Teaching Profession in the Written and Oral Proposals Submitted to the TBMM: Problems, Demands and Issues on the Agenda

Year 2025, Issue: 71, 162 - 188, 27.06.2025

Taner Atmaca , Eren Kesim

https://doi.org/10.26650/JECS2025-1620973

Abstract

This study examines the discussions on the teaching profession and the search for solutions through written and oral proposals submitted to the Grand National Assembly of Türkiye (TBMM) between 2002 and 2024. In this research, which was carried out using the document analysis model within the qualitative methodology, a total of 3671 proposals were identified from the official archive of the TBMM and these proposals were analyzed by content analysis. These proposals were analyzed through content analysis. The results of the research show that the problems of the teaching profession in the proposals submitted to the Grand National Assembly of Türkiye are concentrated in the economic, social and professional dimensions. The proposals focus on issues such as teacher appointments, personal rights, professional development opportunities and teacher shortages in rural areas. However, low response rates and delays in the process prolong the time it takes to find solutions to teachers’ problems. It was observed that oppo7 sition parties are more likely to raise teachers’ issues, while the ruling party makes limited contributions to these issues. The research shows that a comprehensive restructuring of education policy is needed to address the chronic problems of the teaching profession. In addition, improving teachers’ personal rights, increasing professional development opportunities and ensuring equal educational opportunities in disadvantaged regions are crucial for the sustainability of the profession.

