Üniversite Yerleşkelerinde Sürdürülebilir Yağmur Suyu Yönetim Uygulamalarının Belirlenmesi

Year 2023, Volume: 11 Issue: 2, 306 - 319, 28.12.2023

Nilda Günaydın Tülay Cengiz

https://doi.org/10.33202/comuagri.1255511

Abstract

Sürdürülebilir yağmur suyu yönetimi, yağış suyunun yeşil alanlara yönlendirilerek verimli bir şekilde yönetilmesini sağlayan sistemlerden oluşan ekolojik bir yaklaşımdır. Araştırma alanında yağmur suyunun sürdürülebilir yönetiminin sağlanması çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Terzioğlu Yerleşkesi’nde yağmur suyu yönetimi açısından sorunlu alanların belirlenip uygulama önerilerinin sunulmasıdır.
Araştırmanın yöntemi üç aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada literatür araştırması ve alan incelemesi yapılmıştır. İkinci aşamada çalışma alanı ile ilgili veriler toplanmıştır. Bu verilerden faydalanarak alanın eğim, topoğrafya, yükseklik, bakı, jeoloji, toprak, su erozyonu, bitki örtüsü, yüzeysel akış ve zemin özellikleri analiz edilmiştir. Yerleşkenin geçirimli ve geçirimsiz yüzeyleri belirlenerek yağış suyunun yeraltına sızma durumu incelenmiştir. Ayrıca doğal akış hatları ile ulaşım ağında oluşan akış hatlarının analizi sonucunda yerleşkenin yüzeysel akış haritası oluşturulmuştur. Bu analizler sonucunda alanda genel olarak bitkilendirilmiş hendek, yağmur suyu bitki şeridi, ağaç çukurları, yağmur bahçesi, yeşil oluk, gabion duvarlar, yağmur tankı ve yağmur borusu bitki kutusu uygulamaları önerilmiştir. Ayrıca yağmur suyu verimi hesabı kullanılarak çatı yüzeylerinden toplam 33745 m3 yağmur suyu toplanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Sürdürülebilir Yağmur Suyu Yönetimi, Yüzeysel Akış, Geçirimli ve Geçirimsiz Yüzeyler, Terzioğlu Yerleşkesi

Determination Of Sustainable Stormwater Management Practices In University Campuses

Abstract

Sustainable stormwater management is an ecological approach consisting of systems that ensure efficient management of stormwater by directing it to the green areas. Sustainable management of stormwater in the research area is the subject of the study. The aim of the study is to determine the problematic areas and to suggest practices in terms of stormwater management in Çanakkale Onsekiz Mart University Terzioğlu Campus.
The method of this research consists of three stages. In the first stage, literature research and field investigation were carried out. In the second stage, data related to the study area were collected. Using these data, slope, topography, elevation, aspect, geology, soil, water erosion, vegetation, runoff and ground characteristics of the area were analyzed. The permeable and impermeable surfaces of the campus were determined and the penetration of precipitation water into the ground was investigated. In addition, the surface flow map of the campus was created as a result of the analysis of the natural flow lines and the flow lines formed in the transportation network. As a result of these analyzes, bioswale, stormwater planter, tree pits, rain garden, green gutter, gabion walls, rain barrel and downspout planter applications were suggested in the area.

Keywords

Sustainable Stormwater Management, Surface Flow, Permeable and Impermeable Surfaces, Terzioglu Campus

