TİP 2 DİABETES MELLİTUS TEDAVİSİNDE HASTA UYUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 34 Sayı: 2, 64 - 76, 28.08.2018

Akile Karaaslan Eşer Emine Nevin Doğan Sultan Kav Yasemin Bulut

Öz

Başlık: TİP 2 DİABETES MELLİTUS TEDAVİSİNDE HASTA UYUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Özet:

Amaç: Bu araştırma, Tip 2
Diabetes Mellitus (DM) tedavisinde hasta uyumunu belirlemek amacıyla
gerçekleştirilmiştir. Gereç
Ve Yöntem: Araştırma Ankara'da bir vakıf üniversitesi
hastanesinin endokrinoloji polikliniğinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
örneklemini en az 1 yıldır Tip 2 DM tanısıyla izlenen, oral antidiyabetik
ilaç ya da insülin kullanan, 18 yaşının üstünde, sözel iletişim kurulabilen ve
çalışmaya katılmaya gönüllü 303 birey oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında
soru formu ve "Tip 2 DM Tedavisine Hasta Uyum
Ölçeği" kullanılmıştır. Bulgular
ve Sonuç: Hastaların yaş ortalaması 61.68±11.26 olup,
yarıdan fazlası kadın (%57.1), evli (%76.9), emekli ya da çalışmamaktadır
(%77.2). Hastaların %49.2’sinin eğitim durumu üniversite ve üzeridir. Hastaların
çoğu Tip 2 DM tanısını altı yıldan daha uzun zaman önce almış (%68.6), günde üçten
fazla ilaç kullanmakta (%69) ve ek başka bir hastalığı (%81.2) bulunmaktadır.
Ölçek puan ortalaması (77.69 ± 10.73) hasta uyumunun orta düzeyde
olduğunu göstermektedir. Bir günde alınan ilaç sayısı 3 ten fazla olanve diyet
uygulamayan hastaların tedavi uyumlarının daha düşük olduğu belirlenmiştir
(p<0,05). Çalışmaya katılan hastaların
tedavi uyumlarının orta düzeyde olduğu, kullanılan ilaç sayısı arttıkça tedavi
uyumlarının olumsuz etkilendiği, diyet uygulayanların uyumlarının daha yüksek
olduğu görülmektedir. Hemşirenin diyabetli bireyleri tedavi uyumu açısından
değerlendirmesi, uygun girişimler planlayıp etkinliğini izlemesi
önerilmektedir.

Anahtar kelimeler:   Diabetes Mellitus, Tip 2
Diabet, Uyum

Destekleyen kurumlar: Başkent Üniversitesi 

Kaynakça:

