HİKMET BAYUR'UN NAZARINDAN KEMALİZM

Year 2022, Issue: 9, 61 - 80, 30.06.2022

İsmail Çakmak Hamit Pehlivanlı

https://doi.org/10.48131/jscs.1092772

Cited By: 2

Abstract

Kemalizm, Mustafa Kemal’in görüşleri ve uygulamalarından teşekkül eden bir cereyandır. 1930’ların başlarında da bu cereyan ete kemiğe bürünmeye başlar. Kemalizm’den önce “Kemalist” tabiri de Mustafa Kemal’in muhitini belirleyen bir tanımlama olmuştur. Bazı kaynaklar da Millî Mücadele hareketini “Kemalist bir hareket” olarak adlandırmıştır. Biri, “ideolojik bir kimlik” üzerine inşa edilirken, diğeri bunun haricinde, daha çok şahıs etrafında halkalanan bir “muhit” görünümündedir. Neticede her ikisinin merkezinde “Mustafa Kemal” vardır. Kemalizm, tarihsel bir zeminde Mustafa Kemal’in düşüncelerine bir “merbutiyet” olarak belirmiştir. Mustafa Kemal’in yakın çevresinde bulunan şahıslar da bu bağlılıklarını Kemalizm fikrî içinde canlı tutmuşlardır. Bu şahıslardan biri de Mustafa Kemal’in iki defa Genel Sekreterliğini yapmış olan Hikmet Bayur’dur. Millî Mücadele yıllarından başlayan bu yakınlık, Mustafa Kemal’in ölümüne kadar devam etmiş, sonra da fikrî bir bağlılık olarak varlığını sürdürmüştür. Bayur, Mustafa Kemal’in yaşamında birçok hadiseye tanıklık etmiş, bunlardan bazılarını da makalelerinde aktarmıştır. Bayur, sonraki yıllarında Mustafa Kemal’in fikir ve görüşlerinden hiç ayrılmamış ve onun getirdiği kazanımların da savunucusu olmuştur. 1950’li yıllarda çıkmaya başlayan “İnkılâp Gençliği” dergisinde Mustafa Kemal ve Kemalizme dair fikirlerini dile getirmiştir. Bayur’un nazarından Kemalizm; getirdiği kazanımlarla mazinin “menfi” yüklerinden kurtulmanın, “yeni Türkiye”nin şekillenmesinin bir veçhesidir. Bu fikrîn taşıyıcılığı da belli teşekküllerle -Kadro Dergisi- sürdürülmüştür. Bayur, Mustafa Kemal ve Kemalizme olan koşulsuz bağlılığını her daim takdis etmiş, ömrünün sonuna kadar da bu bağlılıktan vazgeçmemiştir.

