Endüstriyel Plantasyonlarda Optimal Kuruluş Sorunları ve Çözüm Yolları

Year 2011, Volume: 61 Issue: 2, 115 - 138, 01.07.2011

Serhun Sağlam Ünal Asan

Abstract

Hızlı büyüyen türlerle yapılan ağaçlandırmalar sonucunda ülkemizde birçok plantasyon
kurulmuştur. Plantasyonların tamamı birkaç yıl içinde kurulduğu için işletme sınıfı alanları optimalden
önemli ölçüde sapma göstermektedir. Ülkemizde bugün bulunan endüstriyel plantasyonların önemli bir
bölümü idare süresinin sonuna gelmiştir. Bu nedenle, planlamaları da yakın bir zamanda orman
amenajmanına konu olacaktır. Bu çalışma da, optimal kuruluştan önemli ölçüde sapma gösteren
endüstriyel plantasyonların planlamasında kullanılacak kriterler gözönünde bulundurularak Kerpe
Araştırma Ormanı Sahilçamı plantasyonlarının planlaması yapılmıştır. Kuruluş amaçları kar elde etmek
olduğundan, endüstriyel plantasyonlarda idare süresi tamamen ekonomik kriterlere göre
belirlenmektedir. Bu nedenle faydalanmanın düzenlenmesinde ekonomik kriter olarak iç karlılık oranı
kullanılmıştır. Kerpe Araştırma Ormanı Sahilçamı plantasyonlarının aktüel durumu göz önünde
bulundurularak yapılan planlamada orman sahibinin razı olduğu en düşük karlılık oranı belirlenerek
plantasyon alanları iki farklı yöntemle optimale götürülmüştür. Oluşturulan faydalanma düzeninin
değişik düzenleme süreleri boyunca alanlar, servet ve alanlardan alınan ara ve son hasılat üzerindeki
etkileri incelenmiştir. Çalışma bütünüyle değerlendirilerek, endüstriyel plantasyonlarda karşılaşılacak
planlama sorunları ve çözüm önerileri ortaya konmuştur.