Keywords

Education Policies, Education Sociology, TBMM Proposals, Teaching Profession

References

• Akın, U., & Çolak, İ. (2024). Öğretmenlik meslek kanunu: ama nasıl? Anadolu University Journal of Education Faculty, 8(1), 1-27. https:// doi.org/10.34056/aujef.1232402 google scholar
• Akyüz, Y. (2011). Türk Eğitim Tarihi: M.Ö. 1000’den M.S. 2011’e. Pegem Akademi. google scholar
• Akyüz, Y. (2012). Türkiye’de öğretmenlerin toplumsal değişmedeki etkileri (1839-1950). Pegem Akademi. google scholar
• Altun, B., & Yengin Sarpkaya, P. (2021). Öğretmenlerin mesleki gelişimi üzerine bir durum çalışması. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4063-4106. https://doi.org/10.26466/opus.932403 google scholar
• Aslan, G. (2017). Türkiye’de siyasi partilerin eğitim programları ve eğitim sorunları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. google scholar
• Atmaca, T. (2020). Öğretmenlerin toplumsal saygınlık ve imajlarına olumsuz etki eden faktörlerin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(1), 152-167. https://doi.org/10.33308/26674874.2020341165 google scholar
• Avcı, B., & Güven, M. (2021). Öğretmenlerin çevrim içi eğitime ilişkin hizmet içi eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 345-367. https://doi.org/10.53444/deubefd.882866 google scholar
• Ayvacı, H., Bakırcı, H., & Yıldız, M. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri ve beklentileri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 357-383. google scholar
• Baş, H., & Nural, E. (2023). Türkiye’de öğretmen yetiştirme uygulamalarında yaşanan sorunların belirlenmesi ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Eğitim Bilim ve Araştırma Dergisi, 4(1), 16-46. https://doi.org/10.54637/ebad.1222046 google scholar
• Berber, Ş. (2014). Türkiye’deki siyasi partiler ve eğitim politikaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 4(2), 1-34. google scholar
• Bülbül, M. (2007). Bir parlamenter denetim yolu olarak TBMM’de yazılı soru. Yasama, 4, 27-57. google scholar
• Bümen, N. T., Ateş, A., Çakar, E., Ural, G., & Acar, V. (2012). Türkiye bağlamında öğretmenlerin mesleki gelişimi: Sorunlar ve öneriler. Milli Eğitim Dergisi, 42(194), 31-50. google scholar
• Cantürk, G. (2021). Öğretmenlerin karşılaştıkları ekonomik sorunlar ve maaş artışı talepleriyle ilgili görüşleri: Twitter analizi. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 202-223. https://doi.org/10.46762/mamulebd.991380 google scholar
• Çınkır, Ş., & Kurum, G. (2017). Atanmak ya da atanamamak: ücretli öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 9-35. google scholar
• Çimen, B., & Karadağ, E. (2020). Özel okullarda çalışan öğretmenlerin çalışma şartları ve gelecek kaygıları üzerine görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 518-541. google scholar
• Çoban, A. (2018). Cumhuriyet dönemi hükümet programları ve öğretmenlik mesleği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1278-1301. https://doi.org/10.17755/esosder.426481 google scholar
• Çoban, A., & Ergenekon, Ö. (2021). Türkiye Cumhuriyeti milletvekillerinin eğitim düzeylerine ilişkin bir analiz. Yeni Nesil Eğitim Araştırmaları (Ed. Şükrü İlgün ve Esra Altıntaş) içinde. İKSAD Yaynları, ss. 391-418. google scholar
• Demirbaş, B. (2022). Öğretmen adaylarının atama öncesi karşılaştıkları güçlükler: Fenomenolojik bir çalışma. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 308-324. https://doi.org/10.24315/tred.900184 google scholar
• Demirkol, M., Orhan, M., & Karagözoğlu, A. A. (2023). Türk eğitim sisteminde yaşanan yönetsel sorunlar ve çözüm önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(4), 1666-1685. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1228133 google scholar
• Deringöl, Y. (2007). Türkiye’de cumhuriyet döneminden günümüze ilköğretim öğretmenleri yetiştirilmesinin tarihsel boyutu ve eğitimcilerin görüşlerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. HAYEF: Journal of Education, 4, 17-27. google scholar
• Ergün, M. (2000). Atatürk devri Türk eğitimi. Ocak Yayınları. google scholar
• Esen, Y. D., Temel, F., & Demir, E. (2017). Türkiye’deki öğretmenlerin karşılaştıkları mesleki sorunların ikili karşılaştırma yöntemi ile ölçeklenmesi. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 8(1), 47-62. https://doi.org/10.21031/epod. 297901 google scholar
• Göker, S. D., & Gündüz, Y. (2017). Dünya ölçeğinde öğretmenlerin saygınlık statüsü ve özlük hakları. Milli Eğitim Dergisi, 46(213), 177-196. https://www.tbmm.gov.tr/denetim/yazili-soru-onergeleri google scholar
• Karataş, İ. H. (2024). Yeni Öğretmenlik meslek kanunu teklifi ve Millî Eğitim Akademisi’nin kurulmasına dair. Okul Yönetimi, 4(1), 1-10. google scholar
• Kaya, N., & Akçadağ, T. (2022). Eğitimde hizmet içi eğitim faaliyetlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Journal of Sustainable Education Studies, 3(4), 194-206. google scholar
• Keleş, O., & Aslan, G. (2022). Neoliberal politikaların öğretmenlik mesleğine yansımalarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 55(2), 509-540. google scholar
