Avrupa ve Türk Hukuku Çerçevesinde Geçici Koruma Statüsündeki Sığınmacıların Türkiye'deki Sosyal ve Siyasal Etkileri Bağlamında Yaşanan Geri Gönderme İkilemi Üzerine Değerlendirme

Year 2023, Volume: 7 Issue: 18, 17 - 36, 31.12.2023

Yıldırım Furkan Yılmaz

https://doi.org/10.58202/joecopol.1401747

Abstract

Geçici koruma, uluslararası koruma başvurusu yapmış veya yapabilecek olan, ancak ülkesinden kitlesel olarak ayrılmış olan yabancılara sağlanan bir tür korumadır. Türkiye, 2014 yılında Geçici Koruma Yönetmeliği’ni çıkarmış ve Suriye’den gelen sığınmacılara bu statüyü tanımıştır. Bu statü, sığınmacılara sağlık, eğitim, sosyal yardım, çalışma izni gibi bazı haklar vermektedir. Ancak, bu statü, sığınmacıların Türkiye’de kalıcı olarak yerleşmelerini veya vatandaşlık kazanmalarını sağlamamaktadır. Türkiye’de geçici koruma statüsündeki sığınmacıların sayısı 3,6 milyonu aşmıştır. Bu durum, Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve siyasal açıdan karşılaştığı zorlukları artırmaktadır. Türkiye, Avrupa Birliği ile 2016 yılında imzaladığı anlaşma çerçevesinde, sığınmacıların geri gönderilmesi veya yeniden yerleştirilmesi konusunda işbirliği yapmaktadır. Ancak, bu süreç, hem sığınmacıların hem de Türkiye’nin hak ve çıkarlarını korumak için yeterli ve adil olmayabilir. Bu çalışmada, Türkiye’nin geçici koruma statüsündeki sığınmacıların geri gönderme ikilemiyle başa çıkması için, uluslararası hukuk ile Türk hukuku kapsamında, insan hakları ve dayanışma ilkelerine uygun, kapsamlı ve sürdürülebilir bir politika geliştirmesi amaçlanmakta ve bu sebeple geçici koruma altındaki sığınmacıların etkileri ve gönderilmelerinin hukuki dayanakları karşılaştırmalı hukuk yöntemi ile incelenmektedir.

Keywords

Avrupa ve Türk Hukuku, geçici koruma, sığınmacı, mülteci, sosyal ve siyasal etkiler, geri gönderme

Thanks

Prof. Dr. Ali ACAR' a desteği ve katkıları sebebiyle teşekkürlerimi sunarım.

References

• 1. UNHCR, ”Refugees and Asylum Seekers in Turkey”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://www.unhcr.org/tr
• 2. REFUGEE SOLİDARİTY NETWORK, “About refugees in Turkey”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://refugeesolidaritynetwork.org
• 3. REPUBLİC OF TURKIYE MINISTRY OF INTERIOR PRESIDENCY OF MIGRATION MANAGEMENT , “ Temporary Protection in Turkey”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://en.goc.gov.tr
• 4. EUROPEAN COMMİSSİON, “Migration and Home Affairs”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://home-affairs.ec.europa.eu
• 5. REPUBLİC OF TURKIYE MINISTRY OF INTERIOR PRESIDENCY OF MIGRATION MANAGEMENT , “ Temporary Protection in Turkey”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://en.goc.gov.tr
• 6. EUROPEAN COMMİSSİON, “Migration and Home Affairs”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://home-affairs.ec.europa.eu
• 7. UNHCR, ”Refugees and Asylum Seekers in Turkey”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://www.unhcr.org/tr
• 8. REFUGEE SOLİDARİTY NETWORK, “About refugees in Turkey”, Erişim : belirtilmemiş tarih, https://refugeesolidaritynetwork.org
• 9. Geçici Koruma Yönetmeliği
• 10. Geçici Koruma Yönetmeliği m. 9(1)
• 11. Bkz. supra dn. 12 ve civarı.
• 12. Geçici Koruma Yönetmeliği m. 14(3)
• 13. Geçici Koruma Yönetmeliği m. 11(2) (a,b,c).
• 14. Geçici Koruma Yönetmeliği m. 12(3)
• 15. ÖZEL, Sibel (2020), Dergipark, Cilt: 17 Sayı: 2, 709 - 734, 17.08.2020, Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Statüsü,
• 16. Guidelines on Temporary Protection, s. 2-3.
• 17. TESEV, “Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri”, Erişim: Ocak 2015, https://www.tesev.org.tr/
• 18. Özpençe, Ö. & Çelik, E. (2021). Geçici Koruma Altındaki Suriyelilerin Türkiye Ekonomisine Etkisi: Denizli Örneği . İzmir İktisat Dergisi , 36 (2) , 423-437 . DOI: 10.24988/ije.202136212
• 19. Güneş Aslan, G. & Güngör, F. (2019). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Göç Sonrası Yaşadığı Sorunlar: İstanbul Örneği . OPUS International Journal of Society Researches , 11 (18) , 1602-1632 . DOI: 10.26466/opus.558512
• 20. TESEV, “Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri”, Erişim: Ocak 2015, https://www.tesev.org.tr/
• 21. HÜRRİYET, “Türkiye ile Rusya arasında tarihi mutabakat”, Erişim Tarihi: 25 Ekim 2019, http://www.hurriyet.com.tr/
• 22. HABERLER, “ Türkiye'den Uluslararası Af Örgütü'nün küstah mülteci raporuna tepki”, Erişim Tarihi:25 Ekim 2019, https://www.haberler.com
• 23. HABERLER, “ Türkiye'den Uluslararası Af Örgütü'nün küstah mülteci raporuna tepki”, Erişim Tarihi:25 Ekim 2019, https://www.haberler.com
• 24. HUKUKİ HABER, “ Türkiye’de Bulunan Suriyelilerin Hukuki Statüsü”, Erişim tarihi:26 Ekim 2019, https://www.hukukihaber.net
• 25. 21YYTE, “ Ülkemizde ki Suriyelilerin statüsü geçici mi kalıcı mı”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://21yyte.org/tr
• 26. BBC, “ Suriyeli sığınmacıları ülkelerine göndermek uluslararası hukuka göre mümkün mü”, Erişim: 5 Mayıs 2022, https://www.bbc.com
• 27. İNSAMER, “Ulusal ve Uluslarası Hukuka Göre Türkiye’de ki Suriyelilerin Hukuki Statüsü”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://www.insamer.com/tr
• 28. ACADEMIA, “Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Sosyal, Siyasi ve Vatandaşlık Hukuku Bakımından Türkiye’deki Durumları”, Erişim: belirtilmemiş tarih, https://www.academia.edu
• 29. BBC, “ Suriyeli sığınmacıları ülkelerine göndermek uluslararası hukuka göre mümkün mü”, Erişim: 5 Mayıs 2022, https://www.bbc.com