Döviz Kurlarının Yurtiçi Fiyatlara Geçiş Etkisi: Türkiye Ekonomisi 2003-2017 Dönemi Uygulaması

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 1, 35 - 50, 30.04.2018

Sevim Akdemir Murat Özçelik

Öz

Uluslararası finans hareketlerinin serbestleşmesi ve ülkeler
arasındaki artan ticaret, döviz kurlarının ülke ekonomileri üzerindeki
etkisini arttırmıştır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde döviz kurları
yurt içi fiyatları etkilemektedir. Döviz kurunun yurt içi fiyatlar
üzerinde yarattığı enflasyonist etkilere döviz kuru geçiş etkisi olarak
adlandırılmaktadır. Döviz kuru geçiş etkisi, ithal fiyatların ulusal
para cinsinden değerini ve üretimde kullanılan ithal ara mallarının
fiyatlarını yükselterek yurtiçi fiyatlarının yükselmesine neden
olmaktadır. Bir ülkede döviz kurlarında gerçekleşen değişim, yurtiçi
malların fiyatlarına aynı oranda yansıyorsa tam geçiş etkisi, aynı
oranda yansımıyorsa kısmi geçiş etkisi var demektir. Çalışmamızda
Türkiye’de döviz kurlarının tüketici fiyatları, imalat sanayi fiyatları
üzerinde yarattığı etkiyi göstermek amacıyla, imalat sanayi fiyat
endeksi, tüketici fiyat endeksi, döviz kuru ve ithalat birim değer
endeksi verileri kullanılarak Ocak 2003 ve Haziran 2017 dönemini
kapsayan 174 aylık veri kullanılarak SVAR modeli tahmin edilmiştir.
Çalışmada elde edilen bulgular sonucunda Türkiye’de tamamlanmamış geçiş
etkisinin görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca imalat sanayi
fiyatları TÜFE’ye göre döviz kurundan daha çok etkilenmektedir.

Anahtar Kelimeler

öviz kuru, Yapısal VAR analizi

Kaynakça

• ...