YEREL SANAT ANLAYIŞIN TEMSİLCİSİ TURGUT ZAİM’İN ESERLERİNDE FOLKLORİK ÖĞELER ÜZERİNE ÇÖZÜMLEMELER

Year 2024, Volume: 1 Issue: 33, 73 - 91, 01.06.2024

Muteber Burunsuz

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1371140

Abstract

Özet
Toplumun kültürü ve gelenekleri nesilden nesile aktarılmaktadır. Farklı alanlarda gerçekleşen bu aktarım sanatta da var olmaktadır. Türk resim sanatında geleneksel ve yerel söylemler; farklı dönemlerde Türk ressamların eserleri aracılığıyla aktarılmıştır. Milli kültürümüzden derin izler taşıyan eserler batılı akademik anlayışın yerel tema ile bileşiminden oluşmaktadır. Türk resim sanatında ilk olarak 1940’lı yıllarda yerel etkiler görülmektedir. Folklorik içeriği, halk bilimsel öğelerle vurgulayan Turgut Zaim Türk resim sanatı içerisinde “d Grubu” ressamları arasında yer almıştır. Orta Anadolu coğrafyasını, Anadolu insanının yaşamını eserlerine konu edinen Zaim; eserlerini minyatürü anımsatan gerçekçi bir anlayışla oluşturmuştur. Zaim’in eserlerinde yer alan figürlerde özellikle kadın ve çocuk figürleri ile karşılaşılmaktadır. Anadolu coğrafyasında etkin bir biçimde yer alan kadın figürleri bir yandan çocukları ile ilgilenirken, bir yandan da gündelik işlerle meşgul olurlar. Araştırmada alan taraması yapılarak, betimsel tarama yönteminden faydalanılmıştır. Araştırmanın amacı, Orta Anadolu yörüklerinin, yaşamından kesitlerin yer aldığı Zaim eserlerinin folklorik öğelerle ilişkisini yerellik ve geleneksellik bağlamında incelemektir.

Keywords

Türk Resim Sanatı, Turgut Zaim, Folklor, Geleneksellik, Yerellik

References

• Akan, M. (2016). “Anadolu Yörük Yaşamında Dokuma Geleneği”, Kalemişi Dergisi, Cilt 4, Sayı 7. https://www.kalemisidergisi.com/makale/pdf/1452601600.pdf.
• Akengin, G., Aypek Arslan, A. (2017). “Türk Resim Sanatı ve Gelenek”, International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, Cilt: 2, Sayı: 3, Kasım - Aralık , 51-58. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/417607
• Arıcı, B. (2006). “Resim Sanatında Geleneksel Temaların Etkisi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi www.e-sosder.com, ISSN:1304-0278, Güz - C.5, S.18, 82-91. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/69917
• Çeken, B. (2004). “Resim Sanatında Halkbilimsel Öğelerden Yararlanma”, Milli Folklor, Sayı:64,https://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/birsen_ceken_resim_sanati_halkbilimsel_ogeler.pdf
• Eyüboğlu, B. (2012). Resme Başlarken. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Genç, M. A. (2015). “Batı Tarzı Türk Resmine, Geleneksel Sanatların ve Folklorik Öğelerin Yansıması”, Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 19, 149-161.
• Giray, K. (t.y.). Ziraat Bankası Koleksiyonu, Cilt 2, Ankara: Ziraat Bankası Sanat Koleksiyonu.
• Hanay, A. (2009). 1930 Sonrası Türk Resminde Köylü Teması, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Karaoğlu, A. (2014). “Folklorik Unsurların Resme Yansıması ve Yaşatılması Bağlamında Bazı Düşünceler”, Millî Folklor, Yıl 26, Sayı 104. https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=104&Sayfa=96
• Kesova, G. (2019). Çağdaş Türk Resim Sanatı’nda Geleneksel İzler, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Altınbaş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özsezgin, K. (1999). Cumhuriyet’in 75. Yılında Türk Resmi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sağlam, M. (2008). Contemporary Turkish Painting. From the Art Collection of the Central Bank of the Republic of Turkey. Central Bank of the Republic of Turkey & Board of Governers of the Federal Reserve System.
• Tansuğ, S. (2003). Çağdaş Türk Sanatı. 6. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yasa Yaman, Z. (Ed.). Ankara Resim ve Heykel Müzesi. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.https://arhm.ktb.gov.tr/repo/uploads/Catalog/26122020014532-bfa6f935-e4ea-496d-81af-20f799b8993e.pdf
• Yazkaç, P. (2018). “Turgut Zaim’ in Resimlerinde; Anadolu Folklorü ve Yörük Yaşamı Üzerine Bir Değerlendirme”, İdil Sanat ve Dil Dergisi, cilt / volume 7, sayı / issue 48. Erişim: 20 Mayıs 2023. https://www.idildergisi.com/makale/pdf/1531527586.pdf
• Görsel Kaynaklar
• Görsel 1: https://www.kassanat.com/urun/3413800/turgut-zaim-imzasiz-34x25-5cm-agac-baski çerçevesiz (Erişim Tarihi: 24.08.2023).
• Görsel 2: https://arhm.ktb.gov.tr/repo/uploads/Catalog/26122020014532-bfa6f935-e4ea-496d-81af-20f799b8993e.pdf (Erişim Tarihi: 18.08.2023).
• Görsel 3: http://www.leblebitozu.com/turgut-zaimin-eserleri-ve-hayati/ Erişim Tarihi: 18.08.2023
• Görsel 4: http://www.leblebitozu.com/turgut-zaimin-eserleri-ve-hayati/ Erişim Tarihi: 18.08.2023
• Görsel 5: http://www.leblebitozu.com/turgut-zaimin-eserleri-ve-hayati/ Erişim Tarihi: 18.08.2023
• Görsel 6: https://sanattarihiplatformu.com/yoresel-turk-resminin- kurucusu-turgut- zaim444.html18. Erişim Tarihi: 18.08.2023
• Görsel7: https://www.artnet.com/artists/turgut-zaim/view-from-asia-minor-CiAKyH2iIacaf5ICav2_-g2 (Erişim Tarihi: 07.12.2023).
• Görsel 8. https://www.artnet.com/artists/turgut-zaim/peasant-woman-Q4Z43Ce1vLiC59uRuYfbw2(Erişim Tarihi: 07.12.2023).