Alışveriş Merkezi Tercih Etme Nedenlerinin Çevrimiçi Müşteri Değerlendirmeleri Açısından Nitel Analizi: Novamall Örneği

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 1055 - 1071, 25.05.2025

Mehmet Arif Tuncer

https://doi.org/10.25295/fsecon.1588962

Abstract

Alışveriş merkezleri organize perakendeciliğin önemli bir unsuru olarak her geçen gün önemini artırmaktadır. Bu merkezler tüketicilerin sosyalleşebildiği ve ihtiyaçlarını kolaylıkla giderebildiği yaşam merkezleridir. Sosyal iletişim platformlarında rahatlıkla iletişim kurabilen tüketiciler, tecrübelerini birbirlerine aktarabilmektedir. Tüketiciler eyleme geçeceklerinde bu tecrübelerden faydalanmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Novamall alışveriş merkezine gelen tüketicilerin tesis hakkında TripAdvisor platformunda yapmış oldukları 337 değerlendirmeyi analiz etmektir. İçerik analiziyle yapılacak çalışma sonucunda Novamall’e gelen müşterilerin tercih sebepleri açıklanacaktır. Çıktılar incelendiğinde Novamall’e gelen müşterilerin tercih nedenleri, itme ve çekme unsurları olarak iki başlıkta sunulmuştur. Bu ana başlıklar 17 alt başlıkla açıklanmıştır. Rahatlama, dinlenme, sakinlik ve kaçış itme unsurlarını oluştururken; mağaza ve marka karması, fiyat, alışveriş merkezinin büyüklüğü, ulaşım, iklimlendirme, orijinal ve kaliteli ürün, eğlence merkezleri, müşteri ilişkileri, gastronomi, temizlik, tasarım ve dekorasyon, güvenlik ve otopark çekme unsurları olarak bulgulanmıştır. Tüketicilerce en fazla değinilen itici unsur “rahatlama” iken, en fazla bahsedilen çekici unsur ise “mağaza ve marka karması” olmuştur.

Keywords

Alışveriş Merkezi, Perakendecilik, Çevrimiçi Değerlendirme, Motivasyon Faktörleri, Novamall

A Qualitative Analysis of Factors Influencing Shopping Center Preferences Based on Online Customer Reviews: The Case of Novamall

Abstract

Shopping malls are increasingly recognized as a key component of organized retailing. These centers function as dynamic hubs where consumers can both socialize and easily fulfill their needs. Through social media platforms, consumers can share their experiences, and these shared insights can influence others’ behaviors and decision-making. This study aims to analyze 337 reviews of the Novamall shopping center posted by consumers on the TripAdvisor platform. The study uses content analysis to identify the factors that drive consumers’ preferences for visiting Novamall. The analysis categorizes these factors into two main groups: push and pull factors. These broad categories are further elaborated through 17 subcategories. Push factors include relaxation, rest, calmness, and the desire for escape, while pull factors encompass store and brand mix, price, shopping center size, transportation, air conditioning, product originality and quality, entertainment facilities, customer service, gastronomy, cleanliness, design and decoration, security, and parking. Among the push factors, "relaxation" was the most frequently mentioned, while “store and brand mix” was the most commonly cited pull factor.

