Sağlık çalışanları ve eczacılar üzerinde yapılan iş doyumu ve örgütsel bağlılık araştırmaları

Year 2013, Volume: 17 Issue: 2, 104 - 112, 24.10.2014

Nazlı Şencan Selen Yegenoglu Belgin Aydıntan

Abstract

Örgütsel davranış bilimi işgörenin bireysel, toplumsal ve yönetsel davranışlarını bir
bütün içerisinde konu edinir. Örgütsel bağlılık ve iş doyumu kavramları, örgütsel davranış
biliminin irdelediği konular arasındadır. Örgütsel bağlılık ve iş doyumunu etkileyen faktörler
birbirinden etkilenmektedir. Sağlık mesleği mensuplarının verdikleri hizmet kalitesi de, örgütsel
bağlılık ve iş doyumu ile ilişkildir ve bu nedenle ölçülmesi, çalışılması ve geliştirilmesi
gereken unsurlardır. Bu derlemede iş doyumu, örgütsel bağlılığı etkileyen faktörler ve
eczacılarda dahil olmak üzere, sağlık mesleği mensupları üzerinde yapılan çalışmaların bir
özeti sunulmaktadır.

Keywords

iş doyumu, örgütsel bağlılık, eczacılık hizmetleri, eczacı

References

• Başaran İE. Örgütsel Davranış, Gül Yayınevi, Ankara, 19 Efeoğlu Eİ. İş Aile-Yaşam Çatışmasının İş Stresi ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana, 2006.
• Mosadeghrad AM, Ferlie E, Rosenberg D. A study on the relationship between job satisfaction, organisational commitment and turnover intention among hospital employees. Health Serv Manag Res 2008; 21:211-27.
• Lopopolo RO. The relationship of role-related variables to job satisfaction and commitment to the organisation in a restructured hospital environment. Physi Ther 2002; 82:984-98.
• Türk Dil Kurumu. (2009). Erişim: 25 Subat 2010, http:// www.tdk.org.tr
• Atay S. Kariyer Yönetiminin Örgütsel Bağlılığa Etkisi. Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Afyon, 2006.
• Meyer JP, Allen NJ. A three-component conceptualization of organizational commitment. Hum Resource Manage Rev 1991; 1: 61-89.
• Allen NJ, Meyer JP. The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization. J Occup Psycho 1990; 63: 1-18.
• Meyer JP, Herscovitch L. Commitment in the workplace toward a general model. Hum Resource Manage Rev 2001; 11:299-326.
• İlsev A. Örgütsel Bağlılık: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1997.
• Mowday RT, Steers RM, Porter LW. The Measurement of Organizational Commitment. J Vocat Behav 1979; 14: 224Cohen A, Lowenberg G. A Reexamination of the SideBet Theory as Applied to Organizational Commitment: A Meta-Analysis. Hum Relat 1990; 43:1015-50.
• İnce M, Gül H. Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. İleri Giden Ofset, Ankara, 2005.
• Cengiz AA. Kisisel Özelliklerin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri ve Eskisehir’de Sağlık Personeli Üzerinde Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, 2001.
• Becker TE, Billings RS, Eveleth OM, Gilbert NL. Foci and Bases of Employee Commitment: Implications for Job Performance. Acad Manage J 1996; 39: 464-82.
• Örücü E, Yumuşak S, Bozkır Y. Kalite Yönetimi Çerçevesinde Bankalarda Çalışan Personelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi 2006; 13:39-51.
• Yapraklı Ş, Yılmaz MK. Çalışanların İş Stresi Algılarının İş Tatminleri Üzerindeki Etkisi: Erzurum’da İlaç Mümessilleri Üzerinde Bir Saha Araştırması, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi 2007; 21:155-83.
• Barutçugil İ. Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. Kariyer Yayıncılık, İstanbul, 2004.
• Çarıkçı İ, Oksay A. Örgütsel Yapı ve Meslek Farklılıklarının İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2004; 9:157-72.
• Telman N, Ünsal P. Çalışan Memnuniyeti. Epilson Yayınları İstanbul, 2004.
• Toker B. Motivasyonda Kullanılan Özendirme Araçlarının İş Doyumuna Etkileri: Beş Ve Dört Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama, Ege Akademik Bakış Dergisi 2008; 8:69-91.
• Ösdayi N. Resmi ve Özel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmini ve İş Streslerinin Karşılaştırmalı Analizi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul, 1990.
• Ardıç K, Baş T. Kamu ve Vakıf Üniversitelerindeki Akademik Personelin İş Tatmin Düzeyinin Karşılaştırılması. http://www.ikademi.com/orgutsel-davranis/1592-kamu-ve-vakif-üniversitelerindeki-akademik-personelintatmin-duzeyi.html.,2002.