1. Ahmad
NS, Ramli A, İslahudin F, Paraidathathu T. Medication adherence in patients with type 2 diabetes
mellitus treated at primary health clinics in Malaysia. Patient Preference and
Adherence 2013 7: 525-530.
2. Al-Qazaz
HK, Sulaiman SA, Hassali MA, Sha AA, Sundram S, Al-Nuri R, Saleem F. Diabetes
knowledge, medication adherence and glycemic control among patients with type 2
diabetes. Int J ClinPharm 2011 33:
1028–1035.
3. Bagonza
J, Rutebemberwa E, Bayezo W. Adherence to anti diabetic medication among
patients with diabetes in eastern Uganda; a crosssectional study. BMC Health Services Research
2015 15: 168-174.
4. Baykal
A, Kapucu S. Tip 2 Diyabetes Mellituslu
Hastaların Tedavilerine Uyumlarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi
Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2015: 44–58.
5. Blackburn
DF, Swidrovich J, Lemstra M. Non-adherence in type 2 diabetes: Practical
considerations for interpreting the literature. Patient Preference and
Adherence 2013 7:183-189.
6. Brunton
S, Polonsky WH. Medication Adherence in Type 2 Diabetes Mellitus: Real-World
Strategies for Addressing a
Common Problem. Supplement to The Journal of Family Practice 2017 66(4):
546-551.
7. Cobden
DS, Niessen LW, Rutten F, Redekop WK. Modeling the economic
impact of medication adherence in type 2 diabetes: a theoretical approach.
Patient Preference and Adherence 2010 4: 283-290.
8. Demirtaş
A, Albayrak A. Development of an
assessment scale for treatment compliance in type 2 Diabetes Mellitus in
Turkish population: Psychometric evaluation. International Journal of Nursing
Sciences 2017 4:
244-251.
9. Elsous
A, Radwan M, Al-Sharif H, Abu Mustafa A. Medications Adherence and Associated Factors among
Patients with Type 2 Diabetes Mellitus in the Gaza Strip, Palestine. Front.
Endocrinol. 2017 8: 100-109.
10. Grant RW, Devita NG, Singer DE, Meigs JB.
Polypharmacy And Medication Adherence in Patients With Type 2 Diabetes.
Diabetes Care, 2013,26: 1408–1412.
11. Krass
I, Schieback P, Dhippayom T. Systematic Review or Meta-analysis Adherence to diabetes
medication: a systematic review. DiabeticMedicine 2015 32: 725–737.
12. Küçük
E, Yapar K. Tip
II diyabetli hastalarda sağlık algısı, sağlıkla ilgili davranışlar ve ilaç
tedavisine uyum: Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde bir çalışma. TAF Preventive Medicine Bulletin 2016 15(4):
285-292.
13. Martin
TK, Boye KS, Peng X. Cost of medication adherence and persistence in type 2
diabetes mellitus: a literature review. Patient Preference and Adherence 2017
11: 1103-1107.
14. Muslu
L, Ardahan M, Günbayı İ. Tip 2 diabetes
mellituslu hastaların psikososyal uyum sürecine ilişkin görüşleri:
fenomenolojik bir araştırma. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current
Approaches in Psychiatry 2017 9(1): 75-100.
15. Sajith
M, Pankaj M, Pawar A, Modi A, Sumariya R. 
Medication adherence to antidiabetic therapy in patients with type 2
diabetes mellitus. Int J Pharm Pharm
Sci 2014 6(2): 564–70.
16. Satman
I, Ömer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Telci A, Canbaz B, et al. Twelve-year
trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in
Turkish adults. European Journal of Epidemiology, 2013 28: 169-180.
17. Sufiza
AN,  Ramli A,  Islahudin F, 
Paraidathathu T. Medication adherence in patients with type 2 diabetes
mellitus treated at primary health clinics in Malaysia. Patient Preference and
Adherence 2013 7: 525–530.
18. Teklay G, Hussien J, Tesfaye D. Nonadherence
and Associated factors Amoung Type 2 Diabetic Patients at Jimma University
Specialized Hospital. J. Medi. Sci, 2013: 1-7.
19. Ulusal Hastalık Yükü Çalışması Sonuçları ve
Çözüm Önerileri. (2017). URL: http://www.tip.hacettepe.edu.tr/ekler/pdf/ulusal_program.pdf (Erişim
tarihi: 01.09. 2017)
20. Uluslararası
Diyabet Federasyou (2015). International Diabetes Federation Diabetes Atlas
(7th ed.) URL: http://www.diabetesatlas.org/ (Erişim
tarihi: 10. 09. 2017)
21. Voorman J, Haaijer-Ruskamp FM, Wolffenbuttel BH,
Stolk RP, Dening P. Medication Adherence Affects Treatment Modifications in
Patients With Type 2 Diabetes. Clinic Theraphy, 2011, 33: 121-134.
22. Waheed S, Jamal M, Amin F. Polypharmacy and
Medıcatıon Compliance In Patients With Type 2 Diabetes. IJPSR, 2017, 8(5):
2298-2301.
23. Wong
MCS, Kong APS, So WY, Jiang JY, Chan JCN, Griffiths AM. Adherence to oral hypoglycemic agents in 26782 chinese patients: a
cohortstudy. Journal of Clinical
Pharmacology 2011 51: 1474-1482.
24. World
Health Organization. Adherence to long-term therapies: evidence for action.
2003; URL: http://whqlibdoc.who.int/publications/2003/9241545992.pdf  (Erişim tarihi: 05.09.2017)

