The conception of the imamat and mahdi as a example of the charismatic authority: Turkey Jafaris (example of Igdir City)

Yıl 2014, Cilt: 13 Sayı: 25, 1 - 35, 30.06.2014

Sefer Yavuz

https://doi.org/10.14395/jdiv129

Cited By: 1

Öz

The place of religion in the definition of charisma and charismatic qualities is undeniable. Because of this relationship, most religious leadership includes "the charismatic qualities" and most religions and religious groups have charismatic religious leaders. In the Muslim world, one of the foremost examples of charismatic religious leadership is the concept of Imamate and Mahdi in Shi'ism. This understanding maintains the vigor in today as in the past and in practice as in theory. In the article, it will be a theoretical analysis of the charismatic religious leadership and then it will be studying the samples within the framework of the current situation.

Anahtar Kelimeler

Charismatic outhority, religious leadership, imamat, mahdi.

Bir Karizmatik Otorite Örneği Olarak İmamet ve Mehdi Anlayışı: Türkiye Caferileri (Iğdır Örneği)

Öz

Karizma ve karizmatik niteliğin tanımlanmasında dinin yeri yadsınamaz. Bu ilişkiden dolayı çoğu dini liderlik, “karizmatik niteliği” içkindir ve çoğu din ve dini grupta karizmatik dini lider tipine rastlanır. Müslüman dünyada en önde gelen karizmatik dini liderlik örneklerinden biri Şiilik’teki İmamet ve Mehdi anlayışıdır. Bu anlayış geçmişte olduğu gibi günümüzde de; teoride olduğu gibi uygulamada da canlılığını korumaktadır. Çalışmada öncelikle teorik olarak karizmatik dini liderlik analiz edilecek sonra örneklem çerçevesinde günümüzdeki durum incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Karizmatik otorite, dini liderlik, imamet, mehdi.

