Bilişsel Esneklik ile Sınav Kaygısı Arasındaki İlişkide Akademik Dayanıklılığın Aracı Rolü

Year 2024, Volume: 25 Issue: 1, 30 - 49, 31.03.2024

Nurullah Türkcan Mehmet Ali Yıldız

https://doi.org/10.12984/egeefd.1356826

Abstract

Bu çalışmada lise öğrencilerinde bilişsel esneklik ile sınav kaygısı arasındaki ilişkide akademik dayanıklılığın aracılığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Kilis ilindeki çeşitli liselerde 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında öğrenim gören 222’si kız (% 55.2) ve 180’i erkek (% 44.2) olmak üzere toplam 402 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmaya 14-20 yaş aralığında, yaş ortalaması 16.9, Ss= .84 olan öğrenciler katılmıştır. Bu çalışmada elde edilen veriler; Bilişsel Esneklik Ölçeği, Akademik Dayanıklılık Ölçeği, Westside Sınav Kaygısı Ölçeği ve araştırmacılar tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu ile toplanmıştır. Çalışmanın verilerinin analizinde tanımlayıcı istatistikler, Pearson Korelasyon Analizi, Sıradan En Küçük Kareler Regresyona dayalı aracılık analizi ve Bootstrap Yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, bilişsel esneklik ile akademik dayanıklılık arasında olumlu yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sınav kaygısı ile bilişsel esneklik ve akademik dayanıklılık arasında ise olumsuz yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Aracılık analizi sonucuna göre ise bilişsel esneklik ile sınav kaygısı arasındaki ilişkide akademik dayanıklılığın aracı rolünün anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçları alan yazın çerçevesinde tartışılmış, yorumlanmış ve ilgili çalışmacılara öneriler sunulmuştur.

Keywords

Sınav kaygısı, Bilişsel esneklik, Akademik dayanıklılık, Ergenler

The Mediating Role of Academic Resilience in the Relationship between Cognitive Flexibility and Test Anxiety

Abstract

The aim of this study was to examine the mediating role of academic resilience in the relationship between cognitive flexibility and test anxiety in high school students. The study group consisted of a total of 402 students, 222 females (55.2%) and 180 males (44.2%), studying in different high schools in the province of Kilis during the academic year 2021-2022. Students aged between 14 and 20 years participated in the study, with a mean age of 16.9, SD= .84. Data for the study were collected using the Cognitive Flexibility Scale, the Academic Resilience Scale, the Westside Test Anxiety Scale, and a personal information form. Descriptive statistics, Pearson correlation analysis, mediation analysis based on ordinary least squares regression and bootstrap method were used to analyze the data of the study. Based on the results obtained from the study, a significant positive relationship was found between cognitive flexibility and academic resilience. A significant negative relationship was found between test anxiety and cognitive flexibility and academic resilience. The mediation analysis results concluded that the mediating role of academic resilience in the relationship between cognitive flexibility and test anxiety was significant. The results of the study were discussed and interpreted within the framework of the literature and suggestions were presented to the relevant researchers.

