GÖÇ VE AFET İLİŞKİSİ: DEPREM GÖÇÜ

Year 2024, Volume: 15 Issue: 1 -Deprem Özel Sayısı-, 292 - 313, 22.02.2024

Buket Ökten Sipahioğlu

https://doi.org/10.54688/ayd.1375491

Abstract

İnsanlık tarihi kadar eski olan göç kavramı, insanların çeşitli sebeplerle ülke içinde veya ülke dışında yer değiştirmeleri olarak tanımlanabilir. Göç sebepleri olarak ekonomik, siyasi, sosyal ve çevresel nedenleri saymak mümkündür. Çevresel faktörler günümüzde göçün en önemli sebeplerinden birisi olarak sayılmaktadır. 2022 yılı sonu itibariyle Uluslararası Göç Örgütü (IOM) tarafından açıklanan uluslararası göçmen sayısı 281 milyon olmakla birlikte, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın devam etmesiyle birlikte bu sayının 300 milyona çok yakın olduğunu söylemek mümkündür. Göç sebeplerinden birisi olan çevresel faktörlerden birisi de depremlerdir. Fay hatlarında bulunan birçok ülke tarih boyunca yıkıcı depremler sonucu yüzbinlerce vatandaşını kaybetmiş ve birçok kişi de göç etmek zorunda kalmıştır. Bu çalışma, bir deprem ülkesi olan ve son olarak 2023 Şubat ayında yıkıcı depremlerle sarsılan Türkiye örneğiyle göç ve afet ilişkisini deprem örneğinden açıklamaya çalışmaktadır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılarak doğal afet ve göç ilişkisi ile deprem sebepli göç sonrası yerleşim bölgelerindeki demografik değişimler araştırılmış ve betimleyici şekilde aktarılmıştır. Çalışma, göç hareketleri dolayısıyla demografik yapının değiştiğine dikkat çekerek ani nüfus değişimine yol açan depremlerin göç etmek zorunda kalan insanlar ve misafir toplumlar için çeşitli sorunlara yol açtığını savunmaktadır.

Keywords

Göç, Doğal Afet, Deprem, Türkiye

THE RELATIONSHIP BETWEEN MIGRATION AND NATURAL DISASTER: EARTHQUAKE MIGRATION

Abstract

Migration, as old as human history, can be defined as the movement of people inside or outside the country for various reasons. It is possible to list economic, political, social, and environmental reasons as the reasons for migration. Recently, environmental factors have been among the most important reasons for migration. Although the number of international migrants announced by the International Organization for Migration (IOM) as of the end of 2022 is 281 million, it is possible to say that this number is very close to 300 million while the Russia-Ukraine War continues. One of the most important environmental factors that causes migration is earthquakes. Countries that are located on fault lines have lost hundreds of thousands of citizens because of devastating earthquakes throughout history, and many people have been forced to migrate. In this study, the relationship between migration and disasters through the example of Türkiye, an earthquake country that was last shaken by devastating earthquakes in February 2023 is examined. In the study, the relationship between natural disasters and migration and demographic changes in residential areas after earthquake-caused migration were investigated and described using the literature review method. The study argues that earthquakes, lead to sudden population change and various problems for people who have to migrate and host societies, noting that the demographic structure has changed due to migration movements.

