Neighborhood Disaster Volunteers; Relationship with Urban Resilience

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 13 - 22, 16.07.2025

Alper Usta , Emin Ulugergerli

https://doi.org/10.32569/resilience.1592870

Cited By: 1

Abstract

With neighborhood disaster volunteers (MAG), resilient cities can be created by creating a neighborhood-based approach, which is the smallest element of the society in the disaster management process. As of 2024, MAG organizations have been established in 41 provinces in our country. However, awareness is not at a sufficient level. MAG organization, training and accreditation of teams are ongoing. In our study, the MAG process was explained by making evaluations on resilience, resilient city and society, and strategies were presented to increase social participation in disaster volunteering at the neighborhood level.

In our recommendations, it is emphasized that the formation of resilient societies can be ensured by reducing the loss of life and property by contributing to a feasible risk management and by transforming individual awareness into a social action style by spreading. MAG functioning, training and awareness raising activities that increase the awareness of individuals against disaster risks should turn into a social action style in combating and responding to disasters.

For this purpose, the possible undesirable effects and benefits of the organization were also examined.

MAG will play a critical role in building a resilient city and a resilient society by increasing the level of preparedness of the society for disasters, ensuring that both Turkey Disaster Risk Reduction Plan (TARAP) and Turkey Disaster Response Plan (TAMP) are known by all segments of society, creating neighborhood disaster plans with the participation of the public, and contributing to the process of building a society that is more careful and prepared against risks not only during disasters but also in daily life.

Keywords

Neighborhood Disaster Volunteers , durability , resilience , disaster management , volunteering

Mahalle Afet Gönüllüleri; Kentsel Dirençlilik/Dayanıklılık ile İlişkisi

Abstract

Mahalle Afet Gönüllüleri (MAG) ile afet yönetimi sürecinde, toplumun en temel birimi olan mahalle odaklı bir yaklaşım benimsenerek dirençli kentler oluşturulabilir.2024 yılı itibarı ile ülkemizde 41 ilde MAG yapılanması kurulmuştur. Ancak farkındalık yeterli seviyede değildir. MAG örgütlenme eğitim ve ekiplerin akreditasyon çalışmaları devam etmektedir. Çalışmamızda dirençlilik, dirençli kent ve toplum üzerine değerlendirmeler yaparak MAG süreci açıklanmış, mahalle düzeyinde afet gönüllüğü ve toplumsal katılımının arttırılması için stratejiler sunulmuştur.

Önerilerimizde vurgulanan hususlar arasında, dirençli toplumların oluşumu ve afet anında müdahale yetkinliklerinin yanı sıra uygulanabilir risk yönetiminin katkılarıyla can ve mal kaybının azalması ve bireysel farkındalıkların toplumsal norm haline gelerek yaygınlaşması yer almaktadır. MAG işleyişi, bireylerin afet risklerine karşı bilinçlenmesine yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları aracılığıyla afetlere karşı toplumsal hareket tarzına dönüşmelidir.

Bu bağlamda, MAG'ın olası etkileri ve yararları birlikte ele alınarak incelenmiştir.

MAG, toplumun afetlere hazırlık düzeyini artırarak hem Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP) hem de Türkiye Afet Müdahale Planının (TAMP) tüm kesimler tarafından bilinmesini sağlayacak, halkın katılımı ile mahalle afet planlarını oluşturarak, sadece afet anında değil, günlük yaşamda da risklere karşı daha dikkatli ve hazırlıklı bir toplum inşası sürecine katkı sağlayacak bir sivil yapılanma olarak dirençli kent ve dirençli toplum inşasında kritik bir rol oynayacaktır.

