUJARATI, D. N. (2001). Temel Ekonometri, (Çev: Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen), Literatür Yayıncılık, İstanbul, 200
• GÜLOĞLU, B. (2009). “ Doğrusal Zaman Serileri Analizi Yayınlanmamış Ders Notları”, Pamukkale Üniversitesi, Ekonomi Yaz Seminerleri.
• GÜNEY: ve ALACAHAN, D. N. (2012), “Parasal Aktarım Mekanizmaları ve Türkiye Değerlendirmesi, Akademik Bakış, Sayı:33, Kasım-Aralık:1-13.
• HASİN, Z. ve MAJİD, A.S.M. (2014), “The Importance of the Islamic Banks in the Monetary Transmission Mechanism in
• Malaysia”, 8th International Conference on Islamic Economics and Finance: 1-20 http://conference.qfis.edu.qa/app/media/229, 02014.
• IRELAND, N.P. (2005), “The Monetary Transmission Mechanism”, Working Papers, Federal Reserve Bank of Boston, No: 06- 1, http://www.bostonfed.org/economic/wp/wp2006/wp0601.pdf, 08.03.2014.
• KASAPOĞLU, Ö. (2007), Parasal Aktarım Mekanizmaları: Türkiye İçin Uygulama, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye
• Cumhuriyet Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü Ankara, http://www.tcmb.gov.tr/kutuphane/TURKCE/tezler/ozgurkasapoglu.pdf, 23.02.2014.
• KİNG, R. (2000), “The New IS-LM Model: Language, Logic and Limits”, Federal Reserve of Richmond Quarterly Economic Review, 86(3), 45–103.
• KOÇ, H. ve DEĞER M.K. (2010). “Döviz Kuru Belirsizliği ve Yurtiçi Yatırımlar: Türkiye Ekonomisi Üzerine Nedensellik
• Testleri (1988-2007)”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3):79-93.
• KUTTNER, N. K. ve MOSSER, C.P. (2002), “The Monetary Transmission Mechanism: Some Answers and Further Questions”,
• FRBNY Economic Policy Review / May, http://www.nyfedeconomists.org/research/epr/02v08n1/0205kutt.pdf, 08.03.2014.
• LEEPER, E.M., SİMS, C.A. and ZHA, T.A. (1996), “What does monetary policy do?” Brookings Papers on Economic Activity, 2: 1–78.
• MİSHKİN, F. (1995), “Symposium on the Monetary Transmission Mechanism”, Journal of Economic Perspectives — Volume 9,
• Number 4 — Fall, — Pages 3–10, http://pubs.aeaweb.org/doi/pdfplus/10.1257/jep.9.4.3, 23.02.2014.
• MİSHKİN, F. (2007), Para Bankacılık ve Finansal Piyasalar İktisadı, (Çev) Şahin Serçin, Çiçek, Serkan ve Boz Çiğdem, Library of Congress Cataloguing-in Publication Data, Boston.
• ORHAN, O. Z. ve ERDOĞAN, S., Para Politikası, Yazıt Yayın Dağıtım, Ankara ÖRNEK, İ. (2009), “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi”, Maliye Dergisi, Sayı 156, Ocak-Haziran: 104-125, http://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/156/07.%C4%B0brahim.ORNEK.pdf, 14.04.2014.
• ÖZTÜRK, N. (2014) Para Banka Kredi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
• ÖZTÜRKLER, H. ve ÇERMİKLİ, H.A. (2007), “Türkiye’de Bir Parasal Aktarım Kanalı Olarak Banka Kredileri”, Finans Politik
• & Ekonomik Yorumlar, Cilt: 44, Sayı:514: 57-67. SARI, A. (2007), ”Faiz Kanalı Yoluyla Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizmalarının İşlerliği” Akademik Fener Balıkesir Üniversitesi http://bjmer.net/Makaleler/1105463254_15-21%20sar%C4%B1.pdf, 28.03.2014. İdari Yayınları, Bandırma İktisadi ve Bilimler Fakültesi, No:25, Sayı :8: 15-21,
• SCHWERT, G.W. (1989). “Tests for Unit Roots: A Monte Carlo Investigation,” Journal of Business and Economic Statistics, 7, 147-1
• SEYREK, İ., DUMAN, M. ve SARIKAYA, M. (2001), “Parasal Aktarım Mekanizması ve Para Politikası Aracı: Türkiye’de Aktarım http://kutuphane.dogus.edu.tr/makale/13031279/2004/cilt5/sayi1/M0004235.pdf, 30.03.2014.
• SİDAOUİ, J.J. ve FRANCİA, R. M. (2014), “ The Monetary Transmission Mechanism İn Mexico: Recent Developments”, BIS
• Papers No 35: 365-394, http://www.bis.org/publ/bppdf/bispap35q.pdf, 21.03.2014.
• TCMB (2004), “Enflasyon” http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/yayin/kitaplar/enflasyon.pdf, 03.04.2014. Sayı 1: 201-2
• TCMB (2007), Bülten, Sayı:6, Haziran http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/Bulten_Turkce6.pdf, 03.04.1014. TCMB 02014. Aktarım Mekanizması”, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/yayin/kitaplar/ParasalAktarim.pdf,
• TODA, H.Y. ve YAMAMOTO, T. (1995). “Statistical Inference in Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes”,
• Journal of Econometrics, (66):225-250.