Keywords

Test anxiety, Cognitive flexibility, Academic resilience, Adolescents

References

• Acar, S. (2019). Sınav kaygısının yordanmasının psikolojik dayanıklılık ve karar verme becerileri açısından incelenmesi. 563559. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul
• Acevedo, M. (2010). Cognitive flexibility and planning skills as predictors of social academic resilience in Hispanic-American elementary school children. [Unpublished doctoral dissertation] Fordham Üniversitesi. ProQuest Dissertations and Theses Global veri tabanından edinilebilir. (UMI No. 3407469)
• Alpert, R., & Haber, R. N. (1960). Anxiety in academic achievement situations. Journal of Abnormal and Social Psychology, 61(2), 207–215. doi: 10.1037/h0045464
• Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. 299899. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Alva, S. A. (1991). Academic invulnerability among Mexican-American students: The importance of protective resources and appraisals. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 13(1), 18-34. doi: 10.1177/07399863910131002
• Anderson, P. (2002). Assessment and development of executive function (EF) during childhood. Child Neuropsychology, 8(2), 71-82. doi: 10.1076/chin.8.2.71.8724
• Asıcı, E. ve İkiz, F. (2015). Mutluluğa giden bir yol: Bilişsel esneklik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35) , 191-211.
• Ateş, B. ve Sağar, M. E. (2021). Üniversite öğrencilerinde öz-yeterliğin yordayıcısı olarak bilişsel esneklik, duygu düzenleme becerileri ve psikolojik sağlamlık. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3), 679-695. https://dergipark.org.tr/en/pub/iausos/issue/62979/902797
• Baltaş, A. (2015). Öğrenmede ve sınavlarda üstün başarı. (31. Baskı). Remzi Kitabevi.
• Beck, A. T. (1971). Cognition, affect, and psychopathology. Archives of General Psychiatry, 24(6), 495-500. doi: 10.1001/archpsyc.1971.01750120011002
• Beck, A., T., Rush, A., Shaw, B., & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. (1. Baskı). Guilford Pres.
• Beck, J. S. (2021). Bilişsel davranışçı terapi: Temelleri ve ötesi (2. Baskı). (M. Şahin ve I. T. Cömert, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal eserin basım tarihi 2011, 2. Baskı).
• Bedel, A. ve Ulubey, E. (2015). Ergenlerde başa çıkma stratejilerini açıklamada bilişsel esnekliğin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 291-300. doi: 10.17755/esosder.91623
• Bilgiç, R. ve Bilgin, M. (2016). Ergenlerin cinsiyet ve öğrenim kademesi düzeylerine göre bilişsel esneklik düzeyleri ile karar stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 39-55. doi: 10.29065/usakead.232432
• Bilgin, M. (2017). Ergenlerin beş faktör kişilik özelliği ile bilişsel esneklik ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 945-954. doi: 10.17755/esosder.285296
• Bingöl, S., & Coşkun, F. (2023, March). Examination of the relationship between exam anxiety and perceived stress level and cognitive flexibility in Bezmialem Vakif University Medical Faculty Students. 7th Annual Medical Students' Research Day (pp. 58), İstanbul, Turkey.
• Boyacıoğlu, N. ve Küçük, L. (2011). Ergenlikte Mantık Dışı İnançlar Sınav Kaygısını Nasıl Etkiliyor?. Journal of Psychiatric Nursing, 2(1), 40-45. https://phdergi.org/tr/jvi.aspx?pdir=phd&plng=tur&un=PHD-03164&look4=
• Bozkurt, N. (2019). Ergenlerde psikolojik sağlamlık ve bilişsel esneklik düzeylerinin sınav kaygısı ile ilişkisi. 553887. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Buckner, J. C., Mezzacappa, E., & Beardslee, W. R. (2003). Characteristics of resilient youths living in poverty: The role of self-regulatory processes. Development and Psychopathology, 15(01), 139–162. doi: 10.1017/s0954579403000087
• Canas, J. J., Fajardo, I., & Salmeron, L. (2006). Cognitive flexibility. International Encyclopedia of Ergonomics and Human Factors, 1, 297-301. doi: 10.13140/2.1.4439.6326
• Covington, M. V. (1992). Making the grade: A self-worth perspective on motivation and school reform. (1. Baskı). Cambridge: Cambridge University Press.
• Culler, R. E., & Holahan, C. J. (1980). Test anxiety and academic performance: The effects of study-related behaviors. Journal of Educational Psychology, 72(1), 16-20. doi: 10.1037/0022-0663.72.1.16
