Richard Wright’ın Yeraltında Yaşayan Adam ve Bilge Karasu’nun Dehlizde Giden Adam Adlı Öykülerinde ‘Yeraltı’nın Anlamı

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 1173 - 1187, 30.06.2019

Abdurrahman Kolcu

https://doi.org/10.15869/itobiad.524793

Öz

Cumhuriyet dönemi Türk
edebiyatının önemli öykü ve roman yazarlarından biri olan Bilge Karasu,
eserlerinde genelde bireyin sorunlarına eğilir, toplumsal hayata ve ona hâkim
olan değerlere bireyin penceresinden bakar. Göçmüş Kediler Bahçesi adlı
eserinde yer alan Dehlizde Giden Adam adlı öyküsünde de makineleşmenin
ve ileri teknolojinin hâkim olduğu bir yaşama düzenindeki bireyin tabiattan ve
kendi özünden uzaklaşması üzerinde durur. Yazar olay örgüsünü yeraltında
yaşanan bir deneyim olarak kurgular. Bu makalede eseri incelenen diğer yazar
olan Richard Wright ise 20. yüzyıl Amerikan edebiyatının önemli
temsilcilerinden biri olarak eserlerinde ağırlıklı olarak siyahî Amerikalıların
sorunlarına eğilmiştir. Onun dilimize Yeraltında Yaşayan Adam adıyla
çevrilen öyküsü 20. yüzyılın ikinci çeyreğinde geçen ve başkahramanın
yeraltındaki yaşamına odaklanan bir kurguya sahiptir. Bu çalışmada
başkahramanlarının yeraltındaki sıra dışı serüveni üzerinde odaklanan Dehlizde
Giden Adam ve Yeraltında Yaşayan Adam adlı eserler karşılaştırmalı
bir şekilde incelenmiştir.                               

Anahtar Kelimeler

Bilge Karasu, Göçmüş Kediler Bahçesi, Dehlizde Giden Adam, Richard Wright, Yeraltında Yaşayan Adam

The Meaning of Underground in the Story by Richard Wright The Man Who Lived Underground and the Story by Bilge Karasu The Man Walking through a Passage

Öz

Being
one of the most important story and novel writers of the Republican period
Turkish literature; Bilge Karasu generally focuses on the problems of
individuals and embraces social life and the values that dominate social life
from an individual’s perspective in his works. In his story The Man Walking
through a Passage which is included in his work Garden of Emigrated
Cats, he stresses the individual’s
alienation from the nature and himself in a living order dominated by
mechanization and advanced technology. The writer fictionalizes the plot as an
underground experience. On the other hand, Richard Wright who is another writer
whose work is analyzed in this article is one of the important representatives
of the 20th century American literature. In his works, he
mainly focuses on the problems of African Americans. His fiction story The
Man Who Lived Underground which was translated into our language as Yeraltında
Yaşayan Adam embraces the life of a man who lived underground in the second
quarter of the 20th century. In this study, the works The
Man Walking through a Passage and
The Man
Who Lived Underground focusing on the extraordinary
adventures of heroes underground are analyzed comparatively.             

Anahtar Kelimeler

Bilge Karasu, Garden of Emigrated Cats, The Man Walking through a Passage, Richard Wright, The Man Who Lived Underground

Kaynakça

• Gounard, J. F. (1978, March). “Richard Wright's "The Man Who Lived Underground" A Literary Analysis”, Journal Of Black Studies, 8, 3, s. 381-386.
• Karasu, B. (2015). Göçmüş Kediler Bahçesi (12. b.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Ward Jr., J. W. ve Butler, R. J., (2008). The Richard Wright Encyclopedia. Westport, CT: Greenwood Press.
• Wright, R. (1961) Eight Men, Ohaio: The World Publishing Company.
• Wright, R. (1965). Yeraltında Yaşayan Adam. (A. Moran, Çev:), İstanbul: Ataç Kitabevi.