Öz
Küreselleşmenin sonucu olarak dünya ekonomisinde uluslararası ticaretin artması, muhasebe işlemlerinin de uluslararası standartlara kavuşması gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu doğrultuda küreselleşmenin finansal çıktısı olarak tanımlanabilecek Uluslararası Finansal Raporlama Sistemi (UFRS) ile getirilen düzenlemelere ilişkin olarak muhasebe meslek mensuplarının bakış açılarının belirlenmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaçla Düzce Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasına kayıtlı meslek mensupları aracılığıyla konu irdelenmiştir. Veriler 5’li likert ölçeği ile oluşturulan anket aracılığıyla toplanmıştır. Analiz için SPSS 17.0 istatistik paket programından yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre meslek mensuplarının reeskont uygulamaları hariç olmak üzere UFRS ile getirilen düzenlemelere katıldığı görüşüne ulaşılmıştır. Bununla beraber meslek mensuplarının yaşına, tecrübesine, eğitim durumuna ve mükellef sayısına göre UFRS/TFRS ile gelen değişikliklere katılım düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Elde edilen sonuçlar henüz yeni bir kavram ve uygulama olan UFRS/TFRS değişikliklerine yönelik işin birinci elden muhatabı olan muhasebe meslek mensuplarının algılamalarını ortaya koyması açısından önemlidir. Year: 2014 Volume: 1 Issue: 3 1. GİRİŞ Küreselleşmenin ilk akla gelen anlamı bir olayın ya da metanın dünyanın pek çok bölgesine ya da her yerine yayılmasıdır. "World Economic Outlook" ta (2002), küreselleşme ticaret ve finansmanın entegrasyonu olarak tanımlanmıştır. Dünya Bankası'nın "Küreselleşme, Büyüme ve Yoksulluk" adlı raporunda küreselleşme "dünyadaki ekonomilerin ve toplumların süre giden bütünleşmesi" olarak tanımlanmıştır (Erdoğan, E., 2003). Küreselleşmenin en önemli destekçisi olarak karşımıza ekonomik küreselleşme çıkmaktadır. Küreselleşmenin iktisadi alanda yaşanan dört türünden; üretim küreselleşmesi, ticaretin küreselleşmesi, emeğin küreselleşme(me)si ve finansal küreselleşmeden bahsedilebilir. (Öztürk N. 2007). İletişim ve haberleşme teknolojilerinde meydana gelen değişim finansal araçların dünya üzerinde daha rahat, hızlı ve ucuz hareket etmesini sağlamıştır. (Kaymakçı, O., 2011). Küreselleşmenin ekonomik boyutu hakkında Campbell’in (1994) belirttiği üzere; küreselleşmenin boyutlarından biri dünya ekonomisinde artan ticaret ve buna bağlı olarak ekonomik unsurların birbirlerine karşı olan bağımlılıklarıdır. Ekonomik olaylara yön veren kuralların uluslararası entegrasyonu, üretim faktörlerinin ve ürünlerin uluslararası düzeyde serbestçe dolaşımını engelleyecek her türlü engelin ortadan kaldırılması küreselleşmenin ekonomik boyutu olarak ifade edilmektedir (Sapancalı, F., 2001). Ekonomik anlamda yaşanan bu bütünleşme, işletmelerin uluslararası faaliyetlerinin yoğunlaşması, finansal piyasaların bütünleşmesi, finansal denetim mekanizmalarının gelişimi, finansal raporların düzenlenmesinde yardımcı olan kuralların yeniden gözden geçirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Bu zorunluluk gerek Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) ve Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odası (TÜRMOB) gibi ulusal, gerekse Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Muhasebe Standartları Çalışma Grubu, Birleşmiş Milletler Hükümetler arası Çalışma Grubu, AB Muhasebe Danışma Grubu gibi uluslararası kurulları finansal tabloların ve muhasebe ilkelerinin tüm paydaşlarca anlaşılmasına ilişkin çalışmalara yöneltmiştir. Bu çalışma kapsamında ortaya çıkan ve küreselleşmenin finansal çıktısı olarak tanımlanabilecek Uluslararası Finansal Raporlama Sistemi (UFRS) ile getirilen düzenlemelere muhasebe meslek mensuplarının bakış açıları belirlenmeye çalışılmıştır. Muhasebe meslek