• Kılıç, S., & Tunç, B. (2022). Neoliberal politikaların öğretmenliğe yansımaları: Okul yöneticisi ve öğretmen görüşlerine dayalı bir değerlendirme. Trakya Eğitim Dergisi, 12(3), 1781-1798. https://doi.org/10.24315/tred.1108363 google scholar
• Kızıltaş, Y. (2021). Orantısız öğretmen hareketliliği: İki dilli öğrencilerin ağırlıkta olduğu kırsal bölgelerdeki okullarda yaşanan bir sorunun anatomisi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(2), 440-475. https://doi.org/10.33400/kuje.956378 google scholar
• Kiraz, Z., & Kurul, N. (2018). Türkiye’de öğretmen işsizliği ve ataması yapılmayan öğretmenler hareketi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 270-302. https://doi.org/10.17860/mersinefd.344474 google scholar
• Koca, Z. (2020). Bir siyasi denetim aracı olarak soru önergeleri ve işlevselliği üzerine düşünceler. International Social Sciences Studies Journal, 6(56), 526-534. https://orcid.org/0000-0002-7264-4791 google scholar
• Kurtoğlu, M., & Seferoğlu, S. S. (2013). Öğretmenlerin teknoloji kullanımı ile ilgili Türkiye kaynaklı dergilerde yayımlanmış makalelerin incelenmesi. Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Dergisi, 2(3), 1-10 google scholar
• Kuş-Gürbey, S., Saraçoğlu, S., Büyük, U., & Şahin, A. (2021). Atanamayan fen bilimleri öğretmenlerinin Türkiye’de öğretmen istihdamına bakışı: sorunlar ve çözüm önerileri. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 167-201. https://doi.org/10.46762/ mamulebd.1004882 google scholar
• Küçük, E., & Akpınar, M. (2022). Siyasi parti seçim beyannamelerinde eğitim politikaları: 2000-2022. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 1-32. google scholar
• Külekçi-Akyavuz, E., & Küçükkapdan, O. (2024). Öğretmenlerin mesleki gelişim süreçlerinin öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 78-90. google scholar
• Manav, Ö. (2022). Ataması yapılmayan öğretmenlerin işsizlikle baş etme durumları. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 459-473. google scholar
• ÖMK (2024). Öğretmenlik mesleği kanunu. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/10/20241018-1.htm google scholar
• Özdem, G. (2007). Türkiye’de 1980 sonrası uygulanan eğitim politikalarının ilköğretim okullarında yarattığı dönüşümün değerlendirilmesi (Ankara ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi. google scholar
• Özdemir, S., & Kazancı-Tınmaz, A. (2024). Dezavantajlı bölgelerde yaşanan öğretmen sirkülasyonunun sebepleri, sonuçları ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(2), 1212-1242. https://doi.org/10.37217/tebd. 1343987 google scholar
• Patton. M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Sage Publications. google scholar
• Pişkin, Z., & Parlar, H. (2021). Toplumsal statü ve algı açısından öğretmenlik mesleğinin incelenmesi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 4(1), 1-28. google scholar
• Sancar, R., & Atal, D. (2021). Türkiye’de öğretmenlerin mesleki gelişimi nasıl araştırılıyor? Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 339-354. https://doi.org/10.21666/muefd.847692 google scholar
• Sarıtepeci, M., Durak, H., & Seferoğlu, S. S. (2016). Öğretmenlerin öğretim teknolojileri alanında hizmet-içi eğitim gereksinimlerinin fatih projesi kapsamında incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(3), 601-620. google scholar
• Sunar, S., Celep, N.D., Demirtaş, D., Şişman, E.E., & Kurt, O. (2024). Öğretmenlik mesleği kanunu teklifine ilişkin görüş ve değerlendirmeler. TEDMEM. Link: https://tedmem.org/storage/writes/July2024/a7hHRyAZQKq6dKR8mY8v.pdf google scholar
• Tok, T. N. (2012). Türkiye’deki siyasal partilerin eğitim söylemleri ve siyasaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2(2), 273-312. google scholar
• Toprakçı, E., & Akçay-Güngör, A. (2014). Educational policies of the political parties in Turkey. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 9(1), 5-35. google scholar
• Ünsal, S. (2018) Türkiye’de öğretmenlik mesleğinin statüsüne ilişkin bir pareto analizi. Sakarya University Journal of Education, 8(2), 111-130. https://doi.org/10.19126/suje.379040 google scholar
• Yaraş, Z., & Turan, M. (2021). Sorunlar ve çözümler bağlamında öğretmenlik mesleği. Milli Eğitim Dergisi, 50(232), 383-405. https://doi. org/10.37669/milliegitim.763393 google scholar
• Yazıcı, A.Ş., & Çolak, İ. (2024). Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun okul yöneticileri ve öğretmenlerin bakış açısıyla incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 1195-1219. https://doi.org/10.51460/baebd.1488611 google scholar
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi. google scholar
• Yıldız, O., & Yıldız, T. (2016). Türkiye Cumhuriyeti eğitim politikaları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(1), 24-41. google scholar
• Yurdakul, S., Gür, B.S., Çelik, Z., & Kurt, T. (2016). Öğretmenlik mesleği ve mesleğin statüsü. EBSAM. Link: https://www.ebs.org.tr/storage/publication/ZcwiPED9I4BkdGE6PBlKdOrZFqXVJqveu5KMpmpE.pdf google scholar