Keywords

Mahalle Afet Gönüllüleri , Dayanıklılık , Dirençlilik , Afet Yönetimi , Gönüllü

References

• Altun, A. Ö. (2023). Dirençli toplum yaklaşımında “Bilinç” olgusu ve kent planlama ile ilişkisi. Resilience, 7(1), 93-110.
• Aslan, H. (2023). Gönüllülük Alanında Kullanılan Temel Teoriler ve Gönüllü Faaliyetlerde TeoriPratik İlişkisi. Current Perspectives in Social Sciences, 27(1), 1-10.
• Aydemir, A. (2021). Afet yönetim sisteminin incelenmesinde gönüllülük hizmetleri ve bazı sivil toplum kuruluşları. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 387-394.
• Balta, G. K., Mengü, E., & Yaman, Ö. M. (2024). 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerde sosyal hizmetlerin sivil örgütlenmesi ve işleyişi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1-Deprem Özel Sayısı-), 261-291.
• Cheshire, L. (2015). ‘Know your neighbours’: disaster resilience and the normative practices of neighbouring in an urban context. Environment and Planning A, 47(5), 1081-1099.
• Demir, A., & Yılmaz, B. (2021). Kentsel direnç planlamasında iş birliği: Aktörler arası iletişim ve stratejik yönetim. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 57(1), 45-68. https://dergipark.org.tr/en/pub/erciyesiibd/issue/64702/882037
• Doğru, S. (2024). Afetlerde Gönüllülüğün Gerekliliği ve Önemi. Afetlerde Gönüllülük, 55-70.
• Doğru, S. (2024). Afet Risk Algısının Afet Gönüllüsü Olma Tutumu Üzerine Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3), 1185-1193.
• Doyran, M. (2023). 1939 ve 1992 Yıllarında Meydana Gelen Depremlerin Cumhuriyet Gazetesi’ne Yansımaları. Mavi Atlas, 11(2), 321-334.
• Eren, T., & Gündüz, H. (2024). Kent Dirençliliği Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Resilience, 8(1), 73-82. https://doi.org/10.32569/resilience.1440796
• Ercoşkun, O. Y. (2012). A paradigm shift towards urban resilience. In Green and ecological technologies for urban planning: Creating smart cities (pp. 1-16). IGI Global
• Ergünay, O. (2008). Afet yönetiminde kurumsal yapılanma ve mevzuat nedir. Nasıl olmalıdır, 20.
• Gerdan, S. (2019). Bir Sosyal Sorumluluk Alani Olarak Afet Eğitimleri. International Journal of Management and Administration, 3(5), 101-110.
• Eyidoğan, H. (2023). Marmara ve İstanbul’da durum nedir?.Bilim ve Gerçek, 187.
• Gül, M. (2021). “Afet Yönetiminde Sivil Toplum Kuruluşlarının Önemi”, Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(44):1613-1619
• Gerdan, S., & Özdemir, A. (2017). Afet zararlarının azaltmasında toplum tabanlı gözlemsel mahalle tehlike analizi eğitimi: Kocaeli örneği. Resilience, 1(1), 11-19.
• Görmez, K. (2020). Kentsel dirençlilik perspektifinden yerel yönetimlerin görevleri ve sorumlulukları. DergiPark. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/965984
• İnmez, İ. (2005). Doğal afetlerin ekonomik etkisi: 17 ağustos 1999 Marmara depremi örneği (Master's thesis, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Karahan, Ö. (2023). Altı Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli Depremlerde Bir Çadırkentte Acil Afet Yönetimi: Gözlemler ve Deneyimler. Sosyal Bilimler ve Sağlık Bülteni, (6), 56-67.
• Kavruk, H. (2024). Kırsal ve Kentsel Alanda Mahalle: Köylerde, Kent ve Kasabalarda, Büyükşehirlerde Mahalle Kavramı. SDE Akademi Dergisi, 4(1), 121-147.
• Kaya, F. (2019). Kent planlamada yeni bir yöntem önerisi: Kentsel dirençlilik endeksi. Resilience Dergisi, 5(2), 89-103. https://dergipark.org.tr/tr/pub/resilience/issue/64452/811875
• Leng, R. (2015). Japan’s civil society from Kobe to Tohoku: Impact of policy changes on Government-NGO relationship and effectiveness of post-disaster relief. Electronic Journal of Contemporary Japanese Studies, 15(1), 1-23.
