İklim Değişikliğine Dirençli Kentler: Dünya’da ve Türkiye’de İyi Yerel Yönetim Uygulama Örnekleri

Year 2024, Issue: 18, 94 - 111, 31.01.2024

Elif Dilara Gergin

https://doi.org/10.29157/etusbed.1264447

Abstract

Nüfus artışı, kentleşme ve sanayileşme faaliyetleri başta sayılmak üzere çeşitli insan faaliyetlerinin atmosfere yaydığı gazlar, küresel iklim değişikliğine yol açmaktadır. Özellikle kentler, barındırdıkları yoğun nüfuslarına sundukları hizmetler ile sera gazı üretimini tetiklemekle birlikte iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerine daha fazla maruz kalmaktadırlar. Bu çift yönlü etki, iklim değişikliği kaynaklı olumsuzlukların azaltılması ve uyum faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kentsel politikalara duyulan ihtiyacı artırmaktadır. Kentsel politikalar ile kentlerde iklim değişikliğine karşı direnç oluşturmak, sürdürülebilir gelişimi destekleyecektir. Halka en yakın birimler olan yerel yönetimler, izleyecekleri kentsel politikalarla iklim değişikliğiyle mücadelede etkin rol alacaklardır. Çalışmanın amacı, iklim değişikliğine karşı dirençli kentler oluşturulmasında yerel düzeyde oluşturulan politikaların önemini ortaya koymak, iklim değişikliğine ilişkin mevcut yerel politikaların sorgulanmasını sağlamak ve politika önerilerinin geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. Bu kapsamda, dünyada ve Türkiye'deki öncü kent örnekleri ışığında yerel yönetimlerin iklim değişikliğiyle mücadelede oluşturabileceği kentsel politikalar üzerinden önerilerde bulunulmuştur. İklim değişikliği ile dirençli kent kavramlarının birlikte ele alınması çalışmanın özgün değerini oluşturmaktadır.

Keywords

İklim Değişikliği, Dirençli Kent, Yerel Politika, Yerel Yönetim

Cities Resistant to Climate Change: Examples of Good Local Governance Practice in The World and In Turkey

Abstract

Population growth, urbanization and industrialization activities, and the gases emitted into the atmosphere by various human activities lead to global climate change. Especially cities trigger the production of greenhouse gases and are more exposed to climate impacts. This bidirectional effect increases the need for urban policies for mitigation impacts of climate change and adaptation activities. Building climate resilience in cities with policies will support sustainable development. local governments will take an active role in combating climate change with the urban policies they will follow. The aim of the study is to reveal the importance of policies created at the local level in creating climate-resilient cities, to question the existing local policies on climate and to develop policy recommendations. In this context, in the light of the examples of pioneering cities in the world and in Turkey, proposals have been made through urban policies that local governments can create in the fight against climate change. The fact that the concepts of climate change and resilient cities are discussed together constitutes the unique value of the study.

