Foregrounding of ‘Câr-Mecrûr’ in The Kor’ân in The Verb Sentences and Semantic Interpretations in Terms of Syntax

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 56 - 70, 15.06.2019

Tahsin Yurttaş

https://doi.org/10.46595/jad.562293

Cited By: 1

Öz

In this article, I will examine that on the basis of al-Jurjânî and alSaqqâki views on the general subject of foregrounding, how the introduction
of the foregrounding of the câr-mecrûr in the verb sentence changes the
semantic interpretation of the sentence. Also I will evaluate that due to this
syntax changing, what kind of rhetoric (balagat) foregrounding gives to the
meaning of the sentence. According to this theoretical framework, I will
analyze some examples in the Quran, in which câr-mecrûr foregrounded to
its verb. In the examples, especially I will emphasize the caring and restriction meanings that are revealed due to the syntax change. However,
the subject of foregrounding of câr-mecrûr in the name sentences was
excluded.

Anahtar Kelimeler

The Holy Koran, Foregrounding, Backgrounding, Cârmecrûr, Wordorder, Meaning

Kurân’da, Fiil Cümlesinde Câr-Mecrûrun Takdimi ve Sözdizimi Açısından Semantik Yorumları

Öz

Biz, bu makalemizde, el-Cürcânî ve es-Sekkâkî’nin
genel olarak takdim konusuyla ilgili
görüşlerini esas alarak, fiil cümlesinde câr-mecrûrun âmiline takdiminin
cümlenin anlamsal yorumunu nasıl değiştirdiğini ele alacağız. Bu sözdizimi
değişikliği nedeniyle takdimin cümleye hangi ek/belâgî anlamlar kattığını
inceleyeceğiz. Bu teorik çerçeveye göre, Kurân-ı Kerîm’de câr-mecrûrun fiiline
yani müteallakına takdim edildiği bazı örnekleri ele alacağız. Örneklerde
sözdizimi değişikliği nedeniyle açığa çıkan ihtimam ve tahsis anlamlarına
özellikle vurgu yapacağız. Makalede isim cümlelerinde câr-mecrûrun takdimi
konusu ise kapsam dışı bırakılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kurân-ı Kerîm, Takdim, Tehir, Câr-Mecrûr, Sözdizimi, Anlam

