TAX COLLECTOR WITH A HORSE: AS A METHOD OF TAX COLLECTION

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 4, 61 - 76, 30.10.2015

Mesut Sert

https://doi.org/10.15637/jlecon.85

Öz

Departed from individual pasts of the tax collectors with a horse, this study taps archives
documents and the literature, and also employs oral history method to collect supportive data. It was
carried out in different regions and interviewed both sides; the collector and the peasants to build a
comprehensive framework. Tapping some specific archives documents like the stories about Uçurumlu
Rıza, Gene Memet, İnce Zalım, Melek Mustafa, Sarı Cehennem and obtaining some other findings
related to the issue neglected in the literature are useful to understand deeply the situation both in
locality and in general.

Anahtar Kelimeler

Fiscal History, Fiscal Sociology, Oral History, Tax Collector with a Horse

BİR GELİR TAHSİL YÖNTEMİ OLARAK ATLI TAHSİLDARLAR

Öz

Konusu, atlı tahsildarlık sistemi olan bu çalışmada arşiv belgeleri ve literatür yanı sıra onları
destekler biçimde sözlü tarih yöntemi kullanılarak tahsildar anlatıları derlenmiştir. Manavgat,
Gazipaşa, İbradı ve Kalkan bölgelerinde yapılan görüşmelerde, daha bütünlüklü bir hikayeye ulaşmak
için hem tahsildar hem de köylüler kapsama alınarak anlatılar karşılıklı olarak doğrulatılmaya
çalışılmıştır. Yerele özgü olmakla birlikte genel hakkında da fikir edinmemizi sağlayacak Uçurumlu
Rıza, Gene Memet, İnce Zalım, Melek Mustafa ve Sarı Cehennem hikâyesi gibi arşiv belgeleri ve
literatürde kapsanmamış bilgilere ulaşılması, konunun daha geniş bir çerçevede ele alınması ve
anlaşılmasına olanak sağlar niteliktedir.  