mensuplarını küreselleşmenin bir çıktısı olan UFRS/TFRS’ye yönelik algılarını belirlemeye yönelik gerçekleştirilen bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde küreselleşmenin genel tanımının yapılarak UFRS/TFRS ile olan bağlantısına değinildiği giriş bölümü yer almaktadır. takip eden ikinci bölümde konu ile ilgili literatür taraması anlatılmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümünde araştırmanın ana kütlesinin, veri toplama yönteminin ve araştırmanın güvenilirliği ve geçerliliğinin açıklandığı metodoloji bölümü yer almaktadır. çalışmanın dördüncü bölümünde toplanan veriler yardımıyla gerçekleştirilen analizler neticesinde ulaşılan bulgular verilmektedir. Çalışmanın beşinci ve son bölümünde ise bulgulardan hareketle çalışmanın sonuç ve değerlendirmesi gerçekleştirilmektedir. 2. LİTERATÜR TARAMASI UFRS/TFRS konusunda yapılan çalışmalara baktığımızda konunun yeni olmasından dolayı çok sayıda çalışma ile karşılaşamamaktayız. Konu ile ilgili yapılan çalışmalarda genel itibariyle bilanço kalemlerinin ayrıntılı olarak ele alındığını görülmektedir. Ele alınan çalışmalarda ilgili muhasebe kalemleri incelenmiş ve Türkiye’de UFRS öncesi muhasebe standartlarını düzenleyen Vergi Usul Kanunu (VUK) ile aralarındaki farklılıklar ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Selvi ve diğ., (2007) kredili satışların muhasebeleştirilmesi ve raporlanması üzerine yaptıkları çalışmada kredili satışlardan doğan faiz veya vade farkının VUK ve UFRS açısından muhasebeleştirilmesine ilişkin farklılıklara değinmişlerdir. Varsayımsal bir örnek üzerinden yaptıkları çalışma ile muhasebenin dönemsellik ilkesi üzerinden hareketle VUK ve UFRS arasındaki farklılıkları rakamsal olarak açıklamaya çalışmışlardır. Usul ve Özdemir (2007) Göller Bölgesi’nde faaliyet gösteren KOBİ’lere yönelik yaptıkları çalışmalarında, muhasebe yetkililerinin ve yöneticilerinin UFRS’nin getirdiği standartlar hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmamalarına rağmen standartların yarar sağlayacağını düşündükleri sonucuna ulaşmışlardır. Ağca ve Aktaş (2007) çalışmalarında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (IMKB) yer alan 147 işletmenin UFRS’ye uyumlu olarak düzenlenmiş mali tabloları ile VUK göre düzenlenmiş finansal tabloları aralarındaki farklılıkları irdelemiştirler. Yazarlar, UFRS’ye göre düzenlenen bilançolar ile VUK’a göre düzenlenen bilançolar arasında istatistiki olarak anlamlı farklılıklar olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Terzi ve diğ., (2008) cari dönem bilançosunun ve gelir tablosunun UFRS’ye göre hazırlanmasına yönelik yaptıkları çalışmada örnek bir uygulama ile açılış bilançosu düzenlemişlerdir. Yazarlar cari dönem bilançosunun oluşturulmasından sonra UFRS’ye göre cari dönem gelir tablosunu oluşturarak uygulamada karşılaşılabilecek muhtemel sorunları önleme konusunda uygulayıcılara yardımcı olmayı hedeflemişlerdir. Sayar (2009) yılında gayrimenkul değerlemesi üzerine yaptığı çalışmada UFRS’ye göre bir değerleme yapmıştır. Yazar UFRS’nin gerçeğe uygun değer yaklaşımından hareketle UMS 16, UMS 40 ve UMS 36 başlıklarını esas alarak gayrimenkul değerlemesi yapmıştır. Çalışma sonucunda gerçeğe uygun değer yöntemi ile değerleme yapmanın, uzmanlık gerektirdiği sonucuna varmıştır ve bu konuda gerekli eğitimlerin verilmesinin önemine dikkat çekmiştir. Bozdemir ise (2013) KOBİ’lere yönelik çıkarılan KOBİ TFRS ile ilgili uygulanma sürecine ilişkin tespit ve değerlendirmelerde bulunarak uygulama sürecinde karışılacakları zorlukları tespit etmiş ve bazı önerilerde bulunmuştur. Akgün (2013) UFRS’nin finansal analize etkisini İMKB’ye kayıtlı işletmelerin finansal tabloları üzerinde incelemiştir. Sonuç olarak UFRS’nin işletmelerde finansal tabloların analizinin kalite düzeyine olumlu etki yaparak işletmelerin performans düzeylerinin belirlenmesinde finansal tablo kullanıcılarına daha doğru bilgiler sunduğu sonucuna ulaşmıştır. 