References

• Axelsdóttir, S., 2022. Efficiency of sustainable urban drainage systems during flash floods. KTH Royal Institute of Technologhy, Hydraulic Engineering, Environmental Engineering and Sustainable Infrastructure. Degree Project. 46 s.
• Berberler Çetinkaya, F., 2005. Eğimli alanlarda peyzaj onarım tekniğinin çanakkale onsekiz mart üniversitesi terzioğlu yerleşkesi örneğinde irdelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 119 s.
• Biswas, S.K., Raj, P., R S, L., Balaganesan, B., KP, S., 2019. The Sponge Handbook: Chennai - Using the Landscape Approach to transform the South Buckingham Canal Area, Cities Fit for Climate Change (CFCC) of GIZ, 83 s. India.
• Coşkun Hepcan, Ç., 2019. Kentlerde İklim Değişikliği ile Mücadele için Yeşil Altyapı Çözümleri. İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi: 12, 40 s. Ankara.
• Çanakkale Belediyesi, (t.y). Coğrafi Yapı. https://www.canakkale.bel.tr/tr/sayfa/1125-cografi-yapi (Erişim tarihi: 12 Mayıs 2022).
• ÇŞB, 2020. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Su Erozyonu Haritası. https://www.turkiye.gov.tr/csb-su-erozyonunun-izlenmesi-ve-degerlendirilmesi (Erişim tarihi: 3 Mart 2020)
• ÇŞB, 2018. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Yağmur Bahçesi Hazırlama Kılavuzu. https://webdosya.csb.gov.tr/db/mpgm/haberler/yagmur-bahces-_230718-20180724082855.pdf (Erişim Tarihi: 17 Eylül 2021).
• City and County of Denver Public Works, 2016. Ultra-Urban Green Infrastructure Guidelines. Public Works. 101 s. Denver
• City of Victoria, 2015. Rainwater Management Standards. Professionel Edition, City of Victoria Stormwater Utility. 84 s. Victoria.
• Clark, M. ve Acomb, G., 2008. University of Florida, Bioswales/Vegetated Swales. https://buildgreen.ifas.ufl.edu/Fact_sheet_Bioswales_Vegetated_Swales.pdf (Erişim Tarihi: 15 Kasım 2021). Demir, D., 2012. Konvansiyonel yağmursuyu yönetim sistemleri ile sürdürülebilir yağmursuyu yönetim sistemlerinin karşılaştırılması itü ayazağa yerleşkesi örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 191 s.
• Dereli, K. C., 2020. Su duyarlı kentsel tasarım yaklaşımı kapsamında sürdürelebilir yağmur suyu yönetimi edirne kent örneği. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 167 s.
• Dickie, S., McKay, G., Ions, L., Shaffer, P., 2010. Planning for SuDS - making it happen. CIRIA. 102 s. London. Doğangönül ve Doğangönül, 2009. Küçük ve Orta Ölçekli Yağmursuyu Kullanımı. Teknik Yayınevi. 417 s. Ankara.
• University of Nebraska Lincoln, 2014. Stormwater management: what stormwater management is and why it is important. https://extensionpublications.unl.edu/assets/pdf/g2238.pdf (Erişim Tarihi: 23 Mayıs 2023).
• Joshi, P., Leitão, J. P., Maurer, M., Bach, P. M., 2021. Not all SuDS are created equal: Impact of different approaches on combined sewer overflows. Water Research.191(2021): 1-13.
• Kargın, A., (2022, 4 Şubat). Canlı Ders 5 [Jeoloji haritası]. Erişim adresi: https://drive.google.com/drive/folders/1Z9G1OzPCGuMozLQCqGwL1Munt0rtgcuw Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 2006. Trakya Bölgesi Litostratigrafi Birimleri. Maden Tetkik ve Arama Stratigrafi Komitesi Litodtratigrafi Birimleri Serisi:2. 83 s. Ankara.
• MTA, 2022. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Yerbilimleri Harita Görüntüleyici. http://yerbilimleri.mta.gov.tr/anasayfa.aspx (Erişim Tarihi: 28 Şubat 2022)
• Pala, B., Yaman, N. E., Yasdıkcıoğlu, M. S., Altun Turan, İ., 2021. Su Temelli Kentsel Çözümler Uygulama İlkeleri ve Çıkarılacak Dersler.
• Rutgers Cooperative Extension Water Resources Program, 2016. Green Infrastructure Guidance Manual for New Jersey, The State University of New Jersey. 144 s. U.S.
• Shakouri, N., 2016. Kentlerde yağmursuyu yönetimi kapsamında yeşil altyapı peyzaj planlama ve tasarım yaklaşımı sakarya-hendek örneği. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 214 s.
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, 2012. Toprak Arazi Sınıflaması Standartları Teknik Talimatı. https://www.tarimorman.gov.tr/Belgeler/Mevzuat/Talimatlar/ToprakAraziSiniflamasiStandartlariTeknikTalimativeIlgiliMevzuat_yeni.pdf (Erişim Tarihi: 8 Mayıs 2023)
• TEMA, 2017. Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı, Geleceğin suyu. https://sutema.org/yagmur-hasadi (Erişim Tarihi: 6 Şubat 2022).
• Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Atlas Uygulaması, 2022. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Büyük Toprak Grubu (BTG) Haritaları. https://atlas.gov.tr (Erişim Tarihi: 21 Ocak 2022)
• University of Arkansas Community Design Center, 2010. Low Impact Development A Design Manual For Urban Areas, Uninersity of Arkansas Press/Fayetteville. 29 s. Arkansas.
• Yıldızoğlu, Z.M., 2006. Üniversite Yerleşkeleri Fiziksel Gelişim Planlaması ve Tasarımı: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Terzioğlu Yerleşkesi Örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 151 s.
• Yılmaz, T., 2009. Vadilerde fiziki yapıya bağlı bitkilendirme olanakları, Ankara Büyükesat vadisi örneği. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Çevre Bilimleri Dergisi. 1(1):0-0.
• Yiğit Avdan, Z., Yıldız, D., Çabuk, A., 2015. Yağmur suyu yönetimi açısından yeşil altyapı sistemlerinin değerlendirilmesi. 2nd International Sustainable Buildings Symposium. 733-740. 28 -30 Mayıs, Ankara.