Keywords

Endüstriyel plantasyon, orman amenajmanı, kerpe, sahilçamı

References

• Anonim, 2002. Kerpe Amenajman Planı, T.C. Orman Bakanlığı, Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü, İzmit.
• Anonim, 2001. VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Devlet Planlama Teşkilatı, Yayın ve Temsil Dairesi Başkanlığı, Ankara, 975-19-2555-X
• Asan, Ü., 2003. Orman Amenajmanı I. Ders Notları. İ.Ü. Orman Fakültesi (Basılmamıştır).
• Asan, Ü., 1998. Endüstriyel Plantasyonlar ve Türkiye’deki Uygulamalar. Hızlı gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar. 8-9 Aralık Ankara, Orman Bakanlığı Yayınları, Yayın No: 83, 25-37.
• Asan, Ü., 1984. Kazdağı Göknarı (Abies Equitrojani Aschers. Et Sinten) ormanlarının hasılat ve amenajman esasları üzerine araştırmalar, İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi Seri A. 34 (1): 64-85.
• Asan, Ü., 1985. Değişik uzunluktaki düzenleme sürelerinin optimal kuruluş ve etalar üzerindeki etkileri. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi Seri B. 35 (4): 85-100.
• Birler, A.S., 1995. Ormanlarımızın korunması için endüstriyel plantasyonların önemi. TEMA Vakfı Yayınları, İstanbul, 8: 28 .
• Boydak, M. and H. Dirik, 1998. Ülkemizde hızlı gelişen türlerle bugüne kadar yapılan çalışmalarda ulaşılan aşama, uygulanan politika ve stratejiler, buna bağlı olarak uygulanabilecek strateji ve politika önerileri. Hızlı gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar, Workshop, 8-9 Aralık Ankara, Orman Bakanlığı Yayınları, Yayın No:83, s. 13-24.
• Carle, J., P. Vuorinen, and A.D. Lungo, 2002. Status and Trends in Global Forest Plantation Development, Forest Products Journal. 52:7.
• Durkaya, A., 2001. Endüstriyel Plantasyonlarda Yer Seçimi ve Planlama İlkeleri. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Eraslan, İ., 1982. Orman Amenajmanı. İ.Ü. Orm. Fak. Yayınları, Yayın No: 318.
• Eraslan, İ., 1983. Hızlı büyüyen ağaç türlerinin önemi, tanımı ve Türkiye’de bu türlerle kurulacak plantasyonların potansiyel üretim kapasitesi. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi Seri B. 33 (2): 1-27.
• Eraslan, İ., 1972. Orman Amenajmanı Ders Kitabı, İ.Ü. Orman Fak. Yayın No. 1645, 169. s. Eraslan, İ., 1963. Umumi ve Türkiye Orman Amenajman Bilgisi, İ.Ü. Orman Fak. Yayın No.33, 351 s.
• Eraslan, İ., 1981a, Orman İşletmelerimizde İdare Süresi Kısaltmalarının Etkileri ve Sonuçları Üzerine Araştırmalar, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 301.
• Eraslan, İ., 1981b. Aynı Yaşlı Ormanların Optimal Kuruluşlara Götürülmesinde Kullanılabilecek Artım Yüzdeleri Simülasyon Yöntemi, İ.Ü. Orm. Fak. Yayın No: 289.
• Evcimen, B.S., 1967. Normal (Optimal) orman teorisi ve kavramı, doğuşu, tarihi, gelişimi, bugünkü anlamı ve fonksiyonu. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi Seri B. 17 (2): 96-113.
• Evcimen, B.S., 1972. Türkiye’de Aynıyaşlı Ormanların Optimal Kuruluşa Götürülmesi Hakkında Araştırmalar, Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını No: 555/52.
• Fırat, F., 1973. Orman Hasılat Bilgisi. İ.Ü. Orman Fakültesi İstanbul, Yayın No: 166.
• Fırat, F., 1967. Ormancılık İşletme İktisadı. İ.Ü. Orman Fakültesi, İstanbul, Yayın No: 110.
• Kalıpsız, A. 1998. Orman Hasılat Bilgisi. İ.Ü. Orm. Fak. Yayın No: 448.
• Kapucu, F. 2004. Orman Amenajmanı. KTÜ. Orm. Fak. Yayın No: 33.
• Leuschner, W.A., 1990. Forest Regulation, Harvest Scheduling and Planning Techniques. New York, page 11 10158-0012,0-471-61405-X
• Marland, G. and B. Schlamadinger, 1997. Forest For Carbon Sequestration or fossil fuel substitution? A Sensitivity Analysis, XI. Dünya Ormancılık Kongresi Bildirileri,13-22 Ekim, Antalya, ISBN 975-7829-58-7.
• OGM, 2008. Orman Genel Müdürlüğü Sürdürülebilir Orman Yönetimi Kriter ve Göstergeleri 2008 Yılı Raporu, Ankara.
• Özcan, B.G., 2002. Sahilçamı (Pinus pinaster Ait.) Ağaçlandırmalarında Artım ve Büyüme (İZT-354 No’lu Proje 1999-2003). Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi.
• Parades, G., 2002. Chilean Forestry: The impact of fast growing species on shaping the future’s forest sector. Management of Fast Growing Plantations, 11-13 September 2002, İzmit, Ministry of Forestry Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute, pages 11-20.
• Raev, I., Asan, Ü. and O. Grozev, 1997. Türkiye ve Bulgaristan ormanlarının topraküstü biyokütlesinde CO2 depolanması. XI. Dünya Ormancılık Kongresi Bildirileri. 13-22 Ekim, Antalya, ISBN 975-7829-58-7
• Soykan, B., 1979. Aynı Yaşlı Ormanların Aktüel Kuruluşa Yaklaştırılmasında Yöneylem Araştırması Metodlarından Yararlanma Olanaklarının Araştırılması. KTÜ. Orm. Fak. Yay. No:5, 156 s.
• Şıklar S., 1998. Endüstriyel plantasyonlar açısından kızılçamın önemi ve islah çalışmaları. Workshop, Hızlı Gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar. 8-9 Aralık, Ankara, Orman Bakanlığı Yayın No: 083.
• Tunçtaner, K., 1998. Yabancı tür ithal çalışmaları ve endüstriyel plantasyonlar için tür seçimi. Hızlı Gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar. 8-9 Aralık, Ankara, Orman Bakanlığı Yayın No: 083
• Tunçtaner, K., 2003. Sustainability of industrial forest plantations in Turkey. International Workshop, Establishment of Industrial Plantations in Turkey, 10-11 August 2003, İzmit, Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute, 15-31.
• Turan, H., 1982. Türkiye’de hızlı gelişen türlerle endüstriyel ağaçlandırmaların tarihçesi. Ankara. Türkiye’de Hızlı Gelişen Türlerle Endüstriyel Ağaçlandırmalar Sempozyumu Bildirileri. s. 27.