SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ KAPSAYICI EĞİTİM BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Year 2024, Volume: 14 Issue: 1, 165 - 191, 31.01.2024

Süleyman Temur

https://doi.org/10.24315/tred.1336439

Abstract

21.yy’da yaşanan gelişmeler ve buna bağlı olarak ortaya çıkan değişimler bireylerin eğitime nerede ve ne şekilde katılması gerektiği noktasında tartışmalara sebep olmuştur. Kapsayıcı eğitim ise bu tartışmalara açıklık getiren bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Nitekim kapsayıcı eğitim, tüm bireylerin değerli ve biricik olduğu görüşünden yola çıkarak bütün öğrencilere ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri doğrultusunda adil ve eşit bir eğitim sunulmasını öngörmektedir. Sosyal bilgiler dersi ise yapısı itibariyle sorumlu ve etkin vatandaşlar yetiştirme amacı taşıdığından kapsayıcı eğitime hizmet edecek en önemli derslerden birisidir. Bu bağlamda çalışmanın amacı “Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nın kapsayıcı eğitim bağlamında incelenmesi” olarak belirlenmiştir. Çalışmada nitel veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Toplanan veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda SBDÖP’nin kuramsal çerçevesinde (öğretim programının tanımı, perspektifi, yetkinlikleri, ölçme ve değerlendirme yaklaşımı, bireysel gelişim ve öğretim programı, özel amaçları) kapsayıcı eğitime ilişkin bulgulara rastlanmıştır. SBDÖP’de “Birey ve Toplum”, “Kültür ve Miras”, “Etkin Vatandaşlık” ve “Küresel Bağlantılar” olmak üzere 4 öğrenme alanında kapsayıcı eğitime ilişkin bulgular gözlemlenmiştir. Yine 12 farklı değer ve 9 farklı beceride kapsayıcı eğitime hitap eden sonuçlar görülmektedir. Ayrıca SBDÖP’de 4.sınıfta 6, 5.sınıfta 9, 6.sınıfta 7 ve 7. sınıfta 8 kazanımda kapsayıcı eğitime ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Tüm bu verilerden hareketle bazı önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Kapsayıcı eğitim, Sosyal bilgiler, Öğretim programı

References

• Bozkaya, H. (2021). Sosyal bilgiler dersinde güncel konuların ele alınması ve göçmen öğrencilerin toplumsal uyumları. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1(7), 89-101.
• Bülbül, N. T. & Sakız, H. (2020). Almanca öğretim programının kapsayıcı eğitim İlkeleri etrafında yeniden düzenlenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 9(27), 879-909.
• Case, R. (1993). Key elements of a global perspective. Social Education, 57, 318-325.
• Çelik, Ç. (2022). Tanıma ve yanlış tanıma: Kapsayıcı eğitim, okullar ve etnisite. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 25(2), 146-168. https://doi.org/10.18490/sosars.1111340
• Çelik, R. (2017). Adalet, kapsayıcılık ve eğitimde hakkaniyetli fırsat. Fe Dergi, 9(2), 17-29. https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000185
• Center for Civic Education. (1994). National standarts for civics and goverment. Author.
• Dağlıoğlu, H. E., T Doğan, A. & Basit, O. (2017). Kapsayıcı okul öncesi eğitim ortamlarında öğretmenler çocukların bireysel yeteneklerini belirlemek ve geliştirmek için neler yapıyor?. GEFAD/GUJGEF, 37(3), 883-910. https://doi.org/10.17152/gefad.335127
• Demir-Başaran, S. (2019). Kuramdan uygulamaya kapsayıcı eğitim. İçinde P. O. Taneri (Ed.), Kapsayıcı eğitimin hedefleri içeriği ve uygulamaya yansımaları (ss. 67-92). Pegem Akademi.
• Doğan, A. & Telli, E. Y. (2022). Öğretmenlerin kapsayıcı eğitime yönelik görüşlerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 1146-1162. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1096805
• Doğan, A., & Avcıoğlu, A. (2022). Kapsayıcı eğitimin yadsınamaz gerçeği: Göçmen çocukların eğitim sorunlarının incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 987-1015. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1083492
• Dönel Akgül, G. ve Arabacı, S. (2020). Okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik fen bilgisi öğretmenlerinin görüşleri. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3(2), 276-291.
• Dreyer, L. M. (2017). Inculusive education. In L. Ramrathan, L. Le. Grange and P. Higgs (Eds.). Education Studies for initial teacher development (ss.383-400). Lansdowne: Juta & Co.(PTY) LTD.
• Ellis. A. K. (2007). Teaching an learning elementary social studies (eight edition). USA: Pearson Education.