Anahtar Kelimeler

Maliye Tarihi, Mali Sosyoloji, Sözlü Tarihi, Atlı Tahsildar

Kaynakça

• AKALIN, G., 2008, Atatürk Dönemi Maliye Politikaları, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları, Ankara: 2008.
• AKAR, R., 2000, Aşkale Yolcuları: Varlık Vergisi ve Çalışma Kampları, Belge Yayınları, İstanbul: 2000.
• BACKHAUS, J. (eds.), 2005, Essays on Fiscal Sociology, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2005.
• BACKHAUS, J. (eds.), 2013, Essentials of Fiscal Sociology: Conception of an Encyclopedia, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2013.
• BİBERYAN, Z., 2013, Babam Aşkale’ye Gitmedi, Çev. S. Malhasyan, Aras Y., 4. Baskı, İstanbul: 2013.
• BORATAV, K., 2000, “İktisat Tarihi (1908-1980)”, içinde Türkiye Tarihi, Cilt 4: Çağdaş Türkiye 1908-1980, S. Akşin eds., Cem Yayınları, 6. Baskı İstanbul: 2000, ss.297-380.
• BORATAV, K., 2010, Türkiye İktisat Tarihi 1908-2007, İmge Yayınları, Ankara: 2010.
• CEZAR, Y., 1986, Osmanlı Maliyesinde Bunalım ve Değişim Dönemi: XVIII. yy’dan Tanzimat’a Mali Tarih, Alan Yayıncılık, İstanbul: 1986.
• ÇAVDAR, T., 2003, Türkiye Ekonomisinin Tarihi, 1900-1960 İmge Kitabevi, Ankara:2003.
• ÇELEBİ, K. A., (eds.), 2012, Mali Sosyoloji Üzerine Denemeler, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları, No: 2012/418, Ankara: 2012.
• DANACIOĞLU, E., 2010, Geçmişin İzleri: Yanıbaşınızdaki Tarih İçin Bir Kılavuz, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul: 2010.
• Du VELAY, A., 1978, Türkiye Maliye Tarihi, Maliye Bakanlığı, Ankara: 1978.
• FALAY, N., 1989, Maliye Tarihi: Ders Notları, Filiz Kitabevi, İstanbul: 1989.
• GENÇ, M., 2007, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, Ötüken Yayınları, 5. Baskı, İstanbul: 2007.
• GENÇ, M., E. ÖZVAR (haz.) 2006, Osmanlı Maliyesi Kurumlar ve Bütçeler C. 1, Osmanlı Bankası Arşiv Araştırma Merkezi, İstanbul: 2006.
• GİRAY, F., 2010, Maliye Tarihi, Ezgi Yayınları, 3. Baskı, Bursa: 2010.
• GÜRKAN, C., KARAHANOĞULLARI, Y., 2013, Vergi Devletine Kuramsal Yaklaşımlar, Maliye Dergisi, Sayı: 165, Temmuz-Aralık 2013, ss.1-26.
• İNALCIK, H., 2004, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, I. Cilt 1300- 1600, Çev. H. Berktay, Eren Yayınları, 2. Baskı, İstanbul: 2004.
• KURUÇ, B., 1988, Belgelerle Türkiye İktisat Politikası 1. Cilt 1929-1932, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları No: 569.
• KURUÇ, B., 1993, Belgelerle Türkiye İktisat Politikası 2. Cilt 1933-1935, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları No: 580.
• MARTIN, I. W., etall, (eds.) 2009, The New Fiscal Sociology: Taxation in Comparative Historical Perspective, Cambridge University Press, Cambridge: 2009.
• NEYZİ, L., 2009, Ben Kimim: Türkiye’de Sözlü Tarih Kimlik ve Öznellik, İletişim Yayınları, İstanbul: 2009.
• ÖKÇÜN, G., 1971, Türkiye İktisat Kongresi (1923 İzmir) Haberler, Belgeler, Yorumlar, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları No: 262, Ankara: 1971.
• ÖNER, E., 2005, Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet Döneminde Mali İdare, Maliye Bakanlığı Yayınları, Ankara: 2005.
• ÖZVAR, E., 2003, Osmanlı Maliyesinde Malikâne Uygulaması, Kitabevi Yayınları, İstanbul: 2003.
• PAKALIN, M. Z., 1939, Tanzimat Maliye Nazırları, Kanat Kitabevi, İstanbul: 1939).
• PAKALIN, M. Z., 1977, Maliye Teşkilatı Tarihi: 1442-1930, Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayınları, Ankara: 1977.
• PAMUK, Ş., 2007, Osmanlı Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1934, İletişim Yayınları: 2007.
• SERT, M., 2015, “Eski”den “Yeni”ye Mali Sosyoloji, 30. Türkiye Maliye Sempozyumu’na sunulan Tebliği, 20-24 Mayıs 2015, Antalya.
• SERT, M., 2011a, Ulus Devlet İnşasının Mali Teorisi: “Sınıf Temelli” Mali Sosyolojik Bir Bakış, Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 11 (21), Mayıs 2011, 67-88.
• SERT, M., 2011b, “Maliye”ye Alternatif Bir Yaklaşım Olarak Mali Sosyoloji: Öncüler, Ekonomik Yaklaşım, 22 (81), 2011, 1-16.
• ŞENER, A., 1990, Tanzimat Dönemi Osmanlı Vergi Sistemi, İstanbul: 1990.
• ŞENER, A., 2007, Sona Doğru Osmanlı: Osmanlı Ekonomisi ve Maliyesi Üzerine Yazılar Birleşik Yayınevi, Ankara : 2007.
• TEZEL, Y.S., 2002, Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 5. Baskı, 2002.
• TOPRAK, Z., 2000, “İktisat Tarihi”, içinde Türkiye Tarihi, Cilt 3: Osmanlı Devleti 1600- 1908, S. Akşin eds., Cem Yayınları, 6. Baskı İstanbul: 2000, ss.217-271.
• VARCAN, N., 1987, Türkiye’de Vergi Politikalarının Oluşumu (Cumhuriyet Dönemi), Anadolu Üniversitesi İİBF Yayınları No: 43, Eskişehir: 1987.
• YÜCELEN, H., 1973, Türk Mali Tarihine Toplu Bir Bakış ve Maliyeci Şairler Antolojisi, Nilüfer Matbaası, İstanbul: 1973.