• Curtis, W. J., & Cicchetti, D. (2003). Moving research on resilience into the 21st century: Theoretical and methodological considerations in examining the biological contributors to resilience. Development and Psychopathology, 15(3), 773-810. doi: 10.1017/s0954579403000373
• Çakmak, A., Şahin, H. ve Demirbaş, E. A. (2017). 7. ve 8. sınıf ortaokul öğrencilerinin sınav kaygısı ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 4(2), 1-9. doi: 10.30900/kafkasegt.315182
• Çelikkaleli, Ö. (2014a). Bilişsel Esneklik Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim, 39(176), 339-346. doi: 10.15390/EB.2014.3466
• Çelikkaleli, Ö. (2014b). Ergenlerde bilişsel esneklik ile akademik, sosyal ve duygusal yetkinlik inançları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 39(176), 347-354. doi: 10.15390/EB.2014.3467
• de la Fuente, J., Cardelle-Elawar, M., Sander, P., & Putwain, D. (2013). Action-emotion style, test anxiety and resilience in undergraduate students. Student Learning: Objectives, Opportunities and Outcomes, 139-149. https://www.researchgate.net/profile/Jesus-Fuente/publication/320559370
• Demirci, E. (2018). Ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçlar irrasyonel inanışları ile mükemmeliyetçilik ve sınav kaygısı arasındaki ilişki. 492065. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi), İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Demirci, İ. ve Erden, S. (2016). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygısına etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 43(43), 67-83. doi: 10.15285/ebd.51646
• Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive Therapy and Research, 34(3), 241-253. doi: 10.1007/s10608-009-9276-4
• Dommes, A., Chevalier, A., & Lia, S. (2010). The role of cognitive flexibility and vocabulary abilities of younger and older users in searching for information on the web. Applied Cognitive Psychology, 25(5), 717–726. doi: 10.1002/acp.1743
• Driscoll, R. (2007). Westside Test Anxiety Scale Validation. Education Research Information Center. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED495968.pdf Ergene, T. (2011). Lise öğrencilerinin sınav kaygısı, çalışma alışkanlıkları, başarı güdüsü ve akademik performans düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(160), 320-330. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/1066
• Gizir, C. A., & Aydin, G. (2009). Protective factors contributing to the academic resilience of students living in poverty in Turkey. Professional School Counseling, 13(1), 38-49. doi: 10.1177/2156759x0901300103
• Gonzalez, R., & Padilla, A. M. (1997). The academic resilience of Mexican American high school students. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 19(3), 301-317. doi: 10.1177/07399863970193004
• Güler, D. ve Çakır, G. (2013). Examining predictors of test anxiety levels among 12th grade high school students. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(39), 82-94. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/21459/229743
• Hagtvet, K. A., Man, F., & Sharma, S. (2001). Generalizability of self-related cognitions in test anxiety. Personality and Individual Differences, 31(7), 1147-1171. doi: 10.1016/S0191-8869(00)00212-9
• Han, D. H., Park, H. W., Kee, B. S., Na, C., Na, D. H. E., & Zaichkowsky, L. (2011). Performance enhancement with low stress and anxiety modulated by cognitive flexibility. Psychiatry Investigation, 8(3), 221. doi: 10.4306/pi.2011.8.3.221
• Hancock, D. R. (2001). Effects of test anxiety and evaluative threat on students' achievement and motivation. The Journal of Educational Research, 94(5), 284-290. doi: 10.1080/00220670109598764
• Hanson, T. L., & Kim, J. O. (2007). Measuring resilience and youth development: the psychometric properties of the Healthy Kids Survey. Regional Educational Laboratory West. https://ies.ed.gov/ncee/edlabs/regions/west/pdf/REL_2007034.pdf
• Hayat, A., Choupani, H., & Dehsorkhi, H. (2021). The mediating role of students’ academic resilience in the relationship between self-efficacy and test anxiety. Journal of Education and Health Promotion, 10(1), 297. doi: 10.4103/jehp.jehp_35_21
• He, Z., Li, M., Liu, C., & Ma, X. (2021). Common predictive factors of social media addiction and eating disorder symptoms in female college students: State anxiety and the mediating role of cognitive flexibility/sustained attention. Frontiers in Psychology, 12, 647126-647126. doi: 10.3389/fpsyg.2021.647126