Keywords

Climate Change, Resilient City, Local Policy, Local Government

References

• Abeygunawardena, P.,Vyas, Y., Knill, P., Foy, T., Harrold, M., Steele, P., …Sperling, F. (2003). Poverty and climate change: reducing the vulnerability of the poor through adaptation. Washington, DC: World Bank.
• Ağaçayak, T. ve Öztürk, L. (2017). Türkiye’de Tarım Sektöründen Kaynaklanan Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılmasına Yönelik Stratejiler. İstanbul Politikalar MerkeziSabancı Üniversitesi-Stiftung Mercator Girişimi.
• Akşit, A. (2018). Türkiye’de Çevre Koruma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Teknik Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Algedik, Ö. (2013). Yerel Yönetimlerin İklim Değişikliği ile Mücadelede Rolü. Sivil İklim Zirvesi
• Aşıcı, A. A. (2017) İklim İçin Yeşil Ekonomi politikaları: Nasıl Bir kent? Nasıl Bir Enerji Sistemi? Nasıl Bir Toprak Kullanımı?,https://bit.ly/2OZomct;
• Baysal, E. (2019). İklim İçin Kentler, Yerel Yönetimlerde İklim Eylem Planı, İstanbul Bursa Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Uyum Planı BUSECAP (2017). Bursa Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı.
• Cirit, F. (2014). Sürdürülebilir Kent İçi Ulaşım Politikaları ve Toplu Taşıma Sistemlerinin Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış uzmanlık tezi). T.C. Kalkınma Bakanlığı, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Çiğdem, A. ve Akyol, D. (2016). Ekolojik Sürdürülebilir Kentsel Yönetim Bağlamında Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Yasal Olanakları Ve 2014 Sonrasındaki Değişimi. TURAN–SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 8(32), 244–250
• Çobanyılmaz, P., ve Duman Yüksel, Ü. (2013). Kentlerin İklim Değişikliğinden Zarar Görebilirliğinin Belirlenmesi: Ankara Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17(3), 39-5
• Daniel Moran 1,5, Keiichiro Kanemoto2, Magnus Jiborn3, Richard Wood1 , Johannes Tobben ¨ 1 and Karen C Seto4 Environ. Res. Lett. 13 (2018) 064041 http://citycarbonfootprints.info/
• Demir Enerji Danışmanlık (2013). Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı, Antalya Büyükşehir Belediyesi.
• Demir Enerji Danışmanlık (2017). İklim Değişikliği Eylem Planı, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi
• Demirci M (2015). Kentsel İklim Değişikliği Yönetişimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 46: 75-100.
• Demirel, Ö. ve Velibeyoğlu, K. (2017). Yeni Kentsel Gündem: Çevresel Sürdürülebilirlik,212-225 Türkiye Peyzajları II. Ulusal Konferansı: Peyzaj Politikaları, 20–21 Kasım, İstanbul Teknik Üniversitesi, 1–16, İstanbul.
• Ecocity Builders. (2011). International Ecocity Framework and Standards, Ecocity Builders.
• http://www.ecocitybuilders.org/whatwe-do/ecocity-standards/
• EEA, (2019). Enerji ve iklim değişikliği .https://www.eea.europa.eu/tr/isaretler/isaretler-2017- avrupa2019da-enerjinin-gelecegini/makaleler/enerji-ve-iklim-degisikligi 12.05.2020
• Figueiredo, L., Honiden, T., Schumann, A. (2018). OECD regional development working papers 2018/02- Indicators for resilient cities. https://www.oecdilibrary.org/docserver/6f1f6065 en.pdf?expires=1571223262&id=id&accname= guest&checksum=A4F5DED2A3F513FA12F2A1EC225BE6CC
• Folke, C. (2006). "Esneklik: Sosyal-ekolojik sistem analizleri için bir perspektif ortaya çıkması". Küresel Çevresel Değişim. 16 (3): 253-267.
• Folke, C., Carpenter, S., Walker, B., Elmqwist, T., Gunderson, L., ve Holling, C. (2004). Regime Shifts, Resilience, and Biodiversity in Ecosystem Management. Annu. Rev. Ecol. Evol. Syst. , 35, 557.
• Galderisi, A. (2014). Urban resilience: A framework for empowering cities in face of heterogeneous risk factors. Z magazine (Boston, Mass.), 11(1), 36-58.
• Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği Eylem Planı, https://gantep.bel.tr/ Gaziantep-CCAP-TR-final-20111102.pdf, (17.01.2020)
• Gaziantep Büyükşehir Belediyesi(2016). Gaziantep İklim Değişikliği Eylem Planı Yönetici Özeti, Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı
• GEKA(Güney Kalkınma Ajansı)(2013). Muğla İli İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı, Muğla Büyükşehir Belediyesi.
• Genç, F. N. (2007), “Türkiye’de Kentleşme ve Doğal Afet Riskleri ile İlişkisi”, TMMOB Afet Sempozyumu, Ankara, 349- 358
• Gerçek, M.ve Yılmaz Börekçi, D. (2019). " RESILIENCE" KAVRAMINA ÖRGÜT BAĞLAMINDA TÜRKÇE KARŞILIK ÖNERİLERİ. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 28(2). 198-213
• Gerdes, J. (2012). What Copenhagen Can Teach Cities About Adapting To Climate Change. https://www.forbes.com/sites/justingerdes/20 12/10/31/what-copenhagen-can-teachcitiesabout-adapting-to-climatechange/#5fae9d371e89 Global Status Report.Towards a zero-emission, efficient and resilient buildings and construction sector.(2018) https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/ 20.500.11822/ 27140/Global_Status_2018.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Godschalk, DR, Brody, S. ve Burby, R. (2003). Halkın Doğal Tehlike Azaltma Politikası Oluşumuna Katılımı: Kapsamlı Planlama İçin Zorluklar. Çevre Planlaması Ve Yönetimi Dergisi, 46 (5), 733-754.