• Meerow, S., and Newell, J. P. (2019). Urban resilience for whom, what, when, where, and why?. Urban geography, 40(3), 309-329.
• Norris, F. H., Stevens, S. P., Pfefferbaum, B., Wyche, K. F., & Pfefferbaum, R. L. (2008). Community resilience as a metaphor, theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness. American journal of community psychology, 41, 127-150.
• Okay, N., Fandoğlu, N., İlkkaracan, İ., & Akalın, A. (2015). Mainstreaming Gender Sensitive Disaster Risk Management. Abstracting and nonprofit use of the material is permitted with credit to the source. Citation is allowed only with reference details. Instructors are permitted to print isolated articles for noncommercial use without fee. The authors have the right to republish, in whole or in part, in any publication of which they are an author or editor, and to make other personal use of the work., 783.
• Özler, M. (2023). Afet riski bulunan yerlerde afete karşı dirençlilikte belediyelerin rolü. Akademik İncelemeler Dergisi, 18(2), 421-443.
• Öztürk, M. (2018). "Kentsel direnç" kavramı üzerine: Dirençlilik teorisi bağlamında bir değerlendirme. YYÜ Kent ve Çevre Dergisi, 3(1), 25-44. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yykentcevre/issue/55330/733459
• Özyetgin Altun, A. (2023). Dirençli Toplum Yaklaşımında “Bilinç” Olgusu ve Kent Planlama ile İlişkisi. Resilience, 7(1), 93-110. https://doi.org/10.32569/resilience.1201356
• Pearce, L. (2003). Disaster management and community planning, and public participation: how to achieve sustainable hazard mitigation. Natural hazards, 28, 211-228.
• Shamsuddin, S. (2020). Resilience resistance: The challenges and implications of urban resilience implementation. Cities, 103, 102763.
• Şahin, D., & Çelik, R. (2020). İklim değişikliğine karşı kentsel dirençliliğin sağlanması ve ekonomik boyutu. İdeal Kent Dergisi, 12(3), 155-178. https://dergipark.org.tr/tr/pub/idealkent/issue/56755/674463
• TMG, (2022) Tokyo Metropolitan Government, Tokyo Metropolitan Government Disaster Prevention Guide Book. Tokyo: Miyajima Printing Co., Ltd, https://www.bousai.metro.tokyo.lg.jp/content/e_book_03/guide-english/pdf/guide-english.pdf
• TRT Haber. (2023, 31 Ocak) Deprem sonrası AFAD gönüllü sayısı ikiye katlandı. https://www.trthaber.com/haber/gundem/deprem-sonrasi-afad-gonullu-sayisi-ikiye-katlandi-757377.html
• Usta A. ve Ulugergerli E. U. (2024, Ekim). Mahalle Afet Gönüllüleri ve Datça örneği, [Bildiri Sunumu] 21. Türkiye Jeofizik Kongre ve Sergisi, MTA. Ankara.
• Usta, A. ve Ulugergerli̇, E. U. (2024, Mayıs). Mahalle afet gönüllüleri Çanakkale ve Edirne örnekleri [Bildiri sunumu]. Trakya üniversitesi 1.ulusal Edirne Sempozyumu, Edi̇rne
• Usta, A., Ulugergerli, E.U., (2024 Aralık). Mahalle Afet Gönüllüleri; Kentsel Dirençlilik/Dayanıklılık İlişkisi, [Bildiri sunumu]. 6.Uluslararası Dirençlilik Kongresi, Ankara.
• Varol, N., & Buluş Kırıkkaya, E. (2017). Afetler Karşısında Toplum Dirençliliği. Resilience, 1(1), 1-9. https://doi.org/10.32569/resilience.344784
• Yaman, M., & Çakır, E. (2018). Dijitalleşen Dünyada Akıllı Afet ve Acil Durum Uygulamaları. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1124-1138. https://doi.org/10.15869/itobiad.399043
• Yeşildal, A. (2020). Doğal afetlerle mücadelede yerel yönetimlerin rolü ve kapasite sorunları: esnek şehir uygulaması. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 87-116.
• Yolcu, M., & Bekler, T. (2020). Deprem kültürü ve farkındalık çalışmaları: şili ve elazığ depremlerinin karşılaştırılması. Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 1(2), 71-82..
• Yurteri, B. N. Sivil Toplum Kuruluşlarının Japonya’nın Sosyal Politikalarındaki Önemi ve Tarihsel Gelişimi. Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 3(2), 107-120.