• Hembree, R. (1988). Correlates, causes, effects, and treatment of test anxiety. Review of Educational Research, 58(1), 47-77. doi: 10.3102/00346543058001047
• Heppner, P. P., Wampold, B. E., & Kivlighan, D. M., Jr. (2013). Psikolojik danışmada araştırma yöntemleri (1. baskı). (D. M. Siyez, Çev.). Ankara: Mentis Yayıncılık.
• Johnson, B. T. (2016). The relationship between cognitive flexibility, coping and symptomatology in psychotherapy (Order No. 10100044). [Master Dissertation, Marquette University]. https://www.proquest.com/dissertations-theses/relationship-between-cognitive-flexibility-coping/docview/1784011416/se-2
• Kapıkıran, Ş. (2012). Validity and reliability of the Academic Resilience Scale in Turkish high school. Education, 132(3), 474–483. https://link.gale.com/apps/doc/A283945583/AONE?u=anon~b71c7195&sid=googleScholar&xid=a17e4691
• Kapıkıran, Ş. (2020). Ergenlerde ebeveyn akademik başarı baskısı ve desteği ile sınav kaygısı arasındaki ilişkide akademik dayanıklılığın aracı rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 409-430. doi: 10.9779/pauefd.521230
• Kavakcı, Ö., Güler, A. S. ve Çetinkaya, S. (2011). Sınav kaygısı ve ilişkili psikiyatrik belirtiler. Klinik Psikiyatri, 14(1), 7-16. https://jag.journalagent.com/kpd/pdfs/KPD_14_1_7_16.pdf
• Kavakcı, Ö., Semiz, M., Kartal, A., Dikici, A. ve Kuğu, N. (2014). Üniversite giriş sınavına katılacak öğrencilerde sınav kaygısı yaygınlığı ve ilişkili değişkenler. Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 27(4), 301 - 307. doi: 10.5350/DAJPN2014270403
• Kaya, S. (2020). Ergenlerde okul tükenmişliği ve akademik başarı: akademik dayanıklılığın düzenleyici rolü. 634283. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). , Pamukkale Üniversitesi, Denizli Kaya, M. E., Eken, F. O. ve Ümmet, D. (2021). İçgörü ve bilişsel esnekliğin psikolojik dayanıklılık üzerindeki yordayıcı etkisinin incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 3(1), 22-29. doi: 10.35365/ctjpp.21.1.05
• Kercood, S., Lineweaver, T. T., Frank, C. C., & Fromm, E. D. (2017). Cognitive flexibility and its relationship to academic achievement and career choice of college students with and without attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Postsecondary Education and Disability, 30(4), 329-344. https://eric.ed.gov/?id=EJ1172788
• Kırca, B., Saruhan, V., Aydoğdu, & Avcu, A. (2023). Mediation effect of cognitive flexibility between fear of negative evaluation and interaction anxiety. Curr Psychol (2023). doi: 10.1007/s12144-023-04495-3
• Kırkık, M. (2020). Ergenlerde üstbiliş ve sınav kaygısı arasındaki ilişkide ruminasyon ve bilişsel esnekliğin aracılık rolü. 632224. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kilit, Z., Dönmezler, S., Erensoy, H. ve Berkol, T. (2020). Üniversite öğrencilerinde belirsizliğe tahammülsüzlük, endişe ve bilişsel sınav kaygısı ilişkisi. Ortadoğu Tıp Dergisi, 12(2), 262-268. doi: 10.21601/ortadogutipdergisi.741156
• Koç, G. G. (2020). Bilişsel esneklik ve psikolojik dayanıklılık ile stresle başa çıkma arasındaki ilişkinin incelenmesi. 631281. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Korhan, M., Engin, E. ve Güloğlu, B. (2021). Covid-19 Sürecinde Üniversite Sınavına Girecek Gençlerin Sınav Kaygısı: Bilişsel Esneklik ve Öz-Düzenleme. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(5), 212-231. doi: 10.19160/e-ijer.1009653
• Kuloğlu, A. ve Orhan, F. G. (2021). Examination of test anxiety and cognitive flexibility levels of students preparing for the university exam. International Online Journal of Educational Sciences, 13(4), 996-1009. doi: 10.15345/iojes.2021.04.004
• Kurt, A. A. & Gündüz, B. (2020). The investigation of relationship between irrational relationship beliefs, cognitive flexibility and differentiation of self in young adults. Cukurova University Faculty of Education Journal, 49(1), 28-44.
• Liebert, R. M., & Morris, L. W. (1967). Cognitive and emotional components of test anxiety: A distinction and some initial data. Psychological Reports, 20(3), 975-978. doi: 10.2466/pr0.1967.20.3.975
• Lim, M. L., & Chue, K. L. (2023). Academic resilience and test anxiety: The moderating role of achievement goals. School Psychology International, 44(6), 668-687. doi: 10.1177/01430343231162876