Keywords

Migration, Natural Disaster,, Earthquake, Türkiye

References

• AFAD. (2023). Afet ve acil durum yönetimi başkanlığı deprem nedir?, 21 Eylül 2023, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/39500/xfiles/deprem_nedir.pdf
• AFAD. (2023). Afet ve acil durum yönetimi başkanlığı doğal afetler, 11 Ekim 2023, https://www.afad.gov.tr/afadem/dogal-afetler
• Akkayan, T. (1979). Göç ve değişme, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. İstanbul.
• Aşçı, A.İ., Küçükkör Y., Şahinbeyoğlu G, Yücel, B. (2023). Deprem ve göç: pilot anket çalışması ve sonuçları, türkiye ekonomi politikaları araştırma vakfı saha çalışmaları raporu (TEPAV), 22. Ocak 2024, https://www.tepav.org.tr/upload/files/1699252046-3.Deprem_ve_goc_pilot_anket_calismasi_ve_sonuclari.pdf
• Alaeddinoğlu, F., Sargın, S., & Okudum, R. (2016). 2011 Van depremi ve kentsel nüfusta mekânsal farklılaşmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (39), 133-149.
• Basile, R., Centofanti, F., Giallonardo, L. et al. Migration responses to earthquakes: evidence from Italy. Ital Econ J (2023). https://doi.org/10.1007/s40797-023-00226-6
• Bassetti, F. (2019). Environmental migrants: Up to 1 billion by 2050, 11 Ekim 2023, https://www.climateforesight.eu/articles/environmental-migrants-up-to-1-billion-by-2050/
• Bayhan, V. (1997). “Türkiye’de ı̇ç göçler ve anomik kentleşme”. Toplum ve göç, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiriler Kitabı, DİE & Sosyoloji Derneği Ortak Yayını. Ankara.178-193.
• Berlemann, M., & Steinhardt, M. F. (2017). Climate change, natural disasters, and migration—a survey of the empirical evidence. CESifo Economic Studies, 63(4), 353-385.
• Bozkurt, V. (2023). Depremin toplumsal boyutu. Avrasya Dosyası Dergisi14 (Sayı 1): 89- 111 İstanbul.
• Castles, S. Miller, M. (2008). Göçler çağı, modern uluslararası göç hareketleri, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Çağlayan, S. (2006). Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE)(17), 67-91.
• Dasbilek, Halime T., Esq., Mona Shah, Esq., and Rebecca S. Singh, Esq. Shockwaves: How february’s earthquake will change Turkish ımmigration, 14.01.2024, https://mshahlaw.com/shockwaves-how-februarys-earthquake-will-change-turkishmmigration/#:~:text=Turkey%20has%20witnessed%20a%20major,neighboring%20provinces%20since%20the%20disaster.
• Deniz, O., Yıldız M.S., Parin, S., Erdoğan R. (2017). Deprem ve göç: 2011 van depremi örneği. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal)
• D’ignoti (2023), It took an earthquake for these Syrian refugees to feel at home in Turkey14 Ocak 2024, https://time.com/6288547/turkey-earthquake-syrian-refugees/
• Dünya. (2023). İstanbul’dan göç başladı: işte en çok tercih edilen iki şehir, 10 Ekim 2023, https://www.dunya.com/sektorler/emlak/istanbuldan-goc-basladi-iste-en-cok-tercih-edilen-iki-sehir- haberi-687313
• Ekşi, N. (2016). İklim mültecileri. Göç Araştırmaları Dergisi, 2(2), 10-58.
• Göç Araştırmaları Derneği (2023). Danış D., Sert D., Sevinin E. Göç ve deprem durum tespit raporu, Göç Araştırmaları Derneği Yayınları, 25 Eylül 2023, https://gocarastirmalaridernegi.org/tr/calismalar/arastirmalar/goc-ve-deprem-durum-tespit-raporu/311-goc-ve-deprem-durum-tespit-raporu
• Göç Araştırmaları Derneği (2023). Danış D., Sert D., Sevinin E. Göç ve deprem durum tespit raporu II, 22 Ocak 2024, Göç Araştırmaları Derneği Yayınları, https://gocarastirmalaridernegi.org/attachments/article/320/Göç%20ve%20Deprem%20–%20Durum%20Tespit%20Raporu%20II.pdf Göç terimleri sözlüğü, 10 Ekim 2023, https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/files/goc_terimleri_sozlugu(1).pdf
• Güreşci, E. (2023). Kahramanmaraş depremi sonrası yeni bir tartışma konusu olarak deprem göçü. Kahramanmaraş Merkezli Depremler Sonrası İçin Akademik Öneriler, Ed. Doç. Dr. Musa Öztürk, Doç. Dr. Mustafa Kırca, ss. 47-60.
• Internal Displacement Monitoring Centre. (2023). Global report on ınternal displacement, 21 Eylül 2023, https://www.internal-displacement.org/global-report/grid2023/
• Karademir, N. & Ortaç, Y. & Bilinir, Ş. (2019). Earthquake perception and settlement relations in Samsat (Adıyaman). International Journal of Geography and Geography Education (IGGE) 40, 248-265.
• McIntosh, M.F. (2008),“Measuring the labor market ımpacts of hurricane katrina migration: evidence from houston,texas”, American Economic Review Papers and Proceeding, 98, 54–57.
• Mitchell, S. M., & Pizzi, E. (2021). Natural disasters, forced migration, and conflict: The importance of government policy responses. International Studies Review, 23(3), 580-604.
• NTV. (2023). İstanbul’dan deprem göçü başladı: Çıkışlar 20 yılın zirvesinde, 3 Ekim 2023, https://www.ntv.com.tr/turkiye/istanbuldan-deprem-gocu-basladi-cikislar-20-yilin-zirvesinde,rs3NO5AZb0ahH88bau7REA
