Sağlık Teknikeri Adaylarının El Hijyeni (Rutin / El Yıkama) ile İlgili Bilgi, Davranış ve Tutumların Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 122 - 127, 30.09.2017

Lale Türkmen Bahtiyar Bakır

Öz

El hijyeni bulaşıcı hastalıkları önlenmenin en etkili ve ucuz yollarından birisidir. Yetersiz el hijyeni uygulamalarının Dünya nüfusunun %80 ’ini etkilediği tahmin edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Gazi üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim gören sağlık teknikeri adaylarının el hijyeni konusunda bilgi, tutum ve pratiğinin değerlendirmektir. Bu epidemiyolojik tanımlayıcı çalışmanın evrenini, Gazi Üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu tıbbi laboratuvar, yaşlı bakım, ağız ve diş sağlığı, tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik, ilk ve acil yardım teknikerliği programı 1. ve 2. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Örneklem bu evrenden randomize seçilen 139 kız ve 39 erkek olmak üzere 175 öğrencidir. Verilerin elde edilmesinde yüz yüze anket formu kullanılmıştır. Anket formu CDC el hijyeni önerileri dikkate alınarak hazırlanmış olup, el hijyeni bilgi, tutum ve uygulamaları ile ilgili farklı sorular yer almıştır. Verilerin analizinde frekans ve Ki kare testleri kullanılmıştır. Katılımcıların %46,8’i el hijyenini ellerin mikroplardan arındırılması,%44,5’u ise ellerin temizlenmesi olarak düşünüyordu.  El yıkamada öncelik olarak hayvanlarla temastan sonra(%97,7)) ,eve girildiği zaman(%91,4) olarak ve hasta ziyaretinden önce-sonra (%81,7) bulunmuştur. Öğrencilerin el hijyenin önemi konusunda olumlu düşünceleri vardı. El yıkamanın mikroplardan-enfeksiyonlardan koruduğuna (46,2) ve temizlik-hijyen (%31,4) sağladığına inanıyorlardı. Katılımcıların %50,8’i ellerini günde sık sık (10 ve üzeri sayıda) yıkadığını belirtti. Öğrencilerin %100 ’ü el yıkamak için sabun ve kullanmaktaydı. Genel olarak öğrencilerin, el hijyenine ilişkin iyi düzeyde bilgisi, olumlu tutum ve uygulamaları yansıtmaktadır. Ancak sağlık hizmetlerinde görev alacak sağlık teknikeri adaylarında, el yıkama teknikleri ile ilgili bilginin geliştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

El Hijyeni, El Yıkama, Bilgi, Tutum, Sağlık Teknikeri Öğrencileri

Kaynakça

• Global handwashing Factsheet Global Hygiene Council. www.hygienecouncil.org/ (15.02.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Centers for Disease Control and Prevention. Guideline for hand hygiene in healthcare settings: Recommendations of the healthcare infection control practices advisory committee and the HICPAC/SHEA/APIC/IDSA hand hygiene task force. (Atlanta: Center for Disease Control and Prevention); 2002. (15.02.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Why handwashing. The Global Public-Private Partnership for Handwashing. http:/globalhandwashing.org/ (13.04.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Handwashing fact sheet. www.cdc.gov. (15.02.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Hand hygiene in the home and community. Information&Hygiene Advice Factsheet. (2015). International Scientific Forum on Home Hygiene. https://www.ifh-homehygiene.org/ (15.02.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Why is home hygiene important-Hygiene–related disease inthe home community. (2014). International Scientific Forum on Home Hygiene. www.ifh-homehygiene.org. (20.03.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Weber, D.J., Rutala, W.A., Miller, M.B., Huslage, K. and Sickbert-Bennett, E. (2012). Role of hospital surfaces in the transmission of emerging health-care associated pathogens: Norovirus, Clostridium difficile,and Acinetobacter species. Am J Infect Control. 38(5): 25-33.
• Helms, B., Dorval, S., Laurent, P.S., Winter, M. (2010). Improving hand hygiene compliance: A multidisiplinary approach. Am J Infect Control. 38(7): 572-574.
• Bloomfield, S.F., Exner, F., Signorelli, C., Nath, K.J., Scott, E.A. (2012). The chain of infection transmission inthe home and everyday life settings,and the role of hygiene in reducing the risk of infection. International Scientific Forum on Home Hygiene. www.ifh-homehygiene.org. (20.03.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• What is home hygiene? Terms and definitions, use and misuse. (2014). International Scientific Forum on Home Hygiene. https://www.ifh-homehygiene.org. (20.03.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Guide to handwashing and other hygiene practices portapotty. www.portapotty.net/handwashing. (16.04.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Ergin, A., Bostancı, M., ,Önal, Ö., Bozkurt, A.İ., Ergin, N. (2011). Evaluation of students’social hand washing knowledge, practices,and skills in a üniversity setting. Cent Eur J Public Health. 19(4): 222-227.
• Çopur Çiçek, A., Atasoy, A., Ertürk, A. (2013). Tıp fakültesi öğrencilerine yönelik düzenlenen el hijyeni eğitim programının etkinliğinin değerlendirilmesi. Antibiyotik ve Kemoterapi Derneği Dergisi. 27(4):184-195.
• Oğuzkaya Artan, M., Artan, C., Baykan, Z. (2014). Sağlık hizmetleri meslek yüksekolu öğrencilerinin hastane infeksiyonları ile ilgili bilgi düzeyi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1(1): 17-21.
• 09-21-09 Summary clean living. American Cleaning Institute. www.cleaninginstitute.org/clean_living/092109_summary.aspx (16.04.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• The State of Handwashing in 2015. The Global Public-Private Partnership for Handwashing. http:/globalhandwashing.org/ (13.04.2017 tarihinde web adresinden erişildi).
• Tüzün, H., Karakaya, K., Baran Deniz, E.B. (2015). Turkey handwashing survey: suggestion for taking the ecological model into better consideration. Environ Health Prev Med. 20(5): 325–331.