• Lowe, P. A., Lee, S. W., Witteborg, K. M., Prichard, K. W., Luhr, M. E., Cullinan, C. M., Midren, B. A., Raad, J.M., Cornelius, R. A., & Janik, M. (2008). The Test Anxiety Inventory for Children and Adolescents (TAICA) examination of the psychometric properties of a new multidimensional measure of test anxiety among elementary and secondary school students. Journal of Psychoeducational Assessment, 26(3), 215-230. doi: 10.1177/0734282907303760
• Mandler, G., & Cowen, J. E. (1958). Test anxiety questionnaires. Journal of Consulting Psychology, 22(3), 228. doi: 10.1037/h0043617
• Mandler, G., & Sarason, S. B. (1952). A study of anxiety and learning. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 47(2), 166-173. doi: 10.1037/h0062855
• Marko, M., & Letnický, R. (2016). The effect of affective valence and anxiety on cognitive flexibility. Masarykova univerzita nakladatelství, 234-238. https://www.ceeol.com/search/chapter-detail?id=1121659
• Martin, A. (2002). Motivation and academic resilience: Developing a model for student enhancement. Australian Journal of Education, 46(1), 34-49. doi: 10.1177/000494410204600104
• Martin, M. M., & Anderson, C. M. (1998). The cognitive flexibility scale: Three validity studies. Communication Reports, 11(1), 1-9. doi: 10.1080/08934219809367680
• Martin, M. M., Anderson, C. M., & Thweatt, K. S. (1998). Aggressive communication traits and their relationship with the cognitive flexibility scale and the communication flexibility scale. Journal of Social Behavior and Personality, 13(3), 34-45. https://www.researchgate.net/profile/Matthew-Martin-29/publication/287681204
• Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2006). Academic resilience and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools, 43(3), 267-281. doi: 10.1002/pits.20149
• Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2008). Academic buoyancy: Towards an understanding of students' everyday academic resilience. Journal of school psychology, 46(1), 53-83. doi: 10.1016/j.jsp.2007.01.002
• Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2009). Academic resilience and academic buoyancy: Multidimensional and hierarchical conceptual framing of causes, correlates and cognate constructs. Oxford Review of Education, 35(3), 353-370. doi: 10.1080/03054980902934639
• Martin, M. M., & Myers, S. A. (2006). Students' communication traits and their out-of-class communication with their instructors. Communication Research Reports, 23(4), 283-289. doi: 10.1080/08824090600962599
• Martin, M. M., & Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological Reports, 76(2), 623-626. doi: 10.2466/pr0.1995.76.2.623
• Martin, M. M., Staggers, S. M., & Anderson, C. M. (2011). The relationships between cognitive flexibility with dogmatism, intellectual flexibility, preference for consistency, and self-compassion. Communication Research Reports, 28(3), 275-280. doi: 10.1080/08824096.2011.587555
• Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity. In M. C. Wang & E. W. Gordon (Ed.), Educational resilience in inner-city America: Challenges and prospects (pp. 3-25). Lawrence Erlbaum Associates Inc.
• Masten, A. S., & Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53(2), 205. doi: 10.1037/0003-066X.53.2.205
• Masten, A. S., Herbers, J. E., Desjardins, C. D., Cutuli, J. J., McCormick, C. M., Sapienza, J. K., Long, J. D., & Zelazo, P. D. (2012). Executive function skills and school success in young children experiencing homelessness. Educational Researcher, 41(9), 375–384. doi: 10.3102/0013189X12459883
• Masten, A. S., Powell, J. L., & Luthar, S. S. (2003). A resilience framework for research, policy, and practice. Resilience and vulnerability: Adaptation in the context of childhood adversities. Cambridge University Press United Kingdom. 1(25), 153. doi: 10.1017/CBO9780511615788.003
• Moore, B. A. (2013). Propensity for experiencing flow: The roles of cognitive flexibility and mindfulness. The Humanistic Psychologist, 41(4), 319. doi: 10.1080/08873267.2013.820954
• Moore, A., & Malinowski, P. (2009). Meditation, mindfulness and cognitive flexibility. Consciousness and Cognition, 18(1), 176-186. doi: 10.1016/j.concog.2008.12.008
• Morales, E. E. (2008). Exceptional female students of color: Academic resilience and gender in higher education. Innovative Higher Education, 33, 197-213. doi: 10.1007/s10755-008-9075-y
• Morales, E. E., & Trotman, F. K. (2011). A focus on hope: Fifty resilient students speak. University Press of America.