• Pınar İ. İş Tatmini Oluşturan Boyutların Toplam Tatmin Üzerindeki Etkilerinin Doğrulayıcı Faktör Analizi İle İncelenmesi Üzerine Türk İşletmelerinde Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2008; 37:151-66.
• Çekmecelioğlu HG. Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2005; 6:23-39.
• Gedik T, Akyüz KC, Batu C. Orman Endüstri İşletmelerinde Yönetici İş Tatmin Düzeyinin Belirlenmesi (Düzce İli Örneği). Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 2009; 9:1-11.
• Eğinli AT. Çalışanlarda İş Doyumu: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının İş Doyumuna Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2009; 23:35-53.
• Tengilimoğlu D. Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları İle İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi 2005; 1:23-45.
• Tütüncü Ö. Kar Amacı Gütmeyen Yiyecek İçecek İşletmelerinde İş Doyumunun Analizi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2000; 2: 3.
• Charles H, Schwepker Jr. Ethical climate’s relationship to job satisfaction, organizational commitment, and turnover intention in the salesforce. J Bus Res 2001; 54:39-52.
• Maheshwari S, Bhat R, Saha S. Commitment among state health officials and its implications for health sector reform: Lessons from Gujarat. Indian J Med Res 2008; 148
• Djukic M, Kovner C, Budin WC, Norman R. Physical Work Environment Testing an Expanded Model of Job Satisfaction in a Sample of Registered Nurses. Nurs Res 2010; 59:441-51.
• Bryant-Hampton L, Walton AM, Carroll T, Strickler L. A Key Retention Strategy for the Mature Nurse. J Nurs Adm 2010; 40:121-12.
• Kwak C, Chung B, Yu Xu, Eun-Jung C. Relationship of job satisfaction with perceived organizational support and quality of care among South Korean nurses: A questionnaire survey. Int J Nurs Stud 2010; 47:1292-8.
• Applebaum D, Fowler S, Fiedler N, Osinubi O, Robson M. The Impact of Environmental Factors on Nursing Stress, Job Satisfaction, and Turnover Intention. J Nurs Adm 2010; 40:323-8.
• Westwood C. Changing your focus to achieve your goals. Nurs Manage 2010; 20: 22-3.
• Porter AC, Kolcaba K, McNulty SR, Fitzpatrick JJ. The Effect of a Nursing Labor Management Partnership on Nurse Turnover and Satisfaction. J Nurs Admin 2010; 40:205-10.
• Wyatt JH. Certified Pediatric Nurses’ Perceptions of Job Satisfaction. Pediatr Nurs 2010; 36:205-9.
• Wen-Hsien Ho, Ching Sheng Chang, Ying-Ling Shih and RongDa Liang. Effects of job rotation and role stress among nurses on job satisfaction and organizational commitment. BMC Health Services Research 2009; 9:8,1-10. http://www.biomedcentral. com/1472-6963/9/8 (Erişim Tarihi: 5 Ocak 2011)
• Lopopolo RB. The Relationship of Role-Related Variables to Job Satisfaction and Commitment to the Organization in a Restructured Hospital Environment. Phys Ther 2002; 82:984-99.
• Streu R, Hawley S, Ashley GA, Salem B, Abrahamse P, Alderman AK. Satisfaction with Career Choice among U.S.Plastic Surgeons: Results from a National Survey. Plast Reconstr Surg 2010; 126:636-42.
• Koshy S, Feustel PJ, Hong M and Kogan BA. Scribes in an Ambulatory Urology Practice: Patient and Physician Satisfaction. J Urol 2010; 184:258-62.
• Leigh JP, Tancredi DJ, Kravitz RL. Physician career satisfaction within specialties. BMC Health Services Research 2009; 9:166 doi:10.1186/1472-6963-9-166. http://www. biomedcentral.com/1472-6963/9/166 (Erişim Tarihi: 3 Şubat 2011)
• LaBarbera DM. Gender differences in the vocational satisfaction of physician assistants. JAAPA 2010; 23:33-9.
• Keith A. Bendern KA, Heywood JS. Job Satisfaction of The Highly Educated: The Role Of Gender, Academic Tenure, And Earnings. Scott J Polit Econ 2006; 53:26-8.
• Maheshwari S, Bhat R, Saha S. Commitment among state health officials & its implications for health sector reform: Lessons from Gujarat. Indian J Med Res 2008; 127:148-53.
• Dowell AC, Westcott T, McLeod DK and Hamilton S. A survey of job satisfaction, sources of stress and psychological symptoms among New Zealand Health Professionals. New Zeal Med J 2001; 114:540-4.
• Uygunç N, Çırmın D. DEÜ Araştırma Ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını Ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler. D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi 2004; 19: 91-9.