• Hamburg Municipality, Urban Development and the Environmet Department. (2009). Application for European Green Capital Award. Hamburg.
• Hamburg Municipality. (2011). The Hamburg Climate Action Plan. Hamburg.
• Holling, C., S. (1973). Resilience and stability of ecological systems. https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev.es.04.110173.000245
• http://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa
• IEA,(2019);Takip taşımacılığı; https://www.iea.org/reports/tracking-transport-2019
• İstanbul,(2018). Final rapor. https://www.iklim.istanbul/wp-content/uploads/Final_ Raporu.pdf (07.03.2020)
• İzmir Büyükşehir Belediyesi (2016). Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı, Çevre Koruma Ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Sağlıklı Kentler Ve Temiz Enerji Şube Müdürlüğü
• Kundak, S.( 2017). Dirençliliğin temelleri. Dirençlilik Dergisi, 1(1), 55–69.
• Mackenzie, Fred T.,(2003). Our Changing Planet-An Introduction to Earth System Science and Global Environmental Change, Pearson Education, Inc., Third Edition, USA,
• Márquez,R.C.,(2017) C40 Cities,Atıklardan Kaynaklara: Sera gazı emisyonlarını azaltmak ve toplulukları dönüştürmek için inanılmaz bir fırsat
• Miljø Metropolen, (2011). Copenhagen Carbon Neutral by 2025: Copenhagen Climate Adaptation Plan. https://en.klimatilpasning.dk/media/568851/c openhagen_ adaption_plan.pdf
• Newman, S.P. and Jennings, I.(2008). Cities as Sustainable Ecosystems. Island Press, 296p., Washington.
• Peker, E.ve Aydın, C. İ., (2019). Değişen İklimde Kentler: Yerel Yönetimler İçin Azaltım ve Uyum Politikaları. İstanbul
• REC/ Bölgesel Çevre Merkezi Türkiye(2018). Kocaeli İklim Değişikliği Eylem Planı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi.
• REC/ Bölgesel Çevre Merkezi Türkiye(2019). Denizli İklim Değişikliği Eylem Planı. Denizli Büyükşehir Belediyesi
• Ritchie, H. ve Roser, M. (2018). Urbanization, our world in data. https://ourworldindata.org/urbanization
• Slocat, (2018). Ulaşım Ve İklim Değişikliği Küresel Durum Raporu. https://slocat.net/tcc-gsr/ (18.05.2020)
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2018a). Birleşmiş Milletler ve Türkiye. http://iklim.csb.gov (28 Şubat 2020).
• Talu,N.(2019). T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2019)YEREL İKLİM EYLEM PLANLAMASI VE TÜRKİYE PRATİKLERİ. (T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Ankara). http://www.iklimin.org/wpcontent/uploads/egitimler/seri_10.pdf
• The Local, (2014). Flash Floods Cause Chaos in Southern Sweden. https://www.thelocal.se/20140831/flashfloods-cause-chaos-in-southern-sweden
• The NYC Mayor’s Office of Sustainability, (2017). 1.5°C Aligning New York City with the Paris Climate Agreement. https://www1.nyc.gov/assets/sustainability/do wnloads/pdf/publications/1point5- AligningNYCwithParisAgrmtFORWEB
• The World Bank, (2009) “Climate Resilient Cities A Primer on Reducing Vulnerabilities to Disasters”, WB, Wahington D.C.,
• Tosun. E. K. (2017). Sürdürülebilirlik Bağlamında Ekolojik Kent Söylemi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(17), 169–189.
• UN Habitat. (2015). Local governments’ pocket guide to resilience. http://urbanresiliencehub.org/wp-content/uploads/Local-Governments-Pocket-Guideto-Resilience.pdf
• UN.(2018). World cities in 2018 data booklet. https://www.un.org/en/events/ citiesday/assets/pdf/the_worlds_cities_in_2018_data_booklet.pdf
• UN.(2019). World population prospects 2019 highlights, https://population.un.org/ wpp/Publications/Files/WPP2019_Highlights.pdf
• UNEP (2001), “Climate Change Information Kit”, http://unfccc.int/resource/ iuckit/cckit2001en.pdf, 30.05.2009
• United Nations Human Programme Settlements Programme, (2011), “Global Report on Human Settlements 2011 Cities and Climate Change: Policy Directions”, UNHABITAT, London-Washington D.C,
• World Bank & Korea Green Growth Trust Fund, (2018). Case Study: Rotterdam Climate Change Adaptation Strategy (Rotterdam – The Netherlands). India – ICT Enabled Integration for Green Growth Project
• Yüksel, Ü., (2005) Ankara Kentinde Kentsel Isı Adası Etkisinin Yaz Aylarında Uzaktan Algılama ve Meteorolojik Gözlemlere Dayalı Olarak Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara,
• Zoral, P. ve Varol, Ç.( 2016). Sürdürülebilirlik Değerlendirmesi Yaklaşımının Mekânsal Planlama Pratiğine Uyarlanması: Türkiye İçin Yeni Bir Öneri. In: Seksen Sonrası Mekan ve Planlama Uğurlar A., Erol, D., Öcalır Akünal, E.V., Erdoğanaras, F., Cihangir Çamur, K., Alkan, L., Görer Tamer, G., Yenigül, S.B., Duman Yüksel, Ü. ve Özdemir, Z. (eds), Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, 51–78, Ankara.