Keywords

Shopping Center, Retailing, Online Evaluation, Motivation Factors, Novamall

References

• Akgün, V. Ö. (2010). Modern alışveriş merkezlerinin tüketici davranışları üzerindeki etkisi ve Konya ilinde bir uygulama. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergı̇si, 12(9), 153-163.
• Akyol, C. & Zengin, B. (2020). Destinasyon kavramının yeniden yapılandırılması üzerine düşünsel bir inceleme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2472-2485.
• Arıca, R. (2019). Turistik bölge seçimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Batman ilinde yaşayan gençler üzerine bir araştırma. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri, 5(8), 434-453.
• Arıca, R. & Yeşilyurt, H. (2018). Mutfak müzesi ziyaretçilerinin deneyimlerinin incelenmesi: Emine Göğüş mutfak müzesi örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 60–70.
• Arkadaş, A. R. & Ayyıldız, T. (2020). Uludağ’da faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerinin çevrimiçi tüketici yorumlarının incelenmesi: “TripAdvisor.com” üzerinden içerik analizi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 2633–2658.
• Arslan, S., Yüksel, C., Yılmaz, H. & Güreş, N. (2020). Turistlerin TripAdvisor üzerinden havayolu işletmelerine yönelik e-şikayetlerinin incelenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(1), 211–230.
• Aydın, B. (2016). Sosyal medyada restoran imajı: TripAdvisor örneği. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 1(1), 13-30.
• Baudrillard, J. (2005). Simülakrlar ve simülasyon. Oğuz Adanır (Çev.). İstanbul: Doğubatı.
• Belli, S. & Çolak, O. (2017). Şanlıurfa’nın turistik çekim unsurlarına yönelik ziyaretçi e-yorumlarının analizi: TripAdvisor örneği. International Journal of Academic Value Studies, 3(15),444–457.
• Caber, M. & Albayrak, T. (2016). Push or pull? Identifying rock climbing tourists’ motivations. Tourism Management, 55, 74-84.
• Cha, S., McCleary, K. W. & Uysal, M. (1995). Travel motivations of Japanese overseas travelers: A factor-cluster segmentation approach. Journal of Travel Research, 34(1), 33-39.
• Chang, J. C. (2007). Travel motivations of package tour travelers. Turizam: Znanstveno-Stručni Časopis, 55(2), 157-176.
• Chiu, W. & Leng, H. K. (2017). Let’s go cycling: An analysis of tourists’ experience on online user-generated content. International Journal of Tourism Cities, 3(1), 30-42.
• Crompton, J. L. (1979). Motivations for pleasure vacation. Annals of Tourism Research, 6(4), 408-424.
• Çetinsöz, B. C. & Artuğer, S. (2014). Yabancı turistlerin Antalya’yı tercih etmesinde etkili olan çekici faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Journal of International Social Research, 7(32).
• Çoban, G. S. (2021). Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi kendini gerçekleştirme basamağında gizil yetenekler. European Journal of Educational and Social Sciences, 6(1), 111–118.
• Çoban, E., Yetgin, D. & Çoban, S. (2019). Şehir turizminde faaliyet gösteren otellere yönelik e-yorumların incelenmesi: Eskişehir ili örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 542–558.
• Dalgıç, A. & Birdir, K. (2015). Yayla turizmine katılan turistlerin seyahat motivasyonları, algılanan değer, tatmin düzeyleri ve sadakatleri üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 3-7.
• Dann, G. M. (1977). Anomie, ego-enhancement and tourism. Annals of Tourism Research, 4(4), 184-194.
• Dholakia, R. R. (1999). Going shopping: Key determinants of shopping behaviors and motivations, International Journal of Retail & Distribution Management, 27(4), 154-165.
• Eşitti, Ş. & Işık, M. (2015). Sosyal medyanın yabancı turistlerin Türkiye’yi tatil destinasyonu olarak tercih etmelerine etkisi. Dergi Karadeniz, 27, 11-30.
• Evren, S. & Kozak, N. (2012). Eskişehir’in çekici faktörlerinin günübirlik ziyaretçilerin bakış açılarıyla değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(2), 220-232.