• Karahan AI. Hastanelerde Liderlik Ve Örgütsel Bağlılık Aarasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi 2008; 10:145-62.
• Erdem R. Örgüt Kültürü Tipleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Elazığ İl Merkezindeki Hastaneler Uzerinde Bir Calışma. Eskisehir Osmangazi Universitesi İİBF Dergisi 2007; 2:63-79.
• Mosadeghrad MA, Ferlie E, and Rosenberg D. A study of the relationship between job satisfaction, organizational commitment and turnover intention among hospital employees. Health Serv Manage Res 2008; 21:211-27.
• Torlak Ö, Koç U. Materialistic attitude as an antecedent of organizational citizenship behavior. Manage Res News 2007; 30:581-596. www.emeraldinsight.com/0140-9174. htm (Erişim Tarihi: 6 Şubat 2011)
• Strasburger VC. Ten Things I Love and Hate About Academia. Clin Pediatr, 2010; 49: 723–26. http://www.sagepub. com/journals (Erişim Tarihi: 6 Şubat 2011)
• Wirtz EF. Two-Dimensional Devotion. J Christ Nurs 2010; 27:328.
• Bluck M. Doing the job I love. Nurs Manage 2010; 17:37.
• McCann L, Hughes CM, Adair CG, Cardwell C. Assessing job satisfaction and stress among pharmacists in Northern Ireland. Pharm World Sci 2009; 31:188-94.
• Hardigan P, Carvajal M. Job Satisfaction Among Practicing Pharmacists: A Rasch Analysis. Internet J Allied Health Sci Pract 2007; 5:1540-80. http://ijahsp.nova.edu
• Abdel-Halim AA. Effects Of Higher Order Need Strenght On The Job Performance—Job Satisfaction Relationship. Pers Pshycol 1980; 33:335-47.
• Seston E, Hassellm K, Ferguson J, Hann M. Exploring the relationship between pharmacists’ job satisfaction, intention to quit the profession, and actual quitting. Res Soc Adm Pharm 2009; 5:121-32.
• Hindle K, Cutting N. Can Applied Entrepreneurship Education Enhance Job Satisfaction and Financial Performance? An Empirical Investigation within the Australian Pharmacy Profession. (Paper submitted to the referre stream of the ANZAM 2000 Conference Maquarie University), 2000.
• Carvajal MJ, Hardigan P. Estimation of Pharmacy Students’ Expected Job Satisfaction Functions: Inter-Gender Differences. Am J Pharm Educ 1999; 63 285-9.
• Kawabata A, Murakami E, Iwaki M, Ogiso T, Suzuki S, Mishim M. Importance of clinical activities to job satisfaction in Japanese pharmacists. Am J Health Syst Pharm 1998; 55:360-3.
• Gaither CA. Job satisfaction and intention to leave the profession: Should we care? Res Soc Adm Pharm 2009; 5:91Purcell K. Use of performance portfolios, for pharmacy personnel. Am J Health Syst Pharm 2009; 66:801-4.
• Padiyara SR, Komper KE. Effect of postgraduate training on job and career satisfaction among health-system pharmacists. Am J Health Syst Pharm 2010; 67: 1094-100.
• Maio V, Goldfarb NI, Hartmann CW. Pharmacists’ Job Satisfaction: Variation by Practice Setting. P&T® 2004; 29:184-90.
• McHugh PP. Pharmacists’ attitudes regarding quality of worklife. J Am Pharm Assoc (Wash) 1999; 39:667-76.
• Mott DA, Doucette WR, Gaither CA, Pedersen CA, Schommer JC. Pharmacists’ Attitudes Toward Worklife: Results From a National Survey of Pharmacists. J Am Pharm Assoc 2004; 44:326-36.
• Lapane KL, Hughes CM. Job Satisfaction and Stress Among Pharmacists in the Long-Term Care Sector. Consult Pharm 2006; 21:287-92.
• Shoaf PR, Gagnon JP. A comparison of female and male pharmacists’ employment benefits, salary, and job satisfaction. Contemp Pharm Pract 1980; 3:47-51.
• Shah, Makhdoom A, Chowdhury Rafiq I, Al-Enezi Naser, Shah Nasra M. Determinants of Job Satisfaction among Selected Care Providers in Kuwait. J Allied Health 2001; 30: 68-74.
• Rauch TM. Job Satisfaction in the Practice of Clinical Pharmacy. Am J Health Syst Pharm 1981; 71:527-29.
• Ku Sager J, Ferris GRI. Salesforce Selection in the Pharmaceutical Industry. Ind Market Manag 1986; 15:319-24.
• Bowling NA. Is the job satisfaction–job performance relationship spurious? A meta-analytic examination. J Vocat Behav 2007; 71:167-85.
• Şencan MNS. Ankara İlindeki Hastane ve Eczane Eczacılarının İş Doyumuna Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1994.
• Gökçekuş L, Toklu HZ, Gümüşel B, Demirdamar SR. Dispencing practice in the communşty pharmacies in the Turkish Republic of Northern Cyprus. Int J Clin Pharm 2012; 34: 312-24.