Spread Areas of Armeno-KipchakTurkish

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 8, 323 - 334, 01.03.2011

Abdulkadir Öztürk

Öz

Anahtar Kelimeler

-

ERMENİ HARFLİ KIPÇAK TÜRKÇESİNİN YAYILMA ALANLARI

Öz

Kıpçaklar tarihî seyir içinde üç kola ayrılmıştır. Bu kollardan biri olan ve Karadeniz’in kuzeyinden Doğu Avrupa’ya göç eden Kıpçaklar, Deşt-i Kıpçak bölgesinde Ermenilerle ticarî ve sosyo-kültürel münasebetler neticesinde Gregoryan mezhebini kabul etmişlerdir. Deşt-i Kıpçak’ta geniş bir alana yayılan ve yaklaşık beş asır yaşayan Kıpçak Türkleri ve kendilerini Ermeni olarak adlandıran Gregoryanlar, Ermeni harfleriyle yazıya aktarılan Kıpçak Türkçesiyle, 16. ve 17. yüzyıllar arasında Kiev, Kamenets, Suçov, Şeret, Lvov, Lutsk ve Vladimir bölgelerinde bugün bilinen 112 eser meydana getirmişlerdir. Bu çalışmada, söz konusu bu eserlerden hareketle, Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesinin yayılma alanları üzerinde durulacaktır

Anahtar Kelimeler

Kıpçak, Gregoryan, Ermeni, Deşt-i Kıpçak

Kaynakça

• Ahincanov, Sercan M., (2009), TürkHalklarının Katalizör Boyu Kıpçaklar, çev. Kürşat Yıldırım, Selenge Yay., İstanbul.
• Akar, Ali, (2005), Türk Dili Tarihi, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Arıkan, İbrahim (2006), Ermeni Harfleriyle Yazılmış Kıpçakça Zebur Metin-Dizin, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aynakulova, Gülnisa (2007), “Gregoryen Kıpçaklar ve Oniki Hayvanlı Türk Takvimi Üzerine”, Millî Folklor, S. 74.
• Chirli, Nadejda (2005), Ermeni Kıpçakça Dualar Kitabı AlgışBitigi, Sota Yay.,Haarlem.
• Çengel Kasapoğlu, Hülya (2007), “Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesiyle Yazılmış Töre Bitigi ve Bu Eserdeki Töre, Yargı, Bitik Terimleri Üzerine”, Gazi Türkiyat Mecmuası, Güz 2007/1, Ankara.
• Daşkeviç, J. R., (1983), “Armyano-Kıpçakskiy yazık: Etapıistorii”, VoprosıYazıkoznaniya, S.1.
• Kılıç, Davut, (2010), “Ermeni Kimliğinin İnşasında Kilisenin Rolü”, Prof.Dr. Harun Güngör Armağanı, haz. Mustafa Argunşah-Mustafa Ünal, Kesit Yay., İstanbul.
• Kurat, Akdes Nimet, (1992), IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara.
• Kutalmış, Mehmet (2003), “Kıpçak-Ermeni Dil ve Kültür Münasebetleri” Dünden Bugüne Türk-Ermeni İlişkileri, hz. İdris Bal- Mustafa Çufalı, Nobel Yay., Ankara.
• Kutalmış, Mehmet (2004), “On theArmenoKipchak”, Karadeniz Araştırmaları, S.2.
• Özgür, C., (1994), Baytaratü’l-Vâzıh’ınKıpçakça ve Türkmence Yazmalarına Göre KıpçakçanınOğuzcalaşması (Türkmenleşmesi) Üzerine Bir Dil Araştırması, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkan, Nevzat (2007), “Ermeni Harfleriyle Türkçe Metinler Üzerine”, Osmanlı Toplumunda Birlikte Yaşama Sanatı: Türk-Ermeni İlişkileri Örneği, 20-22 Nisan 2006, Kayseri. Hoşgörü Toplumunda Ermeniler, C.III, Erciyes Üniversitesi Yay., Kayseri.
• Özkan, Nevzat, (1997), Türk Dünyası Nüfus Sosyal Yapı Dil Edebiyat, Geçit Yay., Kayseri.
• Özyetgin, A. Melek, (2006), “Tarihten Bugüne Türk Dili Alanı”, Chinese Academy of SocialScience, Sino-ForeignRelationshipDepartment of Institute of History, Beijing, China (23 Ocak 2006), http://www.eurasianhistory.com/data/upload/Ozyetgin.doc 2010). (27 Haziran
• Tavkul, Ufuk, (2003), “CodexCumanicus ve Karaçay-Malkar Türkçesi”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S.15.
• Vural, Hanifi; Toparlı, Recep, Kıpçak Türkçesi, Dilek Matbaası, Sivas.