ÖZEL EĞİTİM OKULLARINDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN MÜZİK VE OYUN DERSİNDE UYGULADIKLARI ETKİNLİKLERİN İNCELENMESİ

Year 2024, Volume: 8 Issue: 1, 198 - 212, 30.03.2024

Ceren Albayrak Damla Bulut

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1386401

Abstract

Bu araştırma, özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin Müzik ve Oyun dersinde uyguladıkları etkinliklerin tespit edilip özel eğitimde müzik eğitimi açısından yorumlanması, sağlıklı ve nitelikli bir müzik eğitimi ortamı ile müzik eğitimi süreçlerinin oluşturulmasına yönelik öneriler sunması ve yapılacak olan benzer araştırmalara ışık tutması açısından önemlidir. Araştırma betimsel nitelikte bir durum çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Samsun İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı Özel Eğitim kurumlarında görev yapan 17 özel eğitim ve müzik öğretmeni oluşturmaktadır. Elde edilen nitel verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Öğretmenlerin Müzik ve Oyun Dersinde “Dinleme” öğrenme alanında çoğunlukla farklı teknolojik ses kaynaklarını kullanarak müzikler dinletmeye yönelik etkinlikler yaptırdıkları, “Müziksel Algı ve Bilgilenme” öğrenme alanında ise çoğunlukla konuyu anlatmaya yönelik etkinlikler yaptırdıkları, “Oyun ve Hareket” öğrenme alanına ait etkinliklerde çoğunlukla dans etmeye yönelik etkinlikler yaptırdıkları, “Söyleme”, “Çalma”, “Müzik Kültürü” ve “Müziksel Yaratıcılık” öğrenme alanlarında ise herhangi bir etkinlik yaptırmadıkları tespit edilmiştir.

Keywords

Özel Eğitim, Müzik, Oyun, Müziksel Etkinlik

INVESTIGATION OF ACTIVITIES IMPLEMENTED BY TEACHERS IN MUSIC AND GAME LESSONS IN SPECIAL EDUCATION SCHOOLS

Abstract

The investigation of activities implemented by teachers in music and game lessons in special education schools is crucial for understanding and interpreting these activities within the context of music education in special education. This study aims to offer recommendations for establishing a healthy and high-quality music education environment and processes, while also shedding light on similar research endeavors. It employs a descriptive qualitative case study approach. The study group comprises 17 special education and music teachers working in institutions affiliated with the Samsun Provincial Directorate of National Education during the 2022-2023 academic year. Content analysis was utilized to analyze the qualitative data collected. Findings reveal that teachers primarily engaged in activities related to listening, utilizing various technological sound sources within the "Listening” domain. Moreover, activities aimed at explaining subject matter were prominent in the “Musical Perception and Knowledge” domain, while dance-oriented activities were prevalent in the “Game and Movement” domain. Notably, no activities were observed in the domains of “Singing," “Playing," "Musical Culture," and "Musical Creativity."

