SİGARA İLE SAVAŞ VE TÜRK HEMŞİRELİĞİ

Yıl 1997, Cilt: 13 Sayı: 1, 119 - 130, 10.10.1997

İnci Erefe

Öz

Sigara içme dünyada varolan en yaygın ve yegane önlenebilir hastalık ve
ölüm nedenidir. DSÖ dünyada 1 100 milyon sigara içen bulunduğunu tahmin
etmektedir ve sigara içmek yılda ortalama 3 milyon kişinin ölümüne neden
olmaktadır.
Hemşirelerin toplum için güçlü rol modelleri oldukları, sağlıklı yaşam
biçimlerine örnek olmak ve sigarası/, bakım ortamları sağlamak sorumluluğu
taşıdıkları kabul edilmektedir. Ancak ne yazık ki hemşireler önemli sayıda sigara
içen ve bırakma danışmanlığına gereksinimi olan bir meslek grubudur.
Bu makale Türk hemşirelerinin sigara içme davranış örüntüsünü
göstermeyi amaçlamaktadır: Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin kaçı sigara
içmektedir? Ne zaman başlamışlardır ve başlamalarını engelleyecek ve bırakmalarına
yardım edecek yollar nelerdir?
Konu ile ilgili son on yıldaki hemşirelik araştırmalarının sonuçları gözden
geçirilmiş ve Türk hemşirelerinin önünde sigara savaşı için aşmaları gereken
çabalı bir yol olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

