Çin Tiyatrosu’nda Maske Kullanımında Dini İzler

Year 2021, Volume: 4 Issue: 8, 39 - 52, 14.03.2021

Oğuzhan Vartolioğlu

Abstract

İnsanlık tarihi kadar eski olan maske’ nin ritüellerden tiyatroya geçiş sürecinde birçok dini inanışların, geleneklerin ve kültürlerin etkili olduğunu görmekteyiz. Maske bir ayı postundan, büyük abartılı tahta parçalarından daha yalın ifadeleri olan makyaj-maskeye dönüşmüştür. Bu dönüşümün en büyük örneklerinden olan Çin Tiyatrosu’nda Şamanizm ve Budizm’ in etkisi, toplumsal olarak atalara saygı sunmanın etkisi ve çiftçi ağırlıklı bir toplumken toprak bereketi için yaptıkları gösterilerin etkisi yadsınamaz. Yeni yıl, bereket ve şeytan kovmak için yapılan gösterilerden saray gösterilerine dönüşmesi ve oradan da tiyatro topluluklarının birleşimi ile oluşturulan Pekin Tiyatrosu’nda maske bazı evrelerden geçmektedir. Bu çalışmada bu evrelerden bahsedilerek maskenin taşıdığı dini izler araştırılmıştır.

Keywords

Çin Tiyatrosu, Maske, Tiyatro, Makyaj-Maske

References

• Çalışlar, Aziz. (1995). Tiyatro Ansiklopedisi. Ankara: T.C. Kültür Eğitim Bakanlığı Yayınları
• Brockett, O. G., & Hildy, F. J. (2016). Tiyatro Tarihi. (T. Göbekçin, Çev.) İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
• Güner, Yıldız. (2006). Maskede İfade: Dünya Maske Geleneklerine İfadeye Katkıları Açısından Bir Bakış. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Eser Metni). Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul
• Üstündağ, Perran. (2011). Asya Tiyatrosunda Maske. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Jacovleff, A., & Tchou-Kia-Kien. (1922). The Chinese Theatre. London: John Lane The Bodley Head Yayınları.
• Sarıkçıoğlu, Ekrem. (1983). Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi. İstanbul: Bayrak Yayıncılık.
• Tuna, Erhan. (2000). Şamanlık ve Oyunculuk. İstanbul: Okyanus Yayıncılık.