SÖZLÜ EDEBİYATTAN PORSELEN ESERLERE: APOLLON VE FARESİ (FROM NARRATIVE LITERATURE TO PORCELAIN ARTWORK: APOLLON AND HIS MOUSE)

Yıl 2016, Sayı: 6, 185 - 207, 31.07.2016

Aygün Dinçer Kırca

Öz

ÖZ

Egeli bir ozan olan Homeros’un yarattığı iki destandan biri olan İlyada, Truva kentinin destanını anlatmaktadır. Bu destan Homeros tarafından biçimlendirildiği haliyle görsel sanatlarda da birçok şekilde yer almıştır. Günümüzde plastik sanatlar alanında eserler üreten seramik sanatının usta isimlerinden İrfan Aydın porselenden yaptığı eserlerinde bu destanı yeniden yaşatmaktadır. 1980 yılında Çanakkale’nin Gülpınar ilçesinde başlayan Apollon Smintheus Kutsal Alanı (Smintheion) kazı çalışmalarında neredeyse başlangıcından günümüze kadar her sene görev alan sanatçı, esinlendiği kişi ve olayları sanat çalışmalarının merkezi haline getirmiştir. Bu çalışma ile arkeolojik sanat eserlerinin ve günümüzde arkeolojik kazılarda görülen disiplinler arası yaklaşımların çağdaş seramik sanatçıları üzerindeki etkisinin İrfan Aydın’ın eserleri üzerinden incelenmesi hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Apollon Smintheus, Truva, arkeoloji, sanat eseri, porselen.

ABSTRACT

Iliad, one of the two famous epics of the Aegean poet Homeros, narrates the historic story of Troy. Just like Homeros hand-carved his epics, being a type of verbal literature anonymously created by the people in result of remarkable or heroic incidences, it took its deserved place in plastic arts in different means. One of the renown names of contemporary ceramic art, Irfan Aydın has been revitalising this epic in his artworks of porcelain. Being involved from the beginning of the archeological excavations for the Apollon Smintheus Holy Temple (Smitheion), the artist located the ancient characters and historic places he inspired into the centre of his artwork. The present study aims at investigating the influence of archaeological artefacts and multidisciplinary aspects inherited from archaeological excavations on contemporary ceramics artists by means of Irfan Aydın and his art.

Keywords: Apollon Smintheus, Troia, archaeology, art work, porcelain.

Anahtar Kelimeler

Apollon Smintheus, Truva, arkeoloji, sanat eseri, porselen

Kaynakça

• Apollon Smintheus Logosu, resmi web sitesi, (http://www.smintheion.com/alan) Erişim: 15.06.2016.
• Aşkın, Mustafa.1989. Troya, İstanbul: Keskin Color Matbaası.
• Aydın, İrfan. 2015. Apollon ve Faresi, kişisel sergi kataloğu, Dar’t Sanat Galerisi.
• Çizmeli Ö., Zeynep. 2009. “Fare, Veba Ve Apollon. Bir Kutsal Alanın Kuruluş Söylence İkonografisi”, Ancient History, Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World. Studies in memory of Clemens E. Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur, Istanbul, 113-122, https://www.academia.edu/RegisterToDownload, Erişim: 12.07.2016
• Erhat, Azra. 1993. Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Homeros. 1992. İlyada, çev. A. Erhat, A. Kadir, İstanbul: Can Yayınları
• Işın, Ekrem (ed.). 2002. Troya, Efsane ile gerçek arası bir kente yolculuk, 3.Ekim2002-5 Ocak 2003, İstanbul Nedim Tör Müzesi kitaplaştırılmış sergi kataloğu, T.C. Kültür Bakanlığı, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Körpe, Reyhan. 2015. “Aynı Coğrafyada İki Savaş: Troia ve Çanakkale Savaşlarının Karşılaştırılması”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 13 (18):131-160.
• Latacz, Joachim. 2002. “Homeros, İlyada ve Troia’nın Hikâyesi: Avrupa’nın Kök Arayışı”, Troya, Efsane ile gerçek arası bir kente yolculuk, ed. Ekrem Işın, Nedim Tör Müzesi kitaplaştırılmış sergi kataloğu, T.C. Kültür Bakanlığı, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Mansel, Arif Müfid.1995. Ege ve Yunan Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Özgünel, Çoşkun. 2001. Smintheion Troas’ta kutsal bir alan, Ankara:T.C. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü.
• Özgünel, Çoşkun (ed.) 2013. Smintheion, Apollon Smintheus’un İzinde, İstanbul: Ege Yayınları.
• Rose, B. 2002. “Yunan, Roma ve Bizans Dönemlerinde Ilion” Troya, Efsane ile gerçek arası bir kente yolculuk, 3.Ekim2002-5 Ocak 2003, ed. Ekrem Işın, Nedim Tör Müzesi kitaplaştırılmış sergi kataloğu, T.C. Kültür Bakanlığı, Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Takaoğlu, T., A. Özdemir. 2013. “Smintheion öncesi: Prehistorik Yerleşim”, Smintheion, Apollon Smintheus’un İzinde, ed. Çoşkun Özgünel, İstanbul: Ege Yayınları
• Tombul, Musa. 2007. Chyrysa (Gülpınar) Yerleşim Alanının, Kalkolitik Dönemden (60003000) Günümüze Değin Paleocoğrafik Evrimi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Arkeometri Anabilim Dalı, Adana.
• Tosun, Ahmet. 1990. Troia: Efsanelerle örülmüş Antik Şehir, İstanbul.
• Venedik Tüzüğü, (http://www.icomos.org/venicecharter2004/turkish.pdf) Erişim: 12.07.2016
• Wood, Michael. 1985. In Search of the Trojan War, New York.