• Farrag, D. A., El Sayed, I. M. & Belk, R. W. (2010). Mall shopping motives and activities: A multimethod approach. Journal of International Consumer Marketing, 22, 95-115.
• Fodness, D. (1994). Measuring tourist motivation. Annals of Tourism Research, 21(3), 555-581.
• Garda, B. & Karaçor, S. (2016). Yeni turistik eğilimler: Antalya ili örneği. Yönetim ve Ekonomi, 23(3), 605-622.
• Güney, S. (2000). Davranış bilimleri (2. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Güngör, O., Yücel Güngör, M. & Doğan, S. (2019). Examining the evaluations in Tripadvisor about Turkish Airlines. Journal of Tourism Theory and Research, (March), 282-291.
• Harman, S., Çakıcı, A. C. & Akatay, A. (2013). İstanbul’a gelen sırt çantalı turistlerin seyahat motivasyonları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(25), 267-300.
• İnanır, A. & Ongun, U. (2019). Yeşilova Salda’yı ziyaret eden turistlerin deneyimlerinin incelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1028-1041.
• Jin, B. & Kim. J. (2003). A typology of Korean discount shoppers: Shopping motives, store attributes, and outcomes. International Journal of Service Industry Management, 14(4), 396-419.
• Johnson: A., Sieber, R. E., Magnien, N. & Ariwi, J. (2012). Automated web harvesting to collect and analyse user-generated content for tourism. Current Issues in Tourism, 15(3), 293-299.
• Josiam, B. M., Smeaton, G. & Clements, C. J. (1999). Involvement: Travel motivation and destination selection. Journal of Vacation Marketing, 5(2), 167-175.
• Jang, S. & Cai, L. A. (2002). Travel motivations and destination choice: A study of British outbound market. Journal of Travel & Tourism Marketing, 13(3), 111-133.
• Kabadayi S. & Paksoy, B. (2016). A segmentation of Turkish consumers based on their motives to visit shopping centres. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 26(4), 456-476.
• Kaya, İ. & Aylan, S. (2020). Bir hüzün turizmi destinasyonu olarak Ulucanlar Cezaevi Müzesi ziyaretçilerinin elektronik yorumlarının içerik analizi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 488–504.
• Korkmaz, H. (2020). Troya müzesi elektronik ziyaretçi yorumlarının hizmet özellikleri, memnuniyet ve tavsiye açısından incelenmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 4(1), 43–56.
• Köroğlu, Ö., Cevizkaya, G., Kazoğlu, İ. H., Ar, H., Eraslan, O., Aydoğmuş, F. & Açıksözlü, Ö. (2014). Arkeolojik sit alanlarına yönelik e-yorumların içerik analizi. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi. Kuşadası/Aydın, 377-393.
• Luthans, F. (1992). Organizational behavior. Mc Graw Hill Book Co: New York.
• Mohammad, A. H. & Som, M. (2010). An analysis of foreign tourists’ push and pull travel motivations to Jordan. International Journal of Business and Management, 5(12), 41.
• Negruşa, A. L. & Yolal, M., (2012). Cultural tourism motivation–the case of Romanian youths. Annals of Faculty of Economics, 1(1), 548-553.
• Novamall (2024). https://www.novamall.com.tr//icerik/biz-kimiz, Erişim tarihi: 08.11.2024
• Oğuzbalaban, G. (2020). Safranbolu restoranlarına yönelik çevrimiçi müşteri şikayetlerinin analizi: Tripadvisor örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 2898–2915.
• Özdemir, O., Akyürek, S. & Kutukız, D. (2019). Tatuta Çiftliklerini Ziyaret Eden Turistlerin Çevrimiçi̇ Yorumlarının İncelenmesi̇. Turizm ve Araştırma Dergisi, 8(1), 106–126.
• Phelps, J. E., Lewis, R., Mobilio, L., Perry, D. & Raman, N. (2004). Viral marketing or electronic word-of-mouth advertising: Examining consumer responses and motivations to pass along email. Journal of Advertising Research, 45(4), 333–348.
• Resmi Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/02/20160226-17.htm, Erişim tarihi: 08.11.2024
