Öz
Rusya Türkleri arasında Bolşevik devrimine kadar milli varlığını
koruma ve okuyup yazabilme özellikleri bakımından Tatarlar, diğer Türk
toplumlarından daha ileridedir. XX. Yüzyıl başlarında Rusya Türkleri arasında
giderek artan Latin alfabesine geçiş taleplerine karşı, bazı Tatar aydınlarının
muhalefet etmelerinde, bu özelliklerinin etkili olduğu düşünülebilir. Çünkü Tatar
aydınları alfabe değişikliğini yeni bir Ruslaştırma politikası olarak algılamıştır.
Fakat diğer Türk/Müslüman topluluklarını bu düşüncelerine dair ikna etmede
başarısız olmuşlardır. Böylelikle 1926 yılında Bakü Türkoloji Kongresinde, Rusya
Türkleri/Müslümanlarının ortak Latin harflerine geçmesi kararlaştırılmıştır. Daha
sonra Tataristan’da hızla yeni alfabe ile yayın ve eğitim faaliyetlerine başlanılmış
ve önemli bir yol kat edilmiştir. Fakat 1930’lu yıllarda Stalin’in Sovyetler
Birliği’nin yönetimindeki ağırlığının artması ile ülkedeki Türk/Müslüman
topluluklarının Kiril alfabesine geçmesi yönündeki baskı ve çalışmalar da
artmıştır. Alfabe değişikliği konusunda Tatarların çok bariz bir talebi olmamasına
ve bu iş için ciddi bir hazırlık yapılmamasına rağmen, 1939 yılında alınan bir
kararla Kiril alfabesi Tataristan’da kabul edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Tataristan Kiril Alfabesi Latin Alfabesi Bakü Türkoloji Kongresi Stalin
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 1 Sayı: 9 |
Açık Erişim Politikası