KASTALLÂNÎ'NİN MÜTEVÂTİR KIRAÂTLERE YÖNELİK ELEŞTİRİLERE YAKLAŞIMI

Yıl 2018, Sayı: 39, 171 - 210, 15.06.2018

Ahmet Kütükoğlu

https://doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.364858

Öz

Öz

Sahih nakle dayanan, Hz. Osman Mushafına ve Arap dil
kurallarına uyan kıraâtlerin Kur'ân olarak kabul edilmesinde İslâm âlimleri
ittifak etmiştir. Ancak azınlıkta olan bazı dil bilginleri, söz konusu
özelliklere sahip bir kısım kıraâtleri Arap dil kurallarına uymadığı
gerekçesiyle eleştirmiştir. Biz bu çalışmada, Mütevâtir kıraâtlere yönelik
eleştirilere Kastallânî'nin (ö. 923/1517) yaklaşımını inceledik. Kastallânî, bu
tür eleştirilerin delilsiz ve ön yargılardan kaynaklandığını ve icmayı ortadan
kaldırmayı hedeflediğini ifade etmiştir. Temelsiz olan bu tür eleştirilen
dikkate alınmaması gerektiğine dikkat çekmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kıraât, tevâtür, Kastallânî, eleştiri, Mushaf

Kaynakça

• Kaynakça Ahmed b. Hanbel. Müsned. nşr. Şuayb el-Arnavûd. 1 Cilt. Beyrut: Müessesetü'r-risâle, 1999.
• Beyzâvî, el-Kâdî Nâsırüddîn. Envâru't-tenzîl. 2 Cilt. Beyrut: Dâru'l-kutubi'l-ilmiyye, 2000.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail. Sahih-i Buhârî. 1 Cilt. Beyrut: Dâru İbn Kesir, 1987.
• Çetin, Abdurrahman. Kur’an-ı Kerim’in İndirildiği Yedi Harf ve Kıraâtler. İstanbul: Ensar, 2010.
• Durmuş, İsmail. "Hemze". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17: 190-193. Ankara: TDV Yayınları, 1998.
• Ebû amr ed-Dânî. Câmi‘u'l-beyân. 1 Cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 2012.
• Ebû Ali el-Fârisî. El-Hucce. I-IV. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 2007.
• Ebû Şâme, Abdurrahman b. İsmail. İbrâzü'l-me‘ânî min hirzi'l-emânî. 1 Cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, tsz.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-Askalânî. Fethü'l-bârî bi şerhi sahîhi'l-Buhârî. neş. Abdülkadir Şeybe el-Hamed. I-XIII. Riyad: Mektebetü Melik Fahd, 1379.
• İbn Hâleveyh, Ebû Abdullah Hüseyin b. Ahmed. El-Hucce. 1 Cilt. Beyrut: Dâru'ş-şurûk, 1401/1988.
• İbn Zencele, Ebû Zür‘a Abdurrahman b. Muhammed. El-Hucce. 1. Cilt. Beyrut: Müessesetü'r-risâle, 2001.
• İbnü'l-Cezerî, Ebu’l-Hayr Muhammed b. Muhammed ed-Dımaşkî, en-Neşr fi'l-kıraâti'l-‘aşr. 1 Cilt. Beyrut: Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 2011.
• Kastallânî, Ebu'l-Abbas Ahmed b. Muhammed b. Ebû Bekir. Letâifü'l-işârât li fünûni'l-kıraât. I-X. Medine: Merkezü'd-dirâsâti'l-Kur'âniyye, 2013.
• Mennâ‘u'l-kattân. Mebâhis fî ulûmi’l-Kur’ân. 1. Cilt. Beyrut: Müessesetü'r-risâle, 1998.
• Mekkî b. Ebû Tâlib. Müşkilü i‘râbi'l-Kur'ân. 2 Cilt. Beyrut: Müessesetü'r-risâle, 1405/1992.
• Müslim, Ebu'l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Neysâbûrî. Sahih-i Müslim. 1 Cilt, Beyrut: Dâru ihyâi't-türâsi'l-arabî, tsz.
• Nahhâs. Me‘âni'l-Kur'ân. 1 Cilt. Mekke: Câmi‘atü ümmi'l-kurâ, hicrî 1409.
• Nahhâs, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. İsmâil. İ‘râbü'l-Kur'ân. 1 Cilt. Beyrut: Dâru'l-ma‘rife, 1429/2008.
• Nesefî, Ebu'l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmud. Medârikü't-tenzîl ve hakâikü't-tevîl. I-III. Beyrut: Dâru İbn Kesir, 2011.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. El-Minhâc şerhu sahîhi Müslim, I-VI. Dımaşk: Dâru'l-feyhâ, 2010.
• Sarmış, İbrahim. Hadisler Kur'ân'la Eşdeğer Midir?. İstanbul: Düşün Yayınları, 2011.
• Seyyid Rızk et-Tavîl. Fî ulûmi'l-kıraât. 1 Cilt. Mekke: Mektebetü'l-faysaliyye, 1985.
• Semin, Ahmed b. Yusuf el-Halebî. Ed-Dürrü'l-mesûn. thk: Ahmed b. Harrâd. I-XI. Dımaşk: Dâru'l-kâ‘, tsz.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u'l-beyân ‘an tevîli âyi'l-Kur'ân. nşr: Ahmet Muhammed Şâkir. I-XXIV. Beyrut: Müessesetü'r-risâle, 2000.
• Tâhir el-Cezâirî, et-Tibyân li ba‘zi mebâhisi'l-müte‘allikati bi'l-Kur'ân ‘alâ tarîki'l-itkân, nşr. Abdulfettah Ebû Gudde. 1 Cilt. Beyrut: Mektebetü'l-matbûb‘âtü'l-İslâmiyye, 1425/2012.
• Zemahşerî, Ebü'l-Kâsım Cârullah Mahmud b. Ömer. Tefsîrü'l-keşşâf ‘an hakâiki't-tenzîl ve uyûni'l-ekâvîl fî vücûhi't-tevîl. 1 Cilt. Beyrut: Dâru'l- ma‘rife, 2009.
• Zerkeşî, Bedruddîn Muhammed b. Abdillah. El-Burhân fî ulûmi'l-Kur'ân. I-IV. Beyrut: Dâru ihyâi'l-kütübi'l arabî, 1957.