• Oliver-Smith, A. (2006). Disasters and forced migration in the 21st century. Social Science Research Council Understanding Katrina: Perspectives from the Social Sciences, 22 Eylül 2023, http://understandingkatrina. ssrc. org
• Our World in Data. (2023). What are the world’s deadliest earthquakes?, 21 Eylül 2023, https://ourworldindata.org/the-worlds-deadliest-earthquakes
• Ökten Sipahioğlu, B. (2022). Küresel iklim değişikliğinin bir sonucu olarak iklim göçü. Akademik Hassasiyetler, 9 (20) , 543-565 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/akademik-hassasiyetler/issue/74690/1171379
• Özbay, F., & Yücel, B. (2001). Türkiye’de göç hareketleri, devlet politikaları ve demografik yapı. Nüfus ve Kalkinma: Göç, Egitim, Demokrasi, Yasam Kalitesi. Haz. Ferhunde Özbay vd. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Yay, 1-68.
• Özer, İ. (2004). Kentleşme kentlileşme ve kentsel değişme, Ekin Kitabevi, Bursa.
• Özerim, G. (2016). Çevresel göçlerden doğal afet sonrası göçlere: uluslararası toplum ve uluslararası aktörler ekseninde bir değerlendirme. (ed. Murad Tiryakioğlu) Afetlerle Kalkınma Tecrübeler, Politikalar Ve Beklentiler (1. Baskı). Ankara: Efil Yayınevi.
• Peker, A. E., & Şanlı, İ. (2022). Deprem ve göç ilişkisi: 24 Ocak 2020 Elazığ deprem örneği. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 125-154
• Sağıroğlu, A. Z., Ünsal, R., & Özenci, F. (2023) Deprem sonrası göç ve insan hareketlilikleri: durum değerlendirme raporu, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Göç Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Südaş, İ. (2004). 17 Ağustos 1999 Marmara depreminin nüfus ve yerleşme üzerindeki etkileri: Gölcük (Kocaeli) örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 13(1-2).
• Thiri, M. A. (2017). Social vulnerability and environmental migration: The case of Miyagi Prefecture after the Great East Japan Earthquake. International Journal of Disaster Risk Reduction, 25, 212-226.
• Tiryaki Yenilmez, D. (2023). Deprem ve göç ilişkisi üzerine bir değerlendirme. Akademik Düşünce Dergisi, (7), 39-52 . DOI: 10.53507/akademikdusunce.1282303
• Tümtaş, M. S., & Ergun, C. (2014). Göç ve yoksulluk kıskacında yıkılan bir kent: Van. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 1-23.
• TRT Haber. (2023). Türkiye’de gerçekleşen büyük depremler, 21 Eylül 2023, https://www.trthaber.com/haber/turkiye/turkiyede-gerceklesen-buyuk-depremler-561205.html
• TÜİK. (2023). Türkiye istatistik kurumu iç göç istatistikleri, 2022, 22 Eylül 2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ic-Goc-Istatistikleri-2022-49727
• Türfent, N. (2023). Caught between two fires: Earthquake affected refugees, 14.01.2024, https://bianet.org/haber/caught-between-two-fires-earthquake-affected-refugees-282488
• Türkiye Cumhuriyeti Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). Hatay ve Kahramanmaraş depremleri raporu, 3 Ekim 2023, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2023). Deprem bölgesini oradaki vatandaşlarımız için ayağa kaldıracağız, 5 ekim 2023, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/144080/-deprem-bolgesini-oradaki-vatandaslarimizla-dayanisma-icinde-ayaga-kaldiracagiz-#:~:text=01.03.2023,ve%20bilhassa%20gençlerimize%20vereceğiz%20dedi
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2023). Bakan Kurum: Deprem Nüfus İtibariyle 13,5 milyon vatandaşımızı etkiledi, 3 Ekim 2023, https://csb.gov.tr/bakan-kurum-deprem-nufus-itibariyla-13-5-milyon-vatandasimizi-etkiledi-bakanlik-faaliyetleri-37415
• T.C. İstanbul Valiliği. (2023). Nüfus Bakımından Türkiye’nin En Büyük Kenti: İstanbul, 10 Ekim 2023, http://www.istanbul.gov.tr/nufus-bakimindan-turkiyenin-en-buyuk-kenti-istanbul
• UNFPA Türkiye. (2023). Türkiye depremi durum raporu, 3 Ekim 2023, https://turkiye.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/turkiye_tr_sitrep4.pdf
• United Nations. (2023). 1.5 million now homeless in Türkiye after quake diasaster, warn UN development experts, 25 Eylül 2023, https://turkiye.un.org/en/220232-15-million-now-homeless-türkiye-after-quake-disaster-warn-un-development-experts
• Ünlügenç, U. C., Akıncı A. C., & Öçgün, A. G. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş-Gaziantep depremleri; Adana ili ve yakın kesimlerine yansımaları. Geosound, 57(1), 1-41.
• Varol, N., & Gültekin, T. (2016). Etkin bir göç faktörü: Afetler. Antropoloji, (32), 43-51.
• Worldbank. (2021). Climate change could force 216 million people to migrate within their own countries by 2050, 11 Ekim 2023, https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2021/09/13/climate-change-could-force-216-million-people-to-migrate-within-their-own-countries-by-2050