Kaynakça

• Akyüz, Niyazi, “Dinlerin Teşekkülünde Dini Liderlerin Karizması”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ankara, 2000, c. 41, sayı: 1, ss 277-291.
• Albayrak, Ali, Caferilerde Dini ve Sosyal Hayat(Ankara Keçiören Örneği), Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2006.
• Allame Seyyid İbn Tavûs, Aşura Gününün Ardından, çev.: Cafer Bayar, Kevser Yay., İstanbul 2011.
• Atay, Mehmet, Kütüb-i Sitte’deki Mehdi Hadislerinin Dinler Tarihi Açısından İncelenmesi, Basılma- mış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta 2003.
• Aydınlı, Osman, “Mezheplerin Oluşum Sürecinde Mevali’nin Rolü”, Gazi Ü. Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, Çorum 2003, c. 2, sayı: 3, ss 1-26.
• Ayşe Bintü’ş-Şati, Hazreti Zeynep, çev.: Ehet Solhan, Alulbeyt Yay., İstanbul 2009.
• Barker, Elieen, New Religious Movements, HMSO, Londra 1992.
• Barnes, Douglas F., “Charisma and Religious Leadership: An Historical Analysis”, Journal for Scientific Study of Religion, 1978, c. 17, sayı: 1, ss 1-18.
• Bilgiseven, Amiran Kurtkan, “Anı Yazıları: Demokrasi, Fırsat Eşitliği ve Seçkinler”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, 2004, sayı: 30, ss 95-109.
• Cook, Michael, “Max Weber ve İslam Mezhepleri”, çev.: Celaleddin Çelik, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2004, c. 4, sayı: 4, ss 235-241.
• Çapçıoğlu, İhsan, Şahin, M. Cem, Erdoğruca, Nuran, “Max Weber Sosyolojisinde Karizmatik Otorite ve Dini Liderlik”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2010, c. 14, sayı: 2, ss 51-76.
• Çiğdem, Ahmet, Bir İmkân Olarak Modernite, Weber ve Habermas, İletişim Yay., İstanbul 2004.
• Demirci, Filiz, Caferilerin Dini Örf ve Adetleri –Iğdır Örneği-, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyesi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri 2006.
• Dow, Jr. Thomas E., “The Theory fo Charisma”, The Sociological Quarterly, 1969, c. 10, sayı: 3, ss 306-318.
• Edizler, Gaye, “Karizmatik Liderlikte Duygusal Zekâ Boyutuyla Cinsiyet Faktörüne İlişkin Literatürsel Bir Çalışma”, Selçuk İletişim Dergisi, Konya, c. 6, sayı: 2, ss 137-150.
• Freyer, Hans, Din Sosyolojisi, çev.: Turgut Kalpsuz, Ankara Üniversistesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, no: LIV (54), Ankara 1964.
• Friedrich, Carl J., “Siyasi Liderlik ve Karizmatik İktidar Mesele-si”, çev.: Metin Kıratlı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ankara, 1961, c. XVI, sayı: 2.
• George, C.H., The Protestant Midn of The English Reformation, Princeton U. Press, New Jersey 1961.
• Gül, Hasan ve Aykanat, Zafer, “Karizmatik Liderlik ve Örgüt Kültürü İlişkisi Üzerine Bir Araş- tırma”, Atatürk Üniv. Sosyal Bilimler Dergisi, Erzurum, 2012, c. 16, sayı: 1, ss 17-36.
• Gül, Hasan ve Çöl, Güner, “Atıf Teorisinde Belirtilen Karizmatik Lider Özelliklerinin Üçlü Örgütsel Bağlılık Modeliyle İlişkileri Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Ü. İ.İ.B.F.Dergisi, Er- zurum 2003, c. 3–4, sayı: 17, ss 163-185.
• Hakyemez, Cemil, “Şii İmamiyye Fıkhının Teşekkül Süreci ve İmamet”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Çorum, 2008, c. 7, sayı: 13, ss 7-36.
• --------, Şia’da Gaybet İnancı ve Gaib Onikinci İmam, İsam Yay., Ankara, 2009.
• Hansen, George P., The Trickster and the Paranormal, Xlibris Corporation, Philadelphia 2001.
• İlhan, Avni, Mehdilik, Kaynak Yay., İzmir, 1976.
• Judge, Timothy A., Woolf, Erin Fluegge, Hurst, Clarlice ve Livingston, Beth, “Charismatic and Transformational Leadership”, Zeitshrift für Arbeistu. Organisationspsychologie, 2006, c. 50, sayı: 4, ss 203-214.
• Juurikkala, Oskari, “Likeness to the Divinity? Virtues and Charismatic Leadership”, Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies (EJBO), 2012, c. 17, sayı: 2, ss 4-15.
• Kırel, Çiğdem, “Liderlik Davranış Biçimleri Konusuna Yeni Bir Yaklaşım: Karizmatik Liderlik- ten Dönüşümsel Liderliğe”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Eskişehir, 2001, c. 1, sayı: 1, ss 43-59.
• Kutlu, Sönmez, “Mürcie Mezhebi: Doğuşu, Fikirleri, Edebiyatı ve İslam Düşüncesine Katkıları”, Gazi Ü. Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, Çorum, 2002, c. 1, sayı: 1, ss 168-210.
• Kutluay, Yaşar, İslam ve Yahudi Mezhepleri, Ankara Üniversitesi Yay., no: LXIV, Ankara 1965.
• --------, Tarihte ve Günümüzde İslam Mezhepleri, Selçuk Yay., Ankara, 1968.
• Lindholm, Charles, Charisma, Basil Blackwell, Oxford, 1990, (pdf sürüm 2002).
• Matheson, Craig, “Weber and the Classification of Forms of Legitimacy”, The British Journal of Sociology, 1987, c. 38, sayı: 2, ss 199-215.
• Mukari, Nasır, Gençlere Hayat Rehberi, çev.: M. Ali Alevi, Caferider Yay., İstanbul, Tarihsiz.
• Mutahhari, Murtaza, İmam Hüseyin ve Kerbela, çev:, Hasan Kanatlı, Kevser Yay., İstanbul, 2008.
• Öktem, Niyazi, “Max Weber”, İstanbul Üniv. Hukuk Fakültesi Mecmuası, İstanbul, 1994, c. 54, sayı:1-4, ss 369-384.
• Öz, Mustafa, İslam Mezhepleri Tarihi, Ensar Yay., İstanbul, 2012.
• -------, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar Yay., İstanbul, 2012.
• Özdemir, Şennur, “Karşılaştırmalı Bir Perspektiften Kapitalizm ve Kültür”, Sosyoloji Dergisi, 2008, c. 3, sayı: 17, ss 49-79.
• Özen, Yener, “Karizma”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2012, c. 1, sayı: 3, ss 367- 385.
• Öztürk, İbrahim, Caferiliğin (İmamiyye’nin) Anadolu’ya Girişi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa, 2006.
• Pfaff, Steven, “Nationalism, Charisma and Plebiscitary Leadership: Teh Problem of Democrati- zation in Max Weber’s Political Sociology”, Soiological Inquiry, 2002, c. 72, sayı:1, ss 81-107.
• Pişvayi, Mehdi, İmam Hüseyin’in Hayatı, çev.: Davut Duman, Asr Yay., İstanbul, 2008.
• Saadetperver, Ali, Nur Tecellisi, çev.: Muhammed Emin, Asr Yay., İstanbul, 2011.
• Sarıkaya, Saffet, “Dini Zihniyetin Oluşumunda Dini Tarikat ve Cemaatlerin Olumsuz İzdü- şümleri”, Arayışlar: İnsan Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2000, sayı: 5-6.
• Schacht, Joseph, “İslam Hukuk Sosyolojisine Bakış”, çev.: Bülent Uçar, Hakkı Arslan, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı: 15, ss 101-126.
• Shils, Edward, “Charisma, Order, and Status”, Amerikan Sociological Review, 1965, c. 30, sayı: 2, ss 199-13, s. 200.
• Sunar, Lütfi, “Weber’in İktisat Sosyolojisi: Uygarlığı Anlamanın Anahtarı Olarak İktisadi Zihni- yet”, Sosyoloji Konferanları, 2012, c. 1, sayı: 45, ss 19-42.
• Şirazi, M. Mekarim, Ehl-i Beyt Mektebinde Temel İnançlar, Aşura Yay., Çorum, 1993.
• Takala, Tuomo, “Darkside of Charisma: Elements of Irresponsible Leadership”, İş Ahlakı Dergisi, 2009, c. 2, sayı: 4, ss 43-64.
• Taplamacıoğlu, Mehmet, Din Sosyolojisi, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yay., no: XLVII, Ankara 1963.
• Wach, Joachim, Din Sosyolojisine Giriş, çev.: Battal İnandı, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları no: 181, Ankara, 1987.
• Weber, Max, From Max Weber: Essays in Sociology, çev.: Hans Gerth ve C. Wright Mills, Oxford University Press, New York 1946.
• --------, Sosyoloji Yazıları, İnglizceye çeviren: H. H. Gerth, C. Wright Mills, Türkeye çeviren Taha Parla, İletişim Yay., İstanbul 1998.
• --------, The Religion of China, çev.: Hans H. Gerth, The Macmillian Company, New York 1964.
• --------, The Theory of Social and Ekonomic Organization, çeviren: A. M. Henderson ve Talcott Par- sons, Oxford University Press, New York 1947.
• Yukl, G., Leadership in Organizations, 3. Baskı, Prentice Hall International, 1994.