İbrahim Edhem Efendi’nin Netâyic-i Mûsikâr İsimli Risâlesi

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 38, 175 - 194, 01.06.2015

Mehmet Traşçı

Öz

İbrahim Edhem Efendi’nin eseri, XVIII. asrın sonlarında kaleme alınmış, mûsikî ve astroloji ilişkisine dair yanlış bilgilerin eleştirildiği küçük bir risâledir. Eserde yeni sayabileceğimiz bir felek dairesi verilir ve devrin mûsikî anlayışını yansıtan görüşler açıklanır. Risâle, o devre ait perde isimleri, yapılan çalışmalar ve mûsikî ile şifa gibi konularla dikkat çekmektedir. Bu makalede risâlenin transkribesi yapılmış ve inceleme bölümü ile araştırmacılara sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

İbrahim Edhem, Mûsikî Risâlesi, Gökbilim, Makam, Türk Mûsikîsi

IBRAHIM EDHEM’S NETAYIC-I MUSIKAR NAMED BOOK

Öz

Thework of Ibrahim Edhem was written in the late 18th century. It is a small book that explained the wrong information about music and astrology. In the book, there is new celestial map and it is exposed music reviews in the century. The risalah point to belong topics like names of note, the works about music, about healing with music. In this article, it was transcribed risalah and submitted to researcher with analysis section

Anahtar Kelimeler

Ibrahim Edhem, Musiki Risala, Astrology, Makam, Turkish Music

Kaynakça

• Akpınar, Hüseyin, “İlimler Tasnifinde Mûsikînin Yeri”, İstem, Konya 2005, sa. 5, s. 191- 201.
• Arslan, Fazlı, “Ahmet el-Müsellem el-Mevsilî ve ed-Dürrü’n-Nâkî İlmi’l-Musika Adlı Eseri”, AÜİFD, Ankara 2007, sa. II, s. 101-115.
• Aydın, Cengiz, Aydın, Gülseren “Batlamyus”,
• Diyanet İslam Ansiklopedisi, TDV,
• Ankara 1992, V, 196-199. Can, Halil,
• “Edhem Efendiler”, Mûsikî Mecmuası, İstanbul 1969, sa. 243, s. 4-8.
• Defter-i Dervişân (Haz. Bayram Ali Kaya, Sezai Küçük), Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2011.
• Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca Türkçe Lügat, Aydın Kitapevi, İstanbul 2009.
• Ebû Bekr b. Hallikân, Vefâyâtü'l-A'yân ve Enbâu Ebnâu'z-Zemân (Tahkik: Muhammed Abdurrahman el-Müraşî), Dâru İhyâe't-Terâse'l-Arabî, Beyrut 1997, c. III.
• Erguner, Süleyman, “XVIII. Yüzyılda Mûsikîmiz, Ney ve Neyzenler”, Osmanlı Ansiklopedisi, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999, X, 691-706.
• İbrahim Edhem, Netâyic-i Mûsikâr, Tarihsiz Yazma, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, İsmail Saib Efendi Yazmalar Bölümü Nu. 1513-İs.I.
• Mutçalı, Serdar, Arapça-Türkçe Sözlük, Dağarcık Yayınları, İstanbul 1995.
• Parlatır, İsmail, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yayınevi, Ankara 2006.
• Serin, Muhittin, “Sâlih Efendi, Çemşir Hâfız”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, TDV Yayınları, Ankara 2009, c. 36, s. 38.
• Tıraşcı, Mehmet, Kitâbü Keşfü'l-Hümûm ve'l-Kürab fî Şerhi Âleti't-Tarab İsimli Anonim Mûsikî Eseri (Edisyon Kritik ve İnceleme), MÜSBE Neşredilmemiş Doktora Tezi, İstanbul 2013.
• Tırışkan, Ahmet Gürsel, Hâşim Bey’in Edvârı, İTÜ SBE Neşredilmemiş Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2000.
• Tura, Yalçın, Tedkîk ü Tahkîk Nâsır Abdülbâkî Dede,Pan Yayınları, İstanbul 2006.
• Uygun, Mehmet Nuri, Safiyyüddîn Abdülmü'min Urmevî ve Kitâbü'l-Edvârı, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1999.