• Reynolds, K. E., Ganesh J. & Luckett M. (2002). Traditional malls vs. factory outlets: Comparing shopper typologies and implications for retail strategy. Journal of Business Research, 55, 687-696.
• Roller, M. R. & Lavrakas: J. (2015). Applied qualitative research design: A total quality framework approach. Guilford Publications.
• Ruthankoon, R. & Ogunlana, S. O. (2003). Testing Herzberg’s two‐factor theory in the Thai construction industry engineering. Construction and Architectural Management, 10(5), 333-341.
• Sandeep, K. & Wenvu, D. (2008). Note from the special issue editors: Advertising with user-generated content: A framework and research agenda. Journal of Interactive Advertising, 8(2), 1-4.
• Sarıışık, M. & Özbay, G. (2012). Elektronik ağızdan ağıza iletişim ve turizm endüstrisindeki uygulamalara ilişkin bir yazın incelemesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 1-22.
• Semerci, H. & Akbaba, A. (2018). Bodrum’a gelen uluslararası ziyaretçilerin yerel yemek tüketimindeki motivasyon faktörlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Contemporary Tourism Research, 2(1), 41–57.
• Sirakaya, E. & McLellan, R. W. (1997). Factors affecting vacation destination choices of college students. Anatolia, 8(3), 31-44.
• Sussan, F., Gould, S. & Weisfeld-Spolter, S. (2006). Location, location, location: The relative roles of virtual location, online word-of-mouth (ewom), and advertising in the new-product adoption process. Advances in Consumer Research, 33, 649-650.
• Şentürk, Ü. (2012). Tüketim toplumu bağlamında boş zamanların kurumsallaştırdığı bir mekân: Alışveriş merkezleri (AVM). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 63-77.
• Teller, C. & Reutterer T. (2008). The evolving concept of retail attractiveness: What makes retail agglomerations attractive when customers shop at them?, Journal of Retailing and Consumer Services, 15, 127-143.
• Topsakal, Y. (2019). Arslantepe Höyüğü TripAdvisor çevrimiçi yorumlarının içerik analizi ile incelenmesi. VIII. National IV. International Eastern Mediterranean Tourism Symposium içinde.
• Türkay, N. & Kahraman, O. (2011). Turizmin çevre ile ilişkisi, turizm ve çevre (içinde) (4. Bs), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uslu, A. (2020). Seyahat motivasyonlarına ilişkin çevrimiçi turist yorumlarının içerik analiziyle incelenmesi: Cittaslow Köyceğiz üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, Special Issue (4), 93-111.
• Wang, C. (2016). University students’ travel motivation, memorable tourism experience and destination loyalty for spring break vacation, Doctoral dissertation, Auburn University.
• Wesley, S., LeHew, M. & Woodside A. G. (2006). Consumer decision-making styles and mall Shopping behavior: Building Theory using exploratory data analysis and the comparative method. Journal of Business Research, 59, 535-548.
• White, M. & Marsh, E. (2006). Content analysis: A flexible methodology. Library Trends, 55(1), 22-45.
• Yaraş, E., Yetkin Özbük, M. & Göncü, Z. Ü. Tüketicilerin alışveriş merkezi tercihlerini etkileyen faktörler. SÜ İİBF Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 32, 274-285.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yiamjanya, S. & Wongleedee, K. (2014). International tourists’ travel motivation by push-pull factors and the decision-making for selecting Thailand as destination choice. International Journal of Humanities and Social Sciences, 8(5), 1348-1353.
• Yoon, Y. & Uysal, M. (2005). An examination of the effects of motivation and satisfaction on destination loyalty: A structural model. Tourism Management, 26(1), 45-56.
• Yuan, S. & McDonald, C. (1990). Motivational determinates of international pleasure time. Journal of Travel Research, 29(1), 42-44.
• Zanini M. T., Filardi F., Villaça F., Migueles C. & Melo A. M. (2019). Shopping streets vs malls: Preferences of low-income consumers. Marketing Intelligence and Planning, 37(2), 140-153.