ÇOCUKLARIN ÇEVREYE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ: SALDA GÖLÜ ÖRNEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 2, 59 - 72, 28.07.2016

Osman Yılmaz Selçuk Bedur Ruhi Uysal

Öz

Bu çalışmada ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin çevreye ilişkin algıları ve çözüm önerilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2013-2014 öğretim yılı Burdur İli Yeşilova İlçe merkezindeki iki ve Salda Köyü’ ndeki bir ortaokulda öğrenim görmekte olan 110 beşinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada beşinci sınıfın seçilmesinin sebebi İlkokul dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersi ikinci döneminde çevre bilincinin kazanılmasına yönelik konulara yer verilmiş olmasıdır.

İlgili alan yazında konu ile ilgili olarak yapılmış çalışmalar incelenerek ve çevre konusu üzerinde çalışmış araştırmacılardan görüş alınarak sorunlar tespit edilip yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Toplanan verilerin değerlendirmesi nitel betimsel analiz ve içerik analizi ile yapılmıştır. 

Araştırma sonucunda; öğrencilerin büyük bir kısmının çevre sorunu kavramına “kirlilik” anlamını yükledikleri, yaşadıkları çevrede; çevre sorunu olarak en fazla “çöp” unsurunu belirttikleri görülmüştür. Öğrenciler Salda Gölü’ nün kendilerinde en çok “doğal güzelliği” çağrıştırdığını belirtmişlerdir. Öğrencilerin Salda Gölü ile ilgili sorunlar hakkında “atıklar-çöp” gibi kirlilik unsurları üzerinde yoğunlaştıkları ve göl ile ilgili sorunları birincil olarak “belediyenin” çözebileceğine inandıkları tespit edilmiştir. Öğrencilerin çoğunluğu Salda Gölü’ ne karşı kendi sorumluluklarının “kirlenmeyi engelleme” olduğunu belirtmişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

çevre eğitimi, çevre bilgisi, çevre sorunu, doğal kaynak

Children’s Opinions On Environment: The Case of Salda Lake

Öz

This study aims to determine fifth graders’ opinion of environmental
problems and their recommended solutions. The research sample includes 110
fifth graders in two secondary schools in the district of Yeşilova in Burdur
and one secondary school in the village of Salda in 2013-2014 academic
semester. The fifth grade was chosen because social studies in the second
academic semester of the fourth grade includes topics meant to raise awareness
about environmental issues.

By analyzing the relevant studies in the literature and consulting
researchers studying environmental issues, problems were identified, and a
semi-structured interview form was created. Qualitative descriptive analysis
and content analysis were done to evaluate the data collected.

According to this research, most students attributed the meaning of
“pollution” to the concept of environmental problems and indicated “waste” as
the main environmental problem in their neighborhood. Students said that Lake
Salda reminded them of “natural beauty.” It was found that students focused on
dimensions of pollution such as “waste and garbage” in response to questions
about Lake Salda, and that they believed problems facing Lack Salda could be
solved primarily by the “municipality.” Most students indicated that their
personal responsibility for Lake Salda was “preventing pollution.” 

Anahtar Kelimeler

environmental education, environmental knowledge, environmental problems, natural resources

Kaynakça

• Atasoy E. ve Ertürk H. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir alan Araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, (1), 105-122.
• Bogdan, R.C. ve Biklen, S. K. (1998). Qualitative Research for Education an Introduction to Theory and Methods. Third Edition. Allyn and Bacon.
• Demirkaya, H. (2005). Burdur Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Burdur Gölü’ nü Algılama Biçimleri ve Burdur Gölü’ ne Yönelik Düşüncelerinin Değerlendirilmesi. 1. Burdur Sempozyumu’ nda sunuldu, Burdur.
• Demirkaya, H. (2006). Çevre Eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya Programları İçerisindeki Yeri ve Çevre Eğitimine Yönelik Yeni Yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, (1), 207-222.
• Farmer, J., Knapp, D. ve Benton, G. M. (2007). An elementary school environmental education field trip: long-term effects on ecological and environmental knowledge and attitude development. The Journal of Environmental Education, 38 (3), 33–42.
• http://www.burdurkulturturizm.gov.tr/TR,70151/goller.html adresinden 15 Mayıs 2014 tarihinde alınmıştır.
• Köşker, N. (2013). İlkokul Öğrencileri ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Doğaya İlişkin Algıları ve Sorumluluklarına Yönelik Düşünceleri. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8, (3), 341-355.
• Özata Yücel, E., Özkan, M. (Eylül, 2014). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre algılarının kelime ilişkilendirme aracılığıyla belirlenmesi. 23. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunuldu, Kocaeli.
• Özbebek Tunç, A., Akdemir Ömür, G., Düren, A. Z. (2012). Çevresel Farkındalık. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:47, 227-246.
• Özdemir, O. (2010). Doğa Deneyimine Dayalı Çevre Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Çevrelerine Yönelik Algı Ve Davranışlarına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (27), 125-138.
• Sağır, Ş. , Aslan, O. ve Cansaran, A. (2008) The Examination of Elementary School Students’ Environmental Knowledge and Environmental Attitudes with Respect to the Different Variables. Elementary Education Online, 7 (2), 496-511.
• Şahin, N.F., Cerrah, L., Saka, A., Şahin, B., (2004). Yükseköğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama GÜ. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3), 113-128.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Turan, T., Bayhan, Y. K., (2009). Avrupa birliği ve Türkiye’ de su kaynaklarının korunması politikalarının karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13 (2), 331-340.
• Yalçınkaya T. ve Çelikbaş A. (2013). Çocukların Çevre Sorunlarını Çözme Yaklaşımları, 3. International Geography Symposium - GEOMED 2013.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, O., Bedur, S., Uysal, R. (2014). Children’s environmental perceptions and solutions. European Journal of Research on Education, 2(2), 55-63.