Türkiye’de Eğitimde Yaşanan Bölgesel Farklılıklar

Year 2023, Volume: 9 Issue: 2, 20 - 44, 31.12.2023

Rüştü Ilgar

https://doi.org/10.47615/issej.1329419

Abstract

Birey ve toplumun ilerlemesinde en önemli nokta eğitimdir fakat aynı zamanda eğitimde toplumun sosyal ve ekonomik durumu ile ilişkilidir. Bu bağlamda eğitime yıllar içerisinde verilen önem artmıştır ve birtakım çözülmesi gereken sorunlar da doğmuştur. Dünya genelinde eğitim alanında yaşanan en önemli sorunlardan birisi eğitime ulaşım noktasında yaşanan eşitsizliklerdir. Ekonomik gelişmişlik düzeyleri, sosyo-kültürel etkenler, politik nedenler gibi birtakım unsurlar bölgeler arasında eğitim farklılıklarına yol açmaktadır.

Nitel araştırmalarda en sık tercih edilen veri toplama aracı olarak gözlem ve yazılı dokümanların incelenmesi tercih edilmiştir. Bu sebeple betimsel araştırma yöntemine başvurulmuştur.

Türkiye geneli okullaşma oranları, eğitime katılım gibi göstergeler incelendiğinde bölgesel farklılıklar göze çarpmaktadır. Türkiye’de eğitimde yaşanan bölgesel farklılıklar ve bu farklılıkların sebepleri incelendiğinde iki ana etken sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel etkinin varlığı görülmektedir.

Avrupanın en büyük coğrafyasının doğal bir sonucuudur. Çözüm ise yine eğitim yoluyla gerçekleşecektir. Eğitim politikalarının belirlenmesinde bu gerçeklerin dikkate alınması kaçınılmaz bir zorunluluktur.

Keywords

Eğitim, bölgesel, farklılık, eşitsizlik

Regional Differences in Education in Turkiye

Abstract

Education is the most important point in the progress of the individual and society, but it is also related to the social and economic status of the society. In this context, the importance given to education has increased over the years and some problems that need to be solved have emerged. One of the most important problems in the field of education worldwide is the inequalities in access to education. A number of factors such as economic development levels, socio-cultural factors, and political reasons lead to educational differences between regions.

Observation and examination of written documents were preferred as the most preferred data collection tools in qualitative research. For this reason, descriptive research method was used in this study.

When indicators such as schooling rates and participation in education are analyzed across Turkiye, regional differences stand out. When the regional differences in education in Turkiye and the reasons for these differences are analyzed, two main factors are related socio-economic and socio-cultural.

Turkiye has a natural consequence of Europe's largest geography. The solution will be realized through education. It is an inevitable necessity to take these facts into account in determining education policies.

Keywords

Education, regional, differences, inequality

References

• Ataç, E. (2017). “Türkiye’de eğitim eşitsizliğini okumak: istatistikler ve coğrafi dağılımlar”. Eğitim ve Bilim, 42(192), s. 59- 86.
• Aydemir, A. ve Yazıcı, H. (2020). “Türkiye’de eğitim fırsat eşitsizliği”. İPM Politika Notu. Erişim: 1 Haziran 2021, https://ipc.sabanciuniv.edu/tr
• Bakış, O., Levent, H., İnsel, A. ve Polat, S. (2009). “Türkiye’de eğitime erişimin belirleyicileri”. Eğitim Reformu Girişimi, Erişim 1 Haziran 2021, https://www.egitimreformugirisimi.org/
• Çelikdemir, K. (2020). “Kırsal ve kentsel bölgelerdeki eğitsel farklılıklar”. TEDMEM. Erişim: 1 Haziran 2021, https://tedmem.org/mem-notlari/degerlendirme/kirsal-kentsel-bolgelerdeki-egitselfarkliliklar
• Cohen, L., Manion, L., and Morrison, K. (2007). Research Methods in Education (6th ed.). London and New York, NY Routledge Falmer. Demir, Ö. Ö. (2020). “PISA sonuçları Türkiye’deki eğitim eşitsizliği hakkında neler söylüyor”. Alanyazın, 1(2), s. 85-98. Eğitimsen (2007). 2007-2008 Eğitim-Öğretim Yılı Başında Eğitimin Durumu, (www.egitimsen.org.tr/index.php?eylem=6_bilgibelge)
• İnan, M. ve Demir, M. (2018). “Eğitimde fırsat eşitliği ve kamu politikaları: Türkiye üzerine bir değerlendirme”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), s. 337-359.
• Karakaya, H. (2020). “Türkiye’de göç süreci ve Suriye göçünün etkileri”. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), s. 93-130.
• Kıbrıslıoğlu Uysal, N. ve Gelbal, S. (2018). “PISA ve TÜİK eğitimde verileri çerçevesinde Türkiye’de eşitsizlik”. Kastamonu Education Journal, 26(4), s. 1195-1206.
• Kızıloluk, H. (2007). “Ekonominin eğitimin amaçları ve içeriği üzerindeki etkileri”. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), s. 21-30.
• Öz, A. Ş., Demir, R., Schreglmann, S., Düzenli, A., Kaya, S., Aras, B. T. ve Elbeyli, M. (2020). Çeşitli Açılardan Göç ve Eğitim: Multidisipliner Bir Çalışma. İKSAD Publishing House: Ankara.
• Sevinç, H. (2011). “Bölgesel kalkınma sorunsalı: Türkiye’de uygulanan bölgesel kalkınma politikaları”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(2), s. 35-54.
• Şahin, H. (2018). “Toplumsal değişim aracı olarak eğitim ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde eğitimde eşitsizlik”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(74), s. 414-431.
• TEDMEM (2020). Yıllık rapor. Erişim: 1 Haziran 2021, https://tedmem.org/memnotlari/degerlendirme/bir-bakista-egitim-2020
• Tomul, E. (2005). Türkiye’de cinsiyete göre öğrenim süreleri. Eğitim Bilim Toplum, 3 (10), 62–73 TÜİK, (2020). Erişim: 29 Mayıs 2021, https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33820 TÜİK, (2020). Erişim: 29 Mayıs 2021, https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33594
• TÜSİAD (2008). Türkiye’de Bölgesel Farklar ve Politikalar, (Yayın No. TÜSİAD-T/2008-09/471) Tepebaşı/İ stanbul
• Yumuşak, İ.G. (2004). Gelişmekte Olan Ülkeler ve Türkiye Açısından Kadın Eğitiminin Ekonomik ve Sosyal Boyutu Üzerine Bir Değerlendirme. Yeditepe Üniversitesi 1-4 Mart 2004 Disiplinler arası Kadın Sempozyumu bildiriler kitabı. http://iibf.kou.edu.tr/iyumusak