• Morris, L. W., & Liebert, R. M. (1970). Relationship of cognitive and emotional components of test anxiety to physiological arousal and academic performance. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 35(3), 332–337. doi: 10.1037/h0030132
• Öz, S. (2012). Ergenlerin cinsiyet, sosyo-ekonomik ve öğrenim kademesi düzeylerine göre bilişsel esneklik, uyum ve kaygı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. 327682. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Özdemir, H. A. (2020). Üniversite öğrencilerinde öz-duyarlığı yordamada bilişsel esneklik ve otantikliğin rolü. 632046. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, denizli.
• Pallant, J. (2020). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using IBM SPSS. McGraw-hill education.
• Posner, M. I., Walker, J. A., Friedrich, F. J., & Rafal, R. D. (1984). Effects of parietal injury on covert orienting of attention. Journal of Neuroscience, 4(7), 1863-1874. doi: 10.1523/JNEUROSCI.04-07-01863.1984
• Prince-Embury, S. (2015). Assessing personal resiliency in school settings: The resiliency scales for children and adolescents. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 25(1), 55-65. doi: 10.1017/jgc.2014.22
• Putwain, D. W., Nicholson, L. J., Connors, L., & Woods, K. (2013). Resilient children are less test anxious and perform better in tests at the end of primary schooling. Learning and Individual Differences, 28, 41–46. doi: 10.1016/j.lindif.2013.09.010
• Reiss, N., Warnecke, I., Tolgou, T., Krampen, D., Luka-Krausgrill, U., & Rohrmann, S. (2017). Effects of cognitive behavioral therapy with relaxation vs. imagery rescripting on test anxiety: A randomized controlled trial. Journal of Affective Disorders, 208, 483-489. doi: 10.1016/j.jad.2016.10.039
• Rife, N. A., Lapidus, L. B., & Shnek, Z. M. (2000). Musical performance anxiety, cognitive flexibility, and field independence in professional musicians. Medical Problems of Performing Artists, 15(4), 161-166. doi: 10.21091/mppa.2000.4032
• Rutter, M. (1987). Psychosocial resilience and protective mechanism. American Journal of Orthopsychiatry, 57(3), 316–331. doi: 10.1111/j.1939-0025.1987.tb03541.x
• Sarason, I. G. (1988). Anxiety, self-preoccupation and attention. Anxiety Research, 1(1), 3-7. doi: 10.1080/10615808808248215
• Sarason, I. G., & Sarason, B. R. (1990). Test anxiety. H. Leitenberg (Ed.), In Handbook of social and evaluation anxiety (pp. 475-495). Springer.
• Segool, N. K., von der Embse, N. P., Mata, A. D., & Gallant, J. (2014). Cognitive behavioral model of test anxiety in a high-stakes context: An exploratory study. School Mental Health 6(1), 50-61. doi: 10.1007/s12310-013-9111-7
• Stevens, A. D. (2009). Social problem -solving and cognitive flexibility: Relations to social skills and problem behavior of at -risk young children (Order No. 3359050). [Doctoral Dissertation, Seattle Pacific University]. https://www.proquest.com/dissertations-theses/social-problem-solving-cognitive-flexibility/docview/305138555/se-2
• Strolin-Goltzman, J., Woodhouse, V., Suter, J., & Werrbach, M. (2016). A mixed method study on educational well-being and resilience among youth in foster care. Children and youth services review, 70, 30-36. doi: 10.1016/j.childyouth.2016.08.014
• Suinn, R. M. (1968). The desensitization of test-anxiety by group and individual treatment. Behaviour Research and Therapy, 6(3), 385-387. doi: 10.1016/0005-7967(68)90071-5 Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson.
• Tenenbaum, L. S. (2011). A school-based intervention for third grade students experiencing test anxiety (Order No. 3501105). [Doctoral Dissertation, Georgia State University]. https://www.proquest.com/dissertations-theses/school-based-intervention-third-grade-students/docview/926827246/se-2
• Toksöz, İ. ve Kolburan, Ş. G. (2018). Evli Bireylerde Bağlanma Stiller ve Bilişsel Esnekliğin İlişki Doyumuna Etkisi. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 4(2), 17-34. https://dergipark.org.tr/en/pub/aitdergi/issue/43705/536153
• Toraman, Ç., Özdemir, H. F., Koşan, A. M. A., & Orakcı, Ş. (2020). Relationships between cognitive flexibility, perceived quality of faculty life, learning approaches, and academic achievement. International Journal of Instruction, 13(1), 85-100. doi: 10.29333/iji.2020.1316a