Kaynakça

• Avn, Ali Ebu’l-Kâsım. (2006). Belâğatü’t-Takdîm ve’t-Tehîr fi’l-Kurâni’l-Kerîm. Bingazi: Dâru’l-Medâri’l-İslâmî.
• Çörtü, M. Meral. (1998). Arapça Dilbilgisi Nahiv. İstanbul: İFAV.
• Dervîş, Muhyiddin b. Ahmed Mustafa. (1415/1995). İrâbu’l-Kurân ve Beyânühû. Hıms: Dâru’l-İrşâd.
• Ebû Zehra, Muhammed. (ts.). Zehratü’t-Tefâsîr. Dımeşk: Dâru’l-Fikri’l-Arabî.
• Ebu’s-Suûd, Muhammed (ts.). İrşâdü’l-ʿAḳli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm. Beyrut: Dâr-u İhyâ-i’t-Turâsi’l-Arabî.
• el-Alevî, Yahya b. Hamza b. Ali b. İbrahim. (1423/2002). et-Tırâz li Esrâri’l-Belâğa ve Ulûmi Hakâiki’l-İcâz, Beyrut: el-Mektebetü’l-Unsuriyye.
• el-Âlûsî, Şihâbuddîn Mahmud b. Abdullah. (1415/1995). Rûhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-Kurâni’l-Azîm, thk. Ali Abdulbârî Atıyye, Beyrut: bsmyy.
• el-Curcânî, Ebû Bekr Abdulkâhir b. Abdurrahman b. Muhammed. (2016). Delâilu’l-İ‘câz, Çev. Osman Güman, İstanbul: Litera Yay..
• el-Ğalâyînî, Mustafa. (1414/1993). Câmiʻu’d’Durûsi’l-ʻArabiyye. Beyrut: el-Mektebetu’l-ʻAsriyye.
• el-Kazvînî, ʻAbdurrahmân b. Ömer b. Ahmed (ts.). el-Îdâh fî ‘Ulûmi’l-Belâğa, thk. ʻAbdulmunʻim el-Hafâcî, Beyrut: 3. Baskı, Dâru’l-Cîl.
• --------, (ts.). Telhis ve Tercümesi. Haz. Nevzat H. Yanık, Mustafa Kılıçlı,, Sadi Çögenli. İstanbul: Huzur Yay..
• el-Kûcevî, Muhammed b. Mustafa (1416/1995). Şerhu Kavâidu’l-İrâb, thk. İsmail Merve. Dâru’l-Fikri’l-Muâsır.
• el-Meydânî, ʻAbdurrahman Hasen Habenneke (1416/1996). el-Belâğatu’l-ʻArabiyye. Dımeşk: 1.Baskı, Dâru’l-Kalem.
• el-Muzhirî, Muhammed Senâullah. (1412/1992). et-Tefsîru’l-Muzhirî, thk. Gulâm Nebî et-Tûnusî, Pakistan: Mektebetü’r-Rüşdiyye.
• er-Râzî, Ebû Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. (1420/2000). Mefâtîhu’l-Gayb, 3.bsk.. Beyrut: Dâru İhyâ-i’t-Turâsi’l-Arabî.
• es-Sabbân, Ebu’l-ʻİrfân Muhammed b. Alî. (1417/1997). Hâşiyetu’s-Sabbân Şerhu’l-Eşmûnî li Elfiyeti İbni Mâlik. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• es-Sâmirrâi, Fâdıl Sâlih. (1427/2006). el-Cümletü’l-Arabiyyetü Telîfuhâ ve Aksâmuhâ. Ammân: 8.bsk., Dâru’l-Fikr.
• --------. (1420/2000). Meâni’n-Nahv, Ürdün: Dâru’l-Fikr.
• es-Sekkâkî, Ebû Ya‘kūb Sirâcüddîn Yûsuf b. Ebî Bekr b. Muhammed b. Alî el-Hârizmî. (2017). Miftâhu’l-Ulûm, Çev. Zekeriya Çelik, İstanbul: Litera Yay.
• es-Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahman b. Ebîbekr. (ts.). Hem‘u’l-Hevâmi‘ fî Şerhi Cem‘i’l-Cevâmi‘, thk. ʻAbdulhamîd el-Hindâvî. Mısır: el-Mektebetu’t-Tevkîfiyye.
• eş-Şevkânî, Muhammed b. Abdullah. (1414). Fethu’l-Kadîr, Beyrut: Dâru İbn Kesîr.
• ez-Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed. (1407). el-Keşşâf ʻan Hakâiki Ğavâmidi’t-Tenzîl, Beyrut: 3.Baskı, Dâru’l-Kitâbi’l-ʻArabî.
• İbn Âşûr, Muhammed b. Muhammed Tahir. (1420/2000). et-Tahrîr ve’t-Tenvîr. Beyrut: Müessesetü’t-Târîhi’l-Arabî.
• İbn Cinnî, Ebu’l-Feth Osman. el-Hasâis. (1403/1983). thk. Muhammed Ali en-Neccâr. Beyrut: Alemu’l-Kutub.
• İbn Ya‘îş, Muveffikuddin Ebu’l-Bekâ b. Ali. (1422/2001). Şerhu’l-Mufassal li’z-Zemahşerî. Beyrut: 1. Baskı, Dâru’l-Kütubi’l-‘İlmiyye.
• İbnu’l-Esîr, Ebu’l-Feth Ziyâuddîn Nasrullah b. Muhammed b. Muhammed. (1995). el-Meselu’s-Sâir fî Edebi’l-Kâtibi ve’ş-Şâir, thk. Muhyiddîn Abdulhamîd, Beyrut: el-Mektebetü’l-Asrıyye.
• --------, (1420). el-Bedîʻ fi ‘İlmi’l-ʻArabiyye, thk. Fethi Ahmet Aliyyuddîn. Mekke: Câmi‘atu Ummi’l-Kurâ.
• Kaçar, Halil İbrahim. (2007). Arap Dilinde Devrik Cümlelerin Gramer ve Semantik Boyutu. İstanbul: Ocak Yay.
• Sîbeveyh, Ebû Bişr Ebû Osmân Ebu’l-Hasen Ebu’l-Huseyn. (1408/1988). el-Kitâb, thk. ʻAbdusselam Muhammed Harun, Kahire: Mektebetu’l-Hancî.