sigara içme, hemşireler, türk hemşireleri, öğrenci hemşireler

Kaynakça

• KAYNAKLAR 1. Bahar Z. (1993). Sigaraya Karşı Sağlık Personeli. Ege Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9: 2. 87-114 2. Bahar Z ve I. Grup Halk Sag. İleniş. Stajyerleri (1993). Kadınların Sigaraya İlişkin Bilgi ve Tutumları. Sigarayı Bırakmada Verilen Eğitimin Değerlendirilmesi. Ege Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 9: 1. 105-125. 3. Baş A. Tuııcel Ş. (1994). Hemşirelik Eğitiminde Rol Alan Hemşirelerin Sigara İçmeye İlişkin Tutum ve Davranışları. I. Ulusal Sigara Simpozyumu, İzmir 1993. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 10: 3. 137-149. 4. Bayık A. (1993). Sigara İçen Hastaların Sigarayı Bırakmaya Yönelik Motivasyon Geliştirmeleri İçin Hemşirelik Danışmanlığı Üzerine Bir Çalışma. Ege Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 9: 2.129-141. 128 5. Bayık A, Erde I, Bahar Z ve ark. (1995). Sağlık Meslek Lisesi Hemşirelik Öğrencilerinin Sigara İçmeye Yönelik Tulumları. VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi. 15-17 Kasım 1995. Hacettepe 0. HYO. (Yayınlanmamış Poster Bildiri). 6. Bayık A. Erefe İ. Özsoy Altuğ S. (1992). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Koruyucu Sağlık Davranışları. Sağlık Sorunları ve Mesleki Riskler. II.Ulusal Hemşirelik Kongresi (12-14 Eylül 1990) Ege Ü. HYO. İzmir Bildiriler Kitabı. 63-74. 7. Becker MD. Mycrs AH. Sacci M ve ark. (1986). Smoking Behavior and Attitudes Towards Smoking Among Hospital Nurses. AJP1I. 76: 12, 1449-1451. 8. Chapman S (1995). Smokers, Why Do They Start-and Continue? World Health Forum. 16: 1.1-9. 9. Corcoran R D. Portnoy B. (1989). Risk Reduction Through Comprehensive Cancer Education: The American Cancer Society Plan For Youth Education. J. School Health. (1989). 59: 5. 199-204. 10. Çakıroğlu S. Yıldız S, Erkal S. (1989). Florence.Nightingale. H. Y. Okulu Öğrencilerinin Sigara İçme Alışkanlıkları ve Sigaranın Bebek Üzerindeki Etkileri Konusunda Bilinçli Olup Olmadıklarına Yönelik Bir Çalışına. II. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Simpozyumu. 8-9 Eylül 1988. İstanbul. Hilal Matbaacılık AŞ. 176-182. 1 1 Dramalı A. Güler Ü. Özen Ş ve ark. (1992). Hastanelerdeki Sağlık Personelinin Sigara Kullanımı ve Kullanım Anındaki Rolünün Değerlendirilmesi. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildirileri. 12-14 Eylül 1990. İzmir. 726-734. 12. Duncan C. Stein MJ, Cummings SR. (1991). Staff Involvement and Special Follow-up Time Increase Physicians Counseling About Smoking Ccssation-A Controlled Trial. AJPH. 81: 7. 899-901. 13. Erefe i. (1992). Cancer Prevention and Detection. Nursing Leading the Way. (içinde) Cancer Nursing Changing Frontiers. VII. Int. Conf. On Cancer Nursing. Edit. Bailey C D. Oxford Communications. London. 51-55. 14. Ergüney S. Yalın S. (1993). Hemşire ve Hekimlerin Sigarayı Bırakma Konusundaki Düşünceleri. Ege Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 9: 3.157-169. 15. Emstcr VL. (1993). Women and Smoking. Amer. J. Pub. Health. 83: 9. 1202-1203. 16. Eşer 1. (1985). Hemşirelerin Sigaranın Zararlı Etkilerine İlişkin Bilgi Düzeylerinin Saplanması. Ege Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 1: 2. 41-54. 17. European Conference On Nursing (1989). Report on a WHO Meeting. Vienna 21-24 June, 1988. WHO Regional Office For Europe. Copenhagen. 17. 18. Fadıloglu Ç. Ergin K. Argon G ve ark. (1993). Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Öğrencilerinin Sigara İçme Alışkanlıklarının Araştırılması 1984-1993 Araştırma Sonuçlarının Karşılaştırılması. 1. Ulusal Sigara Simpozyumu. 28 Mayıs 1993 (Yayınlanmamış Bildiri). 19. Harrison MB, O'Conner AM. Weaver LA, (1991). Canadian Nurses And Smoking. The Canadian Nurse. 87: 7. 28-31. 20. İnanç N. Yurt V. (1992). GATA'da Çalışan Doktor ve Hemşirelerin Sigara İçme Davranışına İlişkin Özelliklerinin İncelenmesi, il. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildirileri. 12-14 Eylül 1990. İzmir. 629-641. 129 21. inanç N (1994). Yanlı Olan ve Olmayan Hemşirelik Okullarında Okuyan Öğrencilerin Sigara içme Alışkanlıklarının incelenmesi. IV Ulusal Hemşirelik Kongresi. Yayınlanmamış Bildiri. 22. Kılıç M. Cihangir Ş, Ergün F, Sönmez S. (1997). Sigara İle Mücadelede Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Örneği. Sigara ve Sağlık Ulusal Kongresi. 7-8 Kasını 1997. İstanbul Bildiriler Özet Kitabı. 41. 23. Kraner SE. Graham KE. (1991). Sağlık Nedeniyle Sigarayı Bırakacak Hastalarınıza Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz? Sctıdrom, Kasını. 9-17. 24. Mııııdt MM. Glass LK, Miclıads C. (1991). A Professional Challenge: Nurses and Smoking. J. Commun. Health Nursing. 12: 3. 139-146. 25. Nahcivan NÖ. (1995). Sağlığı Geliştirme Programı: Adölesanlarda Sigara Tüketimi Önlenmesi ve Öz-bakım Gücü İlişkisi. Yayınlanmamış Araştırına. 26. Nursing and Smoking (1993). World No-Tobacco Day. WHO advisory kit. 27. Özhan N (1993). Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Öğrencilerinin Bazı Bireysel Hijyen Alışkanlıkları. Ege Ünl. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 9: 3. 125- 135. 28. Pektekin Ç. Sönmez Y. (1993). Sağlık Hizmetleri Konusunda Eğitim Alan Üniversite Gençliğinde Sigara İçme Alışkanlığının Araştırılması. I. Ulusal Sigara Simpozyumu 28 Mayıs 1993. İzmir. E. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 10: 1, 121-130. 29. Rabier JR. (1990). The Campaign Against Tobacco in Europe. The First Priority of the Program (içinde) Social Europe, 1/91. Europe Against Cancer. Commis. Eur. Commun.. 36-38. 30. Sefirin JR. (1989). Multiple School Health lntervcntions-A Key to Sucecsful Cancer Education and Prcventation. J. School Health. 59: 5. 179-180. 31. Sezer E. Açık Y. Bilgin N ve ark. (1992). Elazığ İçinde Görev Yapan Hemşire ve Ebelerin Sigara Konusundaki Tutum ve Davranışları. II. Kısım-Tutumlar. ili. Ulusal Hemşirelik Kongresi. Cumhuriyet Ü. HYO Bildiri Kitabı. Esnaf Ofset Matbaacılık. Sivas. 273-285. 32. The World Health Report Bridging The Gaps (1995). World Health Forum. 16: 4. 377- 385. 33. Türkiye istatistik Yıllığı-1994 (1995). T. C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü. Yayın No: 1720. 144.