• Totan, T. (2018). Ortaokul ve lise öğrencilerinde sınav kaygısının değerlendirilmesi: Westside Sınav Kaygısı Ölçeği. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 143–155. https://dergipark.org.tr/en/pub/baebd/issue/40423/446325
• Totan, T. ve Yavuz, Y. (2009). Westside sınav kaygısı ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 95-109.
• Tryon, G. S. (1980). The measurement and treatment of test anxiety. Review of Educational Research, 50(2), 343-372. doi: 10.3102/00346543050002343
• Tuncer, M. ve Tanaş, R. (2022). Bilişsel esneklik ve öz düzenleme becerileri arasındaki ilişki. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2) , 467-479. doi: 10.32709/akusosbil.903722
• Tutuş, A. (2019). 11-14 yaş arasında olan ergenlerin stresle başa çıkma tarzları ve bilişsel esneklik düzeyleri arasındaki ilişkinin araştırılması. 549642. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi), Çağ Üniversitesi, İstanbul.
• Türkçapar, M. H. (2021). Bilişsel davranışçı terapi: Temel ilkeler ve uygulama (18. Baskı). Epsilon Yayınevi.
• Twenge, J. M. (2000). The age of anxiety? birth cohort change in anxiety and Neuroticism, 1952-1993. Journal of Personality and Social Psychology, 79(6), 1007–1021. doi: 10.1037/0022-3514.79.6.1007
• Ulusoy, S., Yavuz, K. F., Esen, F. B., Umut, G. ve Karatepe, H. T. (2016). Sınav kaygısına yönelik bilişsel grup terapisi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 5(1), 28-37. https://www.jcbpr.org/fulltext/77-1451334331.pdf
• Von der Embse, N., Jester, D., Roy, D., & Post, J. (2018). Test anxiety effects, predictors, and correlates: A 30-year meta-analytic review. Journal of Affective Disorders, 227, 483-493. doi: 10.1016/j.jad.2017.11.048
• Wang, M. C., Haertal, G. D., & Walberg, H. J. (1993). Educational resilience in inner cities. M. C. Wang ve W. Gordon (Ed.), Educational resilience in inner-city America: Challenges and prospects, (pp. 45-72). Lawrence Erlbaum Associates.
• Waxman, H. C., Rivera, H., & Powers, R. (2012). English language learners' educational resilience and classroom learning environment. Educational Research Quarterly, 35(4), 53. https://www.proquest.com/openview/5694a586a660d9cbc854055cd51c833b/1?pq-origsite=gscholar&cbl=48020
• Werner, E. E. (1995). Resilience in development. Current Directions in Psychological Science, 4(3), 81–84. doi: 10.1111/1467-8721.ep10772327
• Wine, J. (1971). Test anxiety and direction of attention. Psychological Bulletin, 76(2), 92. doi: 10.1037/h0031332
• Yalom I. D., & Steiner H. (Ed.). (2008). Ergen Terapisi. (Y. Özkardeşler Şallı, Çev.). Prestij Yayınları. (Orijinal eserin basım tarihi 1996, 1. Baskı).
• Yavuz, H. Ç. ve Kutlu, Ö. (2016). Investigation of the factors affecting the academic resilience of economically disadvantaged high school students. Egitim ve Bilim, 41(186), 1-19. doi: 10.15390/EB.2016.5497
• Yıldırım, İ. (2007). Depression, test anxiety, and social support among Turkish students preparing for the university entrance examination. Eurasian Journal of Educational Research, 29, 171–184. https://ejer.com.tr/wp-content/uploads/2021/01/ejer_2007_issue_29.pdf
• Yıldırım, M. (2023). Lise öğrencilerinde üstbiliş, psikolojik sağlamlık ve öz-şefkat ile sınav kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi̇. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi), Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Warriner-Gallyer, G. (2019). Examining the relationship between cognitive flexibility and constructs of anxiety. [Doctoral dissertation, University of Southampton]. http://eprints.soton.ac.uk/id/eprint/437437
• You, H. S., & Yang, Y. K. (2014). The influence of self-resilience and academic self-concept on test anxiety in undergraduates. Journal of Korean Academy of Fundamentals of Nursing, 21(3), 275-282. doi: 10.7739/jkafn.2014.21.3.275
• Zare, H., & Baradaran, M. (2019). Effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) in improving of cognitive control and cognitive flexibility in anxious students. Quarterly of Applied Psychology, 12(4), 491-511. https://apsy.sbu.ac.ir/index.php/JPR/article/view/article_97162_968e2e01c3e8dcd3cf76a98d7ae77e5a.pdf
• Zeidner, M. (1998). Test anxiety: The state of the art. Kluwer Academic Publishers.
• Zeidner, M. (2004). Test anxiety. In C. Spielberger (Eds.), Encyclopedia of Applied Psychology. (pp. 545- 556). Elsevier Academic Press.