3. METODOLOJİ Araştırma kapsamında Düzce Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasından (DSMMMO) elde edilen verilere göre, 2013 yılında odaya kayıtlı 212 muhasebe meslek mensubu bulunmaktadır. Düzce SMMM Odasına kayıtlı meslek mensuplarından 99’u SMMM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir), 20’si SM (Serbest Muhasebeci) olarak görev yapmaktadır. Serbest olarak çalışan 119 meslek mensubu mevcuttur. Geri kalan 93 meslek mensubu ise bir kurum veya kuruluşa bağımlı olarak çalışmaktadır. Araştırmanın evreni,
Anahtar Kelimeler
Öz
Increasing the world trade, as an outcome of globalization, has releaved the need to attain international standards of accounting procedures. According to this idea main aim of this study is to determine the point of view of professional accountant’s on IFRS which may be called as a financial outcome of the globalizitaion. For this purpose, the issue was discussed through the registered professions of Duzce Chamber of Certified Public Accountants. The data were collected through questionnaires which was generated by the five point Likert Scale. Apart from the rediscounting practice, the changes that introduces by IFRS have been largely applied. At the same time professional accountants used IFRS at different levels by their age, expreince, educational status and the number of customers. MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ KÜRESELLEŞMENİN BİR FİNANSAL ÇIKTISI OLAN UFRS/TFRS ALGILARI
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Bölüm | Articles |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 1 Sayı: 3 |
Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA) is a scientific, academic, double blind peer-reviewed, quarterly and open-access online journal. The journal publishes four issues a year. The issuing months are March, June, September and December. The publication languages of the Journal are English and Turkish. JEFA aims to provide a research source for all practitioners, policy makers, professionals and researchers working in the area of economics, finance, accounting and auditing. The editor in chief of JEFA invites all manuscripts that cover theoretical and/or applied researches on topics related to the interest areas of the Journal. JEFA publishes academic research studies only. JEFA charges no submission or publication fee.
Ethics Policy - JEFA applies the standards of Committee on Publication Ethics (COPE). JEFA is committed to the academic community ensuring ethics and quality of manuscripts in publications. Plagiarism is strictly forbidden and the manuscripts found to be plagiarized will not be accepted or if published will be removed from the publication. Authors must certify that their manuscripts are their original work. Plagiarism, duplicate, data fabrication and redundant publications are forbidden. The manuscripts are subject to plagiarism check by iThenticate or similar. All manuscript submissions must provide a similarity report (up to 15% excluding quotes, bibliography, abstract and method).
Open Access - All research articles published in PressAcademia Journals are fully open access; immediately freely available to read, download and share. Articles are published under the terms of a Creative Commons license which permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited. Open access is a property of individual works, not necessarily journals or publishers. Community standards, rather than copyright law, will continue to provide the mechanism for enforcement of proper attribution and responsible use of the published work, as they do now.