Anahtar Kelimeler

Diabetes Mellitus, Tip 2 Diabet, Uyum

Kaynakça

• 1. Ahmad NS, Ramli A, İslahudin F, Paraidathathu T. Medication adherence in patients with type 2 diabetes mellitus treated at primary health clinics in Malaysia. Patient Preference and Adherence 2013 7: 525-530.
• 2. Al-Qazaz HK, Sulaiman SA, Hassali MA, Sha AA, Sundram S, Al-Nuri R, Saleem F. Diabetes knowledge, medication adherence and glycemic control among patients with type 2 diabetes. Int J ClinPharm 2011 33: 1028–1035.
• 3. Bagonza J, Rutebemberwa E, Bayezo W. Adherence to anti diabetic medication among patients with diabetes in eastern Uganda; a crosssectional study. BMC Health Services Research 2015 15: 168-174.
• 4. Baykal A, Kapucu S. Tip 2 Diyabetes Mellituslu Hastaların Tedavilerine Uyumlarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2015: 44–58.
• 5. Blackburn DF, Swidrovich J, Lemstra M. Non-adherence in type 2 diabetes: Practical considerations for interpreting the literature. Patient Preference and Adherence 2013 7:183-189.
• 6. Brunton S, Polonsky WH. Medication Adherence in Type 2 Diabetes Mellitus: Real-World Strategies for Addressing a Common Problem. Supplement to The Journal of Family Practice 2017 66(4): 546-551.
• 7. Cobden DS, Niessen LW, Rutten F, Redekop WK. Modeling the economic impact of medication adherence in type 2 diabetes: a theoretical approach. Patient Preference and Adherence 2010 4: 283-290.
• 8. Demirtaş A, Albayrak A. Development of an assessment scale for treatment compliance in type 2 Diabetes Mellitus in Turkish population: Psychometric evaluation. International Journal of Nursing Sciences 2017 4: 244-251.
• 9. Elsous A, Radwan M, Al-Sharif H, Abu Mustafa A. Medications Adherence and Associated Factors among Patients with Type 2 Diabetes Mellitus in the Gaza Strip, Palestine. Front. Endocrinol. 2017 8: 100-109.
• 10. Grant RW, Devita NG, Singer DE, Meigs JB. Polypharmacy And Medication Adherence in Patients With Type 2 Diabetes. Diabetes Care, 2013,26: 1408–1412.
• 11. Krass I, Schieback P, Dhippayom T. Systematic Review or Meta-analysis Adherence to diabetes medication: a systematic review. DiabeticMedicine 2015 32: 725–737.
• 12. Küçük E, Yapar K. Tip II diyabetli hastalarda sağlık algısı, sağlıkla ilgili davranışlar ve ilaç tedavisine uyum: Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde bir çalışma. TAF Preventive Medicine Bulletin 2016 15(4): 285-292.
• 13. Martin TK, Boye KS, Peng X. Cost of medication adherence and persistence in type 2 diabetes mellitus: a literature review. Patient Preference and Adherence 2017 11: 1103-1107.
• 14. Muslu L, Ardahan M, Günbayı İ. Tip 2 diabetes mellituslu hastaların psikososyal uyum sürecine ilişkin görüşleri: fenomenolojik bir araştırma. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2017 9(1): 75-100.
• 15. Sajith M, Pankaj M, Pawar A, Modi A, Sumariya R. Medication adherence to antidiabetic therapy in patients with type 2 diabetes mellitus. Int J Pharm Pharm Sci 2014 6(2): 564–70.
• 16. Satman I, Ömer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Telci A, Canbaz B, et al. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. European Journal of Epidemiology, 2013 28: 169-180.
• 17. Sufiza AN, Ramli A, Islahudin F, Paraidathathu T. Medication adherence in patients with type 2 diabetes mellitus treated at primary health clinics in Malaysia. Patient Preference and Adherence 2013 7: 525–530.
• 18. Teklay G, Hussien J, Tesfaye D. Nonadherence and Associated factors Amoung Type 2 Diabetic Patients at Jimma University Specialized Hospital. J. Medi. Sci, 2013: 1-7.
• 19. Ulusal Hastalık Yükü Çalışması Sonuçları ve Çözüm Önerileri. (2017). URL: http://www.tip.hacettepe.edu.tr/ekler/pdf/ulusal_program.pdf (Erişim tarihi: 01.09. 2017)
• 20. Uluslararası Diyabet Federasyou (2015). International Diabetes Federation Diabetes Atlas (7th ed.) URL: http://www.diabetesatlas.org/ (Erişim tarihi: 10. 09. 2017)
• 21. Voorman J, Haaijer-Ruskamp FM, Wolffenbuttel BH, Stolk RP, Dening P. Medication Adherence Affects Treatment Modifications in Patients With Type 2 Diabetes. Clinic Theraphy, 2011, 33: 121-134.
• 22. Waheed S, Jamal M, Amin F. Polypharmacy and Medıcatıon Compliance In Patients With Type 2 Diabetes. IJPSR, 2017, 8(5): 2298-2301.
• 23. Wong MCS, Kong APS, So WY, Jiang JY, Chan JCN, Griffiths AM. Adherence to oral hypoglycemic agents in 26782 chinese patients: a cohortstudy. Journal of Clinical Pharmacology 2011 51: 1474-1482.
• 24. World Health Organization. Adherence to long-term therapies: evidence for action. 2003; URL: http://whqlibdoc.who.int/publications/2003/9241545992.pdf (Erişim tarihi: 05.09.2017)