Keywords

Special Education, Music, Game, Musical Activities

References

• Azkeskin, K.E. (2017). Oyun, Tarihçesi ve Oyuna İlişkin Görüşler. A. Aydın, (Ed.), Özel Eğitimde Oyun ve Müzik içinde (22-33), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bekmezci, H., Özkan, H. (2015). Oyun ve oyuncağın çocuk sağlığına etkisi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 5(2), 81-87. doi: 10.5222/buchd.2015.081
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dönmez, N.B. (1992). Oyun kitabı. İstanbul: Esin Yayınevi.
• Durualp, E., Aral, N. (2018). Çocukların ince ve kaba motor gelişimlerine oyun etkinliklerinin etkisinin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 243-258. doi: 10.5578/jss.66830
• Ertek Babaç, E. ve Yıldız, G. (2018). Dil gelişiminde müziğin yeri. Fine Arts, 13(3), 10-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/
• Fraenkel, J.R., Wallen N.E. ve Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-hill.
• Gün, E., Gün Duru, E. ve Demirtaş, H.O. (2016). Müzik eğitiminin bilişsel gelişime etkisi. International Jourmal of Social Science, 50, s. 117-124. doi: dx.doi.org/10.9761/JASSS3555
• Gürbüz, F., Çeker, E. ve Töman, U. (2017). Eğitsel şarkı ve oyun tekniklerinin öğrencilerin akademik başarıları ve kalıcılığı üzerine etkileri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 593-612. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/
• Gürgen, E.T. (2006) Müzik eğitiminde yaratıcılığı geliştiren yöntem ve yaklaşımlar. Eğitim Fakültesi Dergisi. 7(12) 81-93.
• Gürgen, E. T. ve Bilen, S. (2005). Müzik alan derslerinin müzik öğretmeni adaylarını yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (3), 325-338. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/
• Kandır, A., Türkoğlu, D. (2015). MEB 2013 Okul öncesi eğitim programının müzikal becerilerin gelişimi yönünden değerlendirilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1, 339-350. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/
• Keskin, H. (2017). Müzikli oyun hazırlık çalışmalarının müzik eğitimi almayan bireylerde ezgi tekrarı becerisine etkileri. Sanat Eğitimi Dergisi, 5(1), s. 19-25. doi: 10.7816/sed-05-01-02
• Koçyiğit S., Tuğluk, M.N. ve Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 324-342. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/
• Nacakcı, Z. (2021). İnsan-Kültür-Müzik (Varoluştan Müzik Kültürüne). A. Canbay ve Z. Nacakcı, (Ed.), Müzik Kültürü içinde (3-29), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Nacakcı, Z ve Dalkıran, E. (2016). Zihin engelli özel eğitim okullarındaki müzik dersi uygulamalarına yönelik öğretmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 344-356. doi: 10.20875/sb.31102
• Nicolopoulou, A. (2004). Oyun, Bilişsel Gelişim ve Toplumsal Dünya: Piaget, Vygotsky ve Sonrası. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 137-169. doi: 10.1501/Egifak_0000000100
• Özdemir, E. ve Coşkuner, S. (2018). Müzik Dinleme Etkinliklerinin İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarısına Etkisi. İlköğretim Online, 17(1), 57-69. doi: 10.17051/ilkonline.2018.413741
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018, 7 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 30471). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
• Patton, M.Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: Sage.
• Poyraz, H. (2012). Okul öncesinde oyun ve oyun örnekleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sığırtmaç, A. (2002). Okul Öncesi Dönemde Müzik Eğitimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (9). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/
• Şendurur, Y. ve Akgül Barış, D. (2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 165-174. Erişim adresi: http://www.gefad.gazi.edu.tr/
• Şenoğlu Özdemir, C. ve Can A.A. (2019). Analitiz müzik dinleme etkinliklerinin müzikal bilgi, algi ve performans başarisina etkisi. Turkish Studies, 14(3), 1731-1754. doi: 10.29228/TurkishStudies.22628
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Orta-Ağır Zihinsel Engeli ve Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Öğrenciler İçin Müzik ve Oyun Dersi Öğretim Programı. Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/www/ozel-egitim-uygulama-okulu-programlari/icerik/2611
• Tatar Korkmaz, O. (2023). Oyun ve Dans İçerikli Müzik Eğitimi Etkinliklerinin 9-10 Yaş Grubu Çocukların Özsaygı Düzeylerine Etkisi. Ankara: Iksad Yayınevi.
• Toptaş, H. (2021). Sevilen neşeli ve hüzünlü müziklerin kısa süreli hafıza üzerine etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tunalıoğlu, Ş. (2004). İlköğretim okullarının ikinci kademe (6. 7. 8.) sınıflarında okutulan müzik derslerinde yapılan düzenli çalgı ve ses eğitimi uygulamalarının, öğrencilerin müziğe ilişkin bilişsel, duyuşsal, psikomotor davranışları, müzik yaşantısı ve benlik saygısı üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Uçan, A. (2018). Müzik eğitimi temel kavramlar – ilkeler – yaklaşımlar ve Türkiye’deki durum. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Uluğbay, S. (2016). Müzik eğitiminin çocuk zekasına olan etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21 (3), 1025-1034. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/
• Ünver, R.S. (2021). Özel eğitim uygulama okulları ikinci kademede yürütülen müzik ve oyun dersinin işlenişinin incelenmesi (Ankara İli Örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.