Keywords

Kemalizm, Hikmet Bayur, İnkılâp Gençliği

References

• Ahmad, F. (2016). İttihatçılıktan Kemalizme. (Çev. Fatmagül Berktay [Baltalı]). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Aksakal, E. (2018). Türkiye’de Halkçılığın Kaynağı ve Tebaadan Halka Zihni Dönüşüm. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 917-932.
• Alp, T. (1936). Kemalizm. İstanbul: Cumhuriyet Gazete ve Matbaası.
• Atalay, O. (2019). Türk’e Tapmak: Seküler Din ve İki Savaş Arasında Kemalizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ateş, T. (2008). Biz Devrimi Çok Seviyoruz. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bischoff, N. V. (1936). Ankara: Türkiye/Yeni Oluşun Bir İzahı. (Çev. Burhan Belge). Ankara.
• Bayur, H. (1963). Atatürk/Hayatı ve Eseri I (Doğumundan Samsun’a Çıkışına Kadar). Ankara.
• Bayur, H. (1956). Kuvay-ı Millîye Devrinde Atatürk’ün Dış Siyasa ile İlgili Bazı Görüş ve Davranışları. Belleten, 80, 659-966.
• Bayur, H. K. (1985). Hikmet Bayur’un Yaşantısından Bazı Çizgiler. Ord. Prof. Yusuf Hikmet Bayur’a Armağan. Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara. ss. 35-41.
• Bayur, H. (1952a). Atatürkçülük (Kemalizm) I. İnkılâp Gençliği, (2), 4.
• Bayur, H. (1952b). Atatürkçülük (Kemalizm) II. İnkılâp Gençliği, (3), 4.
• Bayur, H. (1952c). Atatürkçülük (Kemalizm) III. İnkılâp Gençliği, (4), 4, 25.
• Bayur, H. (1952d). İnkılâp Gençleri. İnkılâp Gençliği, (5), 10.
• Bayur, H. (1952e). Atatürkçülük (Kemalizm) IV. İnkılâp Gençliği, (6), 4.
• Bayur, H. (1953a). Atatürkçülük (Kemalizm) V. Devrim Gençliği, (7), 4, 26.
• Bayur, H. (1953b). Atatürkçülük (Kemalizm) VI. Devrim Gençliği, (8), 4, 25.
• Bayur, H. (1953c). Atatürkçülük (Kemalizm) VII. Devrim Gençliği, (9), 4, 25.
• Bayur, H. (1953d). Atatürkçülük (Kemalizm) VIII. Devrim Gençliği, (10), 4, 26.
• Bayur, H. (1953e). Atatürkçülük (Kemalizm) IX. Devrim Gençliği, (11), 4.
• Bayur, H. (1953f). Atatürkçülük (Kemalizm) X. Devrim Gençliği, (12), 4, 25.
• Bayur, H. (1953g). Atatürkçülük (Kemalizm) XI. Devrim Gençliği, (13), 4, 24.
• Bayur, H. (1953h). Atatürkçülük (Kemalizm) XII. Devrim Gençliği, (14-15), 4, 6.
• Bayur, H. (1953ı). Atatürkçülük (Kemalizm) XIII. Devrim Gençliği, (16), 4, 25.
• Bayur, H. (1953i). Atamız. Devrim Gençliği, (17), 4.
• Bayur, H. (1953k). Atatürkçülük (Kemalizm) XIV. Devrim Gençliği, (18), 4.
• Bayur, H. (1954a). Atatürkçülük (Kemalizm) XV. Devrim Gençliği, (19), 16-17.
• Bayur, H. (1954b). Atatürkçülük (Kemalizm) XVI. Devrim Gençliği, (20), 14-15, 26.
• Bayur, H. (1954c). Atatürkçülük (Kemalizm) XVII. Devrim Gençliği, (21), 14-15
• Bayur, H. (1954d). Atatürkçülük (Kemalizm) XVIII. Devrim Gençliği, (24), 14-15.
• Bayur, H. (1954e). Atatürkçülük (Kemalizm) XIX. Devrim Gençliği, (25), 14-15.
• Burçak, R. S. (1976). Yassıada ve Öncesi. Ankara.
• Canca, N. (2016). Hayatım ve Hatıralarımda Atatürk. Yay. Haz. Damla Asena Daloğlu. İstanbul: Opus Kitap.
• Çeçen, A. (2007). Kemalizm. Ankara: Fark Yayınları.
• Çoker, F. (1996). Türk Parlamento Tarihi/IV.(1931-1935). Ankara: Türk Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları.
• Devrim Gençliği (1954a). Hikmet Bayur ile Söyleşi. Devrim Gençliği, (25), s. 12, 26.
• Eliçin, E. T. (1970). Kemalist Devrim İdeolojisi. İstanbul: Ant Yayınları.
• Ersanlı, B. (2015). İktidar ve Tarih. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gülsunar, E. (2015). Jakobenizm ve Kemalizm/Eleştirel Bir Karşılaştırma. İstanbul: Yordam Kitap.
• Karal, E. Z. (1988). Atatürk’ün Türk Tarih Tezi. Atatürkçülük (İkinci Kitap), (s. 164-172), İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Köker, L. (2020). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Peker, R. (1984). İnkılâp Dersleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Parla, T. (1989). Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uca, A. (1998). Yusuf Hikmet Bayur’un Hayatı, Fikirleri ve Eserleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, (9), 211